ادبیات نوجوانان

دوران پهلوی و البته رضاخان و اتفاقات آن دوران، سوژه‌ای است که نویسنده تصمیم گرفته آن را به صورت داستانی در این کتاب بیاورد. قصه با علاقۀ زن و مردی به یکدیگر که عقاید متفاوتی داشتند شکل می‌گیرد. آنا از مخالفان رضاشاه است اما مرد داستان ما از سربازهای قدیمی پهلوی اول است. همین موضوع و البته ماجراهایی که در خلال داستان به وجود می‌آید جذابیت را برای مخاطب رمان افزایش می‌دهد و او را تا پایان با خود همراه می‌کند. نویسنده کتاب با نثری روان، ساده و البته شیرین، شخصیت‌پردازی مناسب و گفت‌وگوهای زیاد خواندن اثر را برای نوجوانان لذت‌بخش نماید. او سعی کرده است تا در این کتاب از زوایای مختلف به ماجراها پرداخته شود. حس تصویرسازی که حین خواندن کتاب به مخاطب دست می‌دهد شبیه فیلمی است که از پردۀ ذهن گذر می‌کند.

یلدا دختری چهارده‌ساله است که به همراه خانواده‌اش در شهر مشهد زندگی می‌‌کند. پدر و مادرش مدتی است که رابطه‌شان دچار مشکل شده است و دائما دعوا می‌‌کنند. مادر پزشک و پدر مهندس است. دلیل دعواهای آنها مشغلۀ کاری و دور شدن از یکدیگر، همچنین پیشنهاد شغلی مادر است. بیمارستانی در شاهرود می‌‌خواهد افتتاح شود و به مادر پیشنهاد مدیریت آنجا را داده‌اند. مادر که دنبال ترقی است، می‌‌خواهد این پیشنهاد را بپذیرد، اما پدر که درگیر مهندسی یک فروشگاه زنجیره‌ای بزرگ است، نمی‌‌تواند شغلش را رها کند و با او به شاهرود برود. مادر که از دعواها خسته شده است، برای تحت فشار گذاشتن شوهرش، حرف طلاق را می‌‌زند و خانه را ترک می‌‌کند. یلدا و روشنا، خواهر کوچکش دائما تنها هستند و عدم حضور مادر، مشکلات زیادی برایشان به وجود می‌‌آورد. توسل به امام رضا علیه السلام، شجاعت و دلسوزی یلدا و مهربانی مادربزرگ و گذشت مادر یلدا از ویژگی‌های برجسته این داستان است.

یک عاشقانه‌ی آرام! داستان عشق گیله مرد و عسل. اما این عاشقانه با تمام عاشقانه‌های دیگر فرق دارد. اینجا ما فقط روایت ایام فراق و ذوق دو عاشق برای رسیدن به هم را نمی‌خوانیم. در این کتاب، داستان زندگی عسل و گیله مرد همچنان بعد از وصال نیز ادامه دارد و روزمرگی‌ها و برنامه‌ی زندگیشان را نیز روایت می‌کند؛ از برنامه‌ی هر روز هفته‌شان بگیرید تا اینکه چه طور زندگی را باهم می سازند و با هم رشد می‌کنند!

امتحانات جبرانی نزدیک است و «عباس» که همیشه از زیر بار خواندن درس فرار کرده، این‌بار هم سر قرار حاضر نمی‌شود. «مهران» که از روستای بالاتر آمده تا در خرماچینی «عماد» را همراهی کند و به عباس در درس‌هایش کمک کند، از نیامدن او شاکی می‌شود. قرار می‌گذارند حسابی از خجالتش دربیایند که باخبر می‌شوند به روستای مهران که در مرز قرار دارد، حمله شده است. حالا چند نوجوان، بدون وسیله‌ی درست‌وحسابی باید خودشان را به روستا برسانند تا مهران بتواند مادرش، «بی‌بی» و خواهرش «مریم» را از معرکه نجات دهد. این داستان پر از ماجراهای جذاب و هیجان‌انگیز است که مفاهیمی همچون اتحاد و همبستگی را به خوانندگان معرفی می‌کند. شخصیت‌های این داستان در مقابل مشکلاتی که در پیش دارند، پایداری و ایثار به خرج می‌دهند.

کتاب «مارمولکی از جنس دایناسورها» داستانی است که به شرح ماجراها و زندگی روزانه‌ی حیوانات شگفت‌انگیز ماقبل تاریخ (دایناسورها) می‌پردازد. این کتاب به عنوان یک دایرةالمعارف دایناسورها، اطلاعاتی درباره‌ی این موجودات ارائه می‌دهد. همچنین داستان به حفظ محیط‌زیست و کمک به نگهداری از کره زمین می‌پردازد. در قسمتی از کتاب می‌خوانیم: «بچه‌های کلاس، ساکت، مثل آدم‌هایی که توی خواب راه می‌روند، یک‌راست رفتند نشستند سر جایشان و زل زدند به خبر داغ روی تخته! خبر نابودی کره‌ی زمین!! همین کره‌ی زمین که روی آن راه می‌رفتند و زندگی می‌کردند و هر بلایی هم که می‌خواستند سرش می‌آوردند!»

