ادبیات نوجوانان

کتاب «اگر می‌شد من را ببینی» از مجموعه‌ی چاباموچی، سرگذشت دختری بااستعداد به نام آلیس سان است که به‌خاطر قطع‌شدن بورسیه و سطح مالی پایین خانواده‌اش، مجبور است از مدرسه‌ی بین‌المللی‌اش که خیلی دوستش دارد برود تا اینکه متوجه می‌شود قدرتی ماورائی پیدا کرده است و می‌تواند نامرئی شود... واقعاً نامرئی شود! این قدرت باعث می‌شود درسش را تمام کند؟ !...

«عروسک‌های جادویی ناخدا» داستانی شاعرانه و لطیف درباره‌ی پنج عروسک خیمه‌شب‌بازی است که سر از یک کشتی اسرارآمیز در آورده‌اند. پنج دوست، پنج عروسک خیمه‌شب‌بازی، در کشتی رازآلودی حبس شده‌اند و رویای آزادی در سر دارند. می‌خواهند مسیرشان را پیدا و راهشان را در دنیا باز کنند، ولی همگی می‌دانند بخشی از یک قصه‌ی بزرگ‌تر هستند و دست تقدیر به هم نزدیکشان کرده است. عروسک‌ها سر از اتاق دو خواهر کوچک درمی‌آورند و می‌فهمند تقدیری که انتظارش را می‌کشیدند، همین حالا فرا رسیده است.

فرمانده جیم جیم، داستانی فانتزی و درعین حال واقع‌گرا است که ماجرای ساکنان چند سیاره را برایمان تعریف می‌کند. ساکنان این سیاره‌ها، محل زندگی‌شان را از بین برده‌اند و حالا به سیاره‌ی «بندانگشتی» که در منظومه‌ی جورجورک قرار دارد چشم دوخته‌اند.
حالا فرمانده جیم‌جیم، نگهبان باهوش و شجاع سیاره‌ی بندانگشتی، وظیفه‌ دارد از سیاره‌اش محافظت کند و مانع نابودی‌ آن بشود. این داستان با زبانی طنزآمیز برای خواننده روایت شده است. فضایی که نویسنده خلق کرده پرهیجان و پرکشش و متناسب با سلیقه‌ی خواننده‌ی نوجوان است.

کتاب «سلفی با میرزا» یک رمان نوجوانانه است که به موضوع میرزا کوچک‌ خان جنگلی و جنبش جنگل می‌پردازد. این کتاب، داستان پسری به نام ارسلان را روایت می‌کند که به شکلی ناخواسته به دوران میرزا کوچک خان سفر می‌کند و با واقعیت‌های تاریخی و زندگی مردم آن دوره آشنا می‌شود. این رمان با زبانی امروزی و نزدیک به نوجوانان نوشته شده و به بیان مفاهیمی چون وطن‌دوستی، مقاومت و ایستادگی در برابر استعمار می‌پردازد. این سفر، تجربه‌ای عمیق و تأثیرگذار برای ارسلان رقم می‌زند و او را با تاریخ و فرهنگ سرزمینش بیشتر آشنا می‌کند.

دوران پهلوی و البته رضاخان و اتفاقات آن دوران، سوژه‌ای است که نویسنده تصمیم گرفته آن را به صورت داستانی در این کتاب بیاورد. قصه با علاقۀ زن و مردی به یکدیگر که عقاید متفاوتی داشتند شکل می‌گیرد. آنا از مخالفان رضاشاه است اما مرد داستان ما از سربازهای قدیمی پهلوی اول است. همین موضوع و البته ماجراهایی که در خلال داستان به وجود می‌آید جذابیت را برای مخاطب رمان افزایش می‌دهد و او را تا پایان با خود همراه می‌کند. نویسنده کتاب با نثری روان، ساده و البته شیرین، شخصیت‌پردازی مناسب و گفت‌وگوهای زیاد خواندن اثر را برای نوجوانان لذت‌بخش نماید. او سعی کرده است تا در این کتاب از زوایای مختلف به ماجراها پرداخته شود. حس تصویرسازی که حین خواندن کتاب به مخاطب دست می‌دهد شبیه فیلمی است که از پردۀ ذهن گذر می‌کند.

