امامان

در این داستان، کودکی در سفر خیالی خود، با سلمان فارسی همراه می‌شود. سلمان از دوران بردگی خود سخن می‌گوید و او را به دیدن مردی می‌برد که سخت مشغول کار است. مرد با دیدن آن‌ها به گرمی سلام می‌کند و با دستان پینه‌بسته‌اش، دستان کودک را صمیمانه می‌فشارد. آن مرد که با احترام و محبت با کودکان یتیم رفتار می‌کند و درخت خرما می‌کارد، کسی نیست جز حضرت علی (ع)، کسی که وقتی دعوت پیامبر اکرم (ص) را به اسلام پذیرفت، فقط ده سال داشت.

اعراب به هر آبگیری «غدیر» می‌گویند. پیامبر اکرم (ص) در راه بازگشت از آخرین حج خود، در حالی که هزاران نفر ایشان را همراهی می‌کنند، در اطراف غدیر یا آبگیر «خُم» فرمان توقف می‌دهند و در خطابه‌ای پرشور، حضرت علی (ع) را وصی و جانشین خود معرفی می‌کنند. در پایان کتاب، آیاتی از قرآن کریم، درباره واقعه غدیر خُم، آورده شده و برای آگاهی بیشتر، کتاب‌هایی معرفی می‌شود.

20 شعر این کتاب درباره امام رضا (ع) سروده شده است. شعرها در قالب غزل و شعر نو هستند و درباره حرم، زیارت، غریبی امام در خراسان و شفاعت ایشان از گناهکاران است. از جمله این اشعار می‌توان به پنجره فولاد، سپیده هشتم، کبوترانه، خوشه پروین و کوچه‎های خراسان اشاره کرد. در شعر کوچه‌های خراسان از «قیصر امین‌پور» آمده است: «چشمه‌های خروشان تو را می‌شناسند، موج‌های پریشان تو را می‌شناسند ــ پرسش تشنگی را تو آبی، جوابی ـــ ریگ‌های بیابان تو را می‌شناسند... »

این کتاب شامل ترکیب‌بندهایی است که درباره امام رضا (ع) سروده شده است. قالب این ترکیب‌بندها کهن است که امروزه کمتر کاربرد دارد؛ اما در مقایسه با دیگر اشعار رضوی، از بعضی جهات امروزی هستند و ویژگی‌هایی مانند روانی زبان و دور بودن از تشدید و تنافر در کلام را دارند. از جمله موضوعاتی که شاعر به آن‌ها پرداخته، هجرت ناخواسته امام به خراسان است. همچنین سعی کرده تا در هر بند، به فرازی از تاریخ و رویدادها و معجزات آن حضرت اشاره کند.

مجموعه اشعار این کتاب، متن و ترجمه چهل حدیث از امام رضا (ع) است که به نظم درآمده است. این احادیث درباره بخشش، دوری از زشتی، سکوت، کمک به دیگران، توکل به خدا، صله رحم و... است. شایان ذکر است که این احادیث از کتاب‌هایی مانند «اصول کافی»، «بحار‌الانوار»، «تحف‌العقول» و «عیون اخبار الرضا (ع)» گزینش شده‌اند که در پایان کتاب به آ‌ن‌ها اشاره شده است.

کتاب شامل 20 شعر درباره امام رضا (ع) است. این اشعار در قالب غزل و مثنوی سروده شده‌اند و درباره عشق به امام، خصوصیات اخلاقی ایشان، زیارت، استجابت دعا در حرم و... است. از جمله این اشعار می‎توان به شعر روح استجابت، تا آخرین نفس، سلطان خوبی‌ها و غزلی از حضور اشاره کرد. در شعر تب جنون از «علی گردویی» آمده است: «در بین محبانش اگر گم هستم، پیدا شده امام هشتم هستم ـــ حاجت ندهد اگر مرا حرفی نیست، تنها نگران حرف مردم هستم... »

علاقه‌مندان به دانستن شرح حال و رویدادهای سیاسی و فرهنگی دوران امام رضا (ع) می‌توانند کتاب حاضر را بخوانند. مطالب کتاب در چند بخش عرضه شده‌است: زندگی امام رضا و خاندان ایشان، امامت و سیرۀ عملی و اخلاقی و رویدادهای سیاسی دوران وی، و معرفی صحابه و معاصران و عالمان هم‌عصر ایشان. در پایان نیز ترجمۀ چهل گفتار از سخنان گهربار حضرت که استاد باقرزاده به نظم درآورده، به دوستداران تقدیم شده‌است.

قهرمان داستان مردی به نام حبیب است که آرزو دارد خادم حرم امام رضا (ع) شود. او به مشهد سفر کرده و کتاب‌هایی درباره زندگی امام رضا (ع) مطالعه می‌کند. در ادامه داستان و اتفاق‌هایی که پیرامون آن رخ می‌دهد، خواننده با ابعاد مختلف زندگی امام هشتم و رنج‌هایی که آن حضرت در زندگی و دوران امامت تحمل کرده‌اند، آشنا می‌شود.

این کتاب شامل 25 شعر مذهبی درباره زندگی امام رضا (ع) است. شعرها در قالب غزل سروده شده است و اغلب بین 5 تا 14 بیت دارد. موضوع اصلی اشعار بیان عواطف و احساسات و ذکر زیبایی و کمال معشوق است. برخی از اشعار به پیشگاه حضرت معصومه (س) تقدیم شده است. در شعر «بذر اشک» آمده است: « مشتاق دشت گندمم، آری کبوترم ــ بالاتر از خیال تو اما نمی‌پرم، صیادها ز صید دلم دست می‌کشند، از من که بچه آهوی صیاد دیگرم... »

مجموعه اشعار کتاب درباره حضرت زینب (ع) سروده شده است. در پایان کتاب بخشی به نام «نوحه‌ها» آورده شده که اشعار آن درباره «عصر عاشورا» و نوحه‌های «حضرت مسلم»، «حضرت رقیه»، «حضرت حُر» و... است. شعرها در قالب مثنوی، قصیده و غزل است. در بخشی از اشعاری که درباره حضرت زینب سروده شده است، آمده: « دلش دریای صدها کهکشان صبر، غمش طوفان صدها آسمان ابر ــ دو چشم از گریه همچون ابر خسته، ز دست صبرِ زینب، صبر خسته ـــ صدایش رنگ و بویی آشنا داشت، طنین موج آیات خدا داشت»