تاریخ با ابزار ادبیات و هنر روایتگری شناخته می‌شود و برای نسل‌های آینده باقی می‌ماند. چنانچه اتصال زمینه و زمانه بین گذشته و حال برای کودک و نوجوان امروز ملموس و محسوس نباشد، به ماده درسی بدل می‌شود که تنها خوانده شده و از آن عبور می‌شود. اما چنانچه دو عنصر ملموس و محسوس بودن توسط نویسنده اثر و راوی تاریخ مورد توجه قرار گیرد، وقایع باورپذیر و درس‌آموز می‌شوند. بررسی زندگی اسطوره‌های ایران‌زمین که در راه حفظ تمامیت ارضی ایران بر مبنای دین مبین اسلام شجاعانه و جسورانه ایستادگی کرده و در این راه جان خود را فدا کرده‌اند، نیازمند این دو ابزار ادبیات و هنر روایت است. شخصیتی تاریخ‌ساز مانند شهید میرزا محمدتقی‌خان فراهانی ملقب به امیرکبیر از این دست اسطوره‌ها است که شناخت او برای نسل امروز ما ضروری می‌نماید. نویسنده کتاب «امیرکبیر فقط اسم یک خیابان نیست» تلاش کرده است هنر روایت را با ابزار ادبیات داستانی و رمان در هم بیامیزد و اثری جذاب از زبان خواهری که در ایران زندگی می‌کند و از نوادگان امیرکبیر است به برادر مقیم خارج از کشور خود، برای مخاطب امروز پدید آورد.

توجه به خرده‌فرهنگ‌های بومی در تربیت کودکان و نوجوانان اهمیت بسیار دارد. چه آنان که تلاش در حفظ این خرده‌فرهنگ‌ها از قبیل زبان‌ها و لهجه‌های محلی خود دارند و چه آنان که در زندگی اجتماعی خود می‌بایست با درنظرگرفتن تفاوت‌های فرهنگی، به تعامل سازنده با مخاطب بیاندیشند. کتاب «این داستان را با لهجه بخوانید» به مخاطب خود یادآور می‌شود حفظ زبان‌ها و لهجه‌های محلی در حفظ هویت ملی ضروری است و می‌باید فرهنگ عمومی کشور به سمت حفظ این ارزش فرهنگی برود و آن را حفظ نماید.

این کتاب شامل روایتی متفاوت از مقاومت مردی است که تمام عمر خویش را صرف حفاظت از جان، مال و ناموس این وطن کرده است. آوِرتین فقط نام یک روستایی دور افتاده در اطراف کرمان نیست بلکه یادآور حماسه ایستادگی حاج قاسم در برابر اشرار و ناجوانمردانی است که امنیت و آرامش مردم را هدف قرار داده بودند. داستان کتاب روایتی جذاب از حضور میدانی شهید حاج قاسم سلیمانی در یکی از عملیات‌های سخت رهایی گروگان آن هم در کشور همسایه است.

کتاب «نمایشگاه نقاشی بچه‌ها» یک داستان طنزآمیز درباره نقاشی‌های بچه‌ها در یک نمایشگاه است که با نگاهی متفاوت و خلاقانه به نقاشی کودکان پرداخته و از زاویه‌ای نو به این موضوع نگاه می‌کند. در این کتاب، آقای خبرنگاری که برای پوشش خبری یک نمایشگاه نقاشی کودکان آمده است، در گزارش خود به جای توصیف‌های معمول از نقاشی‌ها، با دیدی طنزآمیز و وارونه، نقاشی‌ها را توصیف می‌کند و در نهایت می‌گوید که بچه‌ها همه چیز را وارونه کشیده‌اند.

این رمان در 16 فصل منتشر شده و درون‌مایه‌ای از جنس انتظار و مهدویت دارد و داستان دختر نوجوانی به نام گلبرگ را روایت می‌کند که پدرش در اثر اتفاقی باعث مرگ همسایه‌شان می‌شود و پسر همسایه که شخصیتی هنجارشکن دارد به دنبال قصاص است و در پی این ماجرا به گلبرگ آسیب می‌زند. گلبرگ مجبور است تابستان را دور از پدر و مادر با دلهره و سختی بگذراند و انتظار بکشد. گلبرگ در روزهای پر انتظار خود سخت می‌کوشد به همه کمک کند.