یلدا دختری چهارده‌ساله است که به همراه خانواده‌اش در شهر مشهد زندگی می‌‌کند. پدر و مادرش مدتی است که رابطه‌شان دچار مشکل شده است و دائما دعوا می‌‌کنند. مادر پزشک و پدر مهندس است. دلیل دعواهای آنها مشغلۀ کاری و دور شدن از یکدیگر، همچنین پیشنهاد شغلی مادر است. بیمارستانی در شاهرود می‌‌خواهد افتتاح شود و به مادر پیشنهاد مدیریت آنجا را داده‌اند. مادر که دنبال ترقی است، می‌‌خواهد این پیشنهاد را بپذیرد، اما پدر که درگیر مهندسی یک فروشگاه زنجیره‌ای بزرگ است، نمی‌‌تواند شغلش را رها کند و با او به شاهرود برود. مادر که از دعواها خسته شده است، برای تحت فشار گذاشتن شوهرش، حرف طلاق را می‌‌زند و خانه را ترک می‌‌کند. یلدا و روشنا، خواهر کوچکش دائما تنها هستند و عدم حضور مادر، مشکلات زیادی برایشان به وجود می‌‌آورد. توسل به امام رضا علیه السلام، شجاعت و دلسوزی یلدا و مهربانی مادربزرگ و گذشت مادر یلدا از ویژگی‌های برجسته این داستان است.

یک عاشقانه‌ی آرام! داستان عشق گیله مرد و عسل. اما این عاشقانه با تمام عاشقانه‌های دیگر فرق دارد. اینجا ما فقط روایت ایام فراق و ذوق دو عاشق برای رسیدن به هم را نمی‌خوانیم. در این کتاب، داستان زندگی عسل و گیله مرد همچنان بعد از وصال نیز ادامه دارد و روزمرگی‌ها و برنامه‌ی زندگیشان را نیز روایت می‌کند؛ از برنامه‌ی هر روز هفته‌شان بگیرید تا اینکه چه طور زندگی را باهم می سازند و با هم رشد می‌کنند!

امتحانات جبرانی نزدیک است و «عباس» که همیشه از زیر بار خواندن درس فرار کرده، این‌بار هم سر قرار حاضر نمی‌شود. «مهران» که از روستای بالاتر آمده تا در خرماچینی «عماد» را همراهی کند و به عباس در درس‌هایش کمک کند، از نیامدن او شاکی می‌شود. قرار می‌گذارند حسابی از خجالتش دربیایند که باخبر می‌شوند به روستای مهران که در مرز قرار دارد، حمله شده است. حالا چند نوجوان، بدون وسیله‌ی درست‌وحسابی باید خودشان را به روستا برسانند تا مهران بتواند مادرش، «بی‌بی» و خواهرش «مریم» را از معرکه نجات دهد. این داستان پر از ماجراهای جذاب و هیجان‌انگیز است که مفاهیمی همچون اتحاد و همبستگی را به خوانندگان معرفی می‌کند. شخصیت‌های این داستان در مقابل مشکلاتی که در پیش دارند، پایداری و ایثار به خرج می‌دهند.

کتاب «مارمولکی از جنس دایناسورها» داستانی است که به شرح ماجراها و زندگی روزانه‌ی حیوانات شگفت‌انگیز ماقبل تاریخ (دایناسورها) می‌پردازد. این کتاب به عنوان یک دایرةالمعارف دایناسورها، اطلاعاتی درباره‌ی این موجودات ارائه می‌دهد. همچنین داستان به حفظ محیط‌زیست و کمک به نگهداری از کره زمین می‌پردازد. در قسمتی از کتاب می‌خوانیم: «بچه‌های کلاس، ساکت، مثل آدم‌هایی که توی خواب راه می‌روند، یک‌راست رفتند نشستند سر جایشان و زل زدند به خبر داغ روی تخته! خبر نابودی کره‌ی زمین!! همین کره‌ی زمین که روی آن راه می‌رفتند و زندگی می‌کردند و هر بلایی هم که می‌خواستند سرش می‌آوردند!»

تاریخ با ابزار ادبیات و هنر روایتگری شناخته می‌شود و برای نسل‌های آینده باقی می‌ماند. چنانچه اتصال زمینه و زمانه بین گذشته و حال برای کودک و نوجوان امروز ملموس و محسوس نباشد، به ماده درسی بدل می‌شود که تنها خوانده شده و از آن عبور می‌شود. اما چنانچه دو عنصر ملموس و محسوس بودن توسط نویسنده اثر و راوی تاریخ مورد توجه قرار گیرد، وقایع باورپذیر و درس‌آموز می‌شوند. بررسی زندگی اسطوره‌های ایران‌زمین که در راه حفظ تمامیت ارضی ایران بر مبنای دین مبین اسلام شجاعانه و جسورانه ایستادگی کرده و در این راه جان خود را فدا کرده‌اند، نیازمند این دو ابزار ادبیات و هنر روایت است. شخصیتی تاریخ‌ساز مانند شهید میرزا محمدتقی‌خان فراهانی ملقب به امیرکبیر از این دست اسطوره‌ها است که شناخت او برای نسل امروز ما ضروری می‌نماید. نویسنده کتاب «امیرکبیر فقط اسم یک خیابان نیست» تلاش کرده است هنر روایت را با ابزار ادبیات داستانی و رمان در هم بیامیزد و اثری جذاب از زبان خواهری که در ایران زندگی می‌کند و از نوادگان امیرکبیر است به برادر مقیم خارج از کشور خود، برای مخاطب امروز پدید آورد.