ادبیات فارسی

کتاب حاضر از مجموعه «یادداشت‌های یک نویسنده» گزیده‌ای از سرمقاله‌های نویسنده است. مطالعه این مجموعه، نوجوانان را با راز و رمز‌های نوشتن بیشتر آشنا می‎کند. «آمدن بهار»، «افسانه مهر»، «فاخته تنها» و «من و آن ستاره سحری» نام برخی از این یادداشت‌هاست. در یادداشت آخر، نویسنده از دلگیری غروب‌ها می‏‌گوید و از حال و هوای صبح‎های زود که خوش‌حال است و دلش روشن و از دیدارش با ستاره سحری که در گرگ ومیش صبحگاهی آن را می‌بیند و سلامش می‌کند.

درس ادبیات فارسی از مهم‌ترین درس‌ها محسوب می‌شود. کتاب حاضر برای تقویت دانش ادبی و دستور زبان فارسی دانش‌آموزان دورۀ اول متوسطه، با زبانی ساده و از ابتدایی‌ترین مباحث دستوری و ادبی شروع به آموزش کرده است. هر یک از مباحث آموزشی فارسی در یک فصل از کتاب گنجانده‌شده‌است که عبارت‌اند از: جمله، اسم، صفت، ضمیر، حرف، قید، فعل، نقش دستوری، آرایه‌های ادبی، روابط واژگان، اصطلاحات ادبی، قالب‌های شعری، نکات املایی، نکات نگارشی، علائم نگارشی و گروه اسمی.

کتاب حاضر نویسندگی را آموزش می‎دهد و با توجه به آزمون‌ها و تمرین‎هایی که در کتاب هست، کودکان و نوجوانان می‎توانند استعداد خود را پیدا کنند. چطور می‌توان یک نویسنده خلاق شد؟ ، آداب و آثار نوشتن چیست؟ ، چگونه صدای قلم خودمان را پیدا کنیم، وظیفه نویسنده در مقابل خواننده چیست؟ و موانع مسیر نوشتن را چگونه هموار کنیم؟ ، پنج فصل کتاب است. در هر قسمت، پس از توضیحات لازم، صفحه‌ای برای نوشتن خواننده انتخاب شده است. مخاطب می‌‏تواند درباره یکی از دو موضوع پیشنهادی بنویسد و خودش را محک بزند. سخن آخر نویسنده کتاب، به این مطلب اشاره می‏‌کند که برای نویسنده شدن فقط باید نوشت!

این کتاب از مجموعه کاربرگ فارسی است که برای پایه‎ هفتم تدوین شده است.تمرین‌ها بر اساس بودجه‎بندی هفتگی تنظیم و برای هر هفته بین 10 تا 15 تمرین در نظر گرفته شده است. آرایه‎های ادبی، معنی ابیات و واژه‎ها و کارکرد افعال از جمله مطالبی است که مؤلف کتاب به آن‌ها توجه کرده است.

«خسرو» برادرزاده «خاتون» است و خواستگار دخترش «خورشید». خاتون به این وصلت راضی نیست؛ چراکه باید دخترش را به غربت بفرستد و با این کار خودش و پسر کوچکش، «حیدر» تنها می‎مانند. خسرو مرتب برای عمه‎اش نامه می‏‌فرستد و هربار خورشید را خواستگاری می‏‌کند. ‌ خاتون می‏‌داند که خورشید هم خسرو را می‏‌خواهد؛ ولی شرم و حیای دخترانه‎اش مانع می‏‌شود که حتی کلمه‌ای بر زبان بیاورد. تمام زن‌های روستا در آرزوی دامادی مثل خسرو هستند؛ اما خاتون همچنان خسرو را بی‌جواب می‌گذارد تا اینکه... .

