مسئولیت‌پذیری

به اعتقاد پدیدآورندگان کتاب حاضر، مسئولیت گریزی بزرگ‌ترین معضل کنونی جوامع است و برای درمان آن تک‌تک افراد جامعه، به جای آن‌که منتظر اقدام دیگران باشند، باید اخلاقانه و مسئولیت‌پذیرانه ب‍پاخیزند و در حد توان خود در برابر قانون‌شکنی وستم و اجحاف واکنش نشان دهند. نویسنده در این کتاب دو محور اصلی را دنبال می کند: تبیین ارزش مسئولیت‌پذیری و شناسایی کلیدهای به‌پاخاستن و اثرگذاری بیشتر به واسطه داستان‌های الهام‌بخش انسان‌هایی که برای بهتر کردن محیط‌شان به‌پاخاستند و روابط انسانی، سازمان‌ها و اجتماع خود را تغییر دادند و بهبود بخشیدند.

در بهار که همه‌جا غرق گل و سبزه است، جوبیار به فکر رفتن به سرزمین آفتاب است تا پیام کوه بزرگ را به آن سرزمین برساند. نشانی‎اش را هم کوه بزرگ به او می‌‏دهد. آفتا‌ب‌پرست با جویبار همراه می‎شود. هرکس جویبار را می‎بیند، فکر می‌‏کند او می‏‌رود تا به دریا برسد؛ اما این‌طور نیست. جویبار در میانه راه، پیام کوه بزرگ را فراموش و راهش را گم می‌‏کند؛ اما باد به کمکش می‎آید و او را به سرزمین آفتاب می‌رساند، سرزمینی پر از بوته‌های خار! جایی که با سرما و تاریکی هوا، یخ می‎زد و با تابش آفتاب، بخار می‎شود! چه بر سر جویبار می‎آید و پیام کوه بزرگ چیست؟

کتاب حاضر بازی‌ها و فعالیت‌های سرگرم‌کننده و آموزنده‌ای دربارۀ حفظ محیط زیست دارد که باید به تنهایی یا با خانواده انجام‌پذیرند. راهنمایی‌ها و توصیه‌هایی برای هر روز سال و فعالیت‌هایی برای خانه و مدرسه در کتاب آمده‌اند. سه‌ «باز» معجزه‌آسا (باز مصرف، بازیافت و بازکاهی پسماند) در کتاب شرح‌داد‌ه‌شده‌اند تا در نهایت مخاطب به راهکارهایی عملی برای حفظ محیط زیست برسد.

تاب آوری، در بحران‌های اجتماعی نقش عمد‌ه‌ای ایفا می‌کند و شناخته‌شده‌ترین عاملی که با تاب آوری اجتماعی رابطه‌ معکوس دارد «آسیب پذیری اجتماعی» است. در کتاب پیش رو نیز، تلاش بر این است برخی از مواردی که سهم عمده‌ای در اجتماعی شدن افراد دارد، از قبیل: جامعه‌پذیری و مسئولیت پذیری، کفایت اجتماعی، درونی کردن ارزش‌ها و هنجارهای اجتماعی، تاب‌آوری هیجانی- اجتماعی، تنظیم هیجان، خود مراقبتی، مهارت‌های گفت‌وگو با رویکرد همدلی و گفت‌وگوی بین نسلی، بیان گردد.

پذیرش مسئولیت کارهای خود، رفتاری است که باید آن را آموخت. این کتاب، در داستانی کودکانه، این موضوع را به چالش می‌کشد و به کودک می‌آموزد خودش مسئول کارهایی است که انجام می‌دهد و وقتی کار اشتباهی می‌کند، نباید عذر و بهانه بیاورد. او یاد می‌گیرد چطور می‌تواند از هر اشتباه چیزی یاد بگیرد. در پایان داستان توضیحاتی نیز به خانواده‌ها داده شده‌است.

سواد خواندن یکی از مهارت‌های بنیادین در آموزش دانش‌آموزان است. در این کتاب، برای توسعۀ سواد خواندن و قرار گرفتن دانش‌آموز دوم دبستان در موقعیت یادگیری سواد خواندن، داستانی طراحی شده و سپس فعالیت‌هایی پیش‌بینی شده‌اند تا بر مهارت سواد ادبی مخاطب افزوده شود. در جریان این داستان، مهارت مسئولیت‌پذیری نیز آموخته می‌شود.

سواد خواندن یکی از مهارت‌های بنیادین در آموزش دانش‌آموزان است. در این کتاب، برای توسعۀ سواد خواندن و قرار گرفتن دانش‌آموز در موقعیت یادگیری سواد خواندن، داستانی طراحی شده و سپس فعالیت‌هایی پیش‌بینی شده‌اند تا بر مهارت سواد ادبی مخاطب افزوده شود. در انتها، پرسش‌هایی در چهار فرایند تمرکز، استنباط، تفسیر و ارزیابی در اختیار خواننده قرار گرفته‌اند تا عملکرد درک و فهم او سنجیده شود. در جریان این داستان، مهارت مسئولیت‌پذیری نیز آموخته می‌شود.

پذیرش مسئولیت نوعی رفتار قابل آموزش در کودکان است که برای رشد شخصیت آن‌ها ضروری است. لازم است رفتارهای نادرست کودکان جهت درست بگیرند تا به عادت‌های نادرست تبدیل نشوند. کتاب حاضر داستانی است درباره کودکی که خطاهای رفتاری دارد و مدام دیگران به او تذکر می‌دهند. کودک مسئولیت رفتارش را نمی‌پذیرد و باور ندارد خودش مقصر است. مخاطب این داستان حس مسئولیت‌پذیری را می‌آموزد.

آقا موش پستچی هر روز باید بسته‌های زیادی را به صاحبانشان تحویل دهد. فرقی نمی‌کند آن‌ها کجا زندگی می‌کنند. زیر زمین، روی زمین، زیر دریا، بالای درخت... آقا موش پستچی از هیچ چیز نمی‌ترسد. تصاویر این کتاب بسیار زیاد و با جزئیات فراوان هستند و کودک می‌تواند در هر صفحه علاوه بر خواندن داستان، در تصویرها چیزهای جالب و جدیدی پیدا کند.

دورۀ کودکی بهترین دورۀ آموزش پیشگیرانه است و برنامۀ آموزش مهارت‌های زندگی یکی از آموزش‌های پیشگیرانه‌است. مجموعۀ چند جلدی«ما آگاهیم» در هر جلد به آموزش یک یا چند مهارت پرداخته‌است. در این جلد، مهارت‌‌های «مسئولیت‌پذیری و احترام» مد نظر قرار دارند. بخش اول کتاب به موضوع «وظیفه‌شناسی» می‌پردازد و بخش دوم می‌کوشد مخاطب را با موضوع «خوب‌بودن و چگونگی تقویت روحیۀ خوب‌بودن خود» آشنا کند. نویسنده ابتدا دربارۀ موضوع توضیحاتی می‌دهد و سپس تمرین و فعالیت‌هایی در این‌باره می‌آورد.