آرایه های ادبی از موضوعات کاربردی ادبیات محسوب می‌شوند. کتاب حاضر، به منظور جمع‌بندی آموخته‌های ادبی دورۀ متوسطه، ابتدا به طور مختصر اصطلاحات ادبی را توضیح می‌دهد. سپس قالب‌های شعری فارسی و آرایه‌های ادبی را می‌آورد. در بخش سوم نیز فهرست تمام کنایات کتاب‌های درسی فارسی دورۀ متوسطه را آورده است. در هر مبحث، تست‌ها و سوالات مربوط را نیز برای تمرین و تکرار بیشتر درس آورده است. بخش آخر کتاب نیز تست‌های کنکور ی است.

این کتاب مجموعه‌ای از چهل و شش ترانه‌ و تصنیف‌ است. ترانه‌ها عاشقانه هستند و در هفت دستگاه «نوا»، «شور»، «ماهور»، «همایون»، «سه‌گاه»، «چارگاه» و «پنج‌گاه»، سروده شده‌اند. شاعر از عشق می‌گوید و درد جدایی، او خیال معشوق را بهار می‌داند. برای او دوری از یار مانند در قفس بودن است. او می‌خوابد فقط به این امید که معشوق را در خواب ببیند . شاعر خودش را به بلبلی تشبیه می‌کند که بدون گل دم نمی‌زند، همان‌طور او بدون حضور یار، لب به سخن باز نمی‌کند، او....

کتاب حاضر مجموعه‌ای از اشعار است که در قالب‌های نیمایی، غزل، مثنوی، رباعی و دوبیتی سروده شده‎اند. در اشعار نیمایی، شاعر خود را گلدانی می‎داند که بدون گل وجود معشوق، وجودش پوچ است. او مرگ را وقتی می‎داند که بدون یار باشد. نام برخی از غزل‎ها به این ترتیب است: «هجران»، «آیینه شکسته»، «روزشمار عربی» و «لحظه‌های بی‌تو بی‌ملاحظه‌اند». در شعر آخر آمده است: «به نگاهی شکفت و پنجره شد باز دیوار چند لحظه پیش، پر شد از نور کاسه چشمم، غرق دیدار چند لحظه پیش». «سهم بنی آدم»، «حیرت»، «تمنا»، «طلوع دیدار» و «تهمت»، نام بعضی از اشعاری است که در قالب رباعی و دوبیتی سروده شده است.

کتاب حاضر مجموعه‌ای از اشعار است که در قالب غزل سروده شده‌اند. کتاب دو بخش دارد. غزل‌های بخش اول، درباره عشق، غم، تنهایی و... هستند. در بخش دوم شعرهایی برای حضرت محمد(ص)، حضرت زهرا(س)، حضرت زینب(س) و حضرت معصومه(س)، آورده شده است. نام بعضی از اشعار بخش اول به این ترتیب است: «من کی‌ام؟ من چی‌ام؟ نمی‎دانم»، «یک نفر افتاده مثل سنگ در جان و تنم»، «گفتند بهار آمده و فصل جوانی» و نام برخی از اشعار بخش دوم: «هر نسیمی خسته کز کویت خبر می‎آورد»، «هنوز بر سر هر نی حکایت سر تو» و «در خبرها آه اما در نظر آیینه بود».

این کتاب مجموعه اشعاری است که در قالب شعر نو سروده شده‌اند. «از دست ما»، «به من نمی‌چسبد این فروردین»، «این کوه‌ها»، «میان این همه جادو» و «نمایش غزه»، نام برخی از این اشعار است. در شعر اول، شاعر از مادر زمین و ناسپاسی آدمیان می‎گوید و اینکه فرزندان خلفی برای این مادر نبوده‎ایم. در شعر دوم، فروردین و آمدن بهار برای شاعر دلچسب نیست؛ چراکه در سفره هفت‌سین، خرچنگ در تُنگ است و عیدی که در آن مادربزرگ‌ها نباشند، مانند چایی است که سرد شده باشد. در شعر بعدی....