هویت ملی

کتاب نورچشمی روایتی جالب از روزهای قبل از جنگ تحمیلی و آغاز آن در خرمشهر است و به خوبی توانسته فضای آن روزها را ترسیم کند. شخصیت اول داستان که یک نوجوان ضعیف به نظر می‌رسد در بحبوحه جنگ پدر و خواهر کوچکش را ازدست می‌دهد و بار مسئولیت زندگی به دوشش می‌افتد در اینجاست که به خاطر شرایط بحرانی سعی می‌کند قوی باشد و به دیگران کمک کند. از آن‌جا که او علاقه زیادی به عکاسی دارد و یک دوربین هم هدیه گرفته است، شروع به ثبت خاطرات می‌کند. البته به نوعی با این کار سعی می‌کند عکس‌هایی از مادران و کودکان شهید یا مجروح بگیرد تا بعدها شناسایی شوند. این تلاش نوجوان و یافتن وظیفه در هنگامه جنگ و بعدها یافتن گمشده‌ها در عکس‌ها قابل تقدیر است.

اثر داستانی از تاریخ پرتلاطم ایران و درگیری میان ارتش عراق و رزمندگان ایرانی در نبرد اول خرمشهر است. جایی که صدای خمپاره‌ها و فریادهای جنگ، زمزمه‌های زندگی را در هم می‌ریزد. دربخشی از کتاب می‌خوانیم: «تمام خانه را جوریده بود تا چیزی بردارد که او را با هر بار نگاه کردن یاد شبیر بیاندازد؛ چیزی پیدا نکرده بود و فکر کرده بود چه چیزی بهتر از رسول؟ اما حالا دست‌هایش را روی دهان پاره جگرش گذاشته بود و صدای گریه خفه و خفه‌تر می‌شد.»

نویسنده این اثر در قالب رُمان به بیان دغدغه‌ها و مشکلات نوجوانان در مواجهه با مقوله‌هایی مانند جنگ، فقدان، عشق و مرگ با محوریت خرمشهر در دوران دفاع مقدس، پرداخته است. داستان مردمانی است که طعم تلخ جنگ را چشیده‌اند و با گذر هزاران روز و شب نتوانستند، آن تلخی آغشته به خون و از دست دادن‌ها را فراموش کنند. روایت تمام تنورهای خاموش خرمشهر باشد که روزگاری آخرین پناه دختران و زنان جنگ‌زده شدند تا حرمت‌شان را در برابر دست‌های ناپاک متجاوز حفظ کنند. در بخشی از کتاب آمده است: «... در جنگ جایی امن پیدا می‌شود؟ شهری که در تیررس دشمن قرار دارد و جانش از قدم‌های بی‌امان عراقی‌ها و تانک‌های‌شان به لرزه افتاده، ...».

«راز چشم‌هایش»، روایتی از زندگی مخلصانه‌ی مدیر و معلم شهید، «آقا سیدجلال سجادی» است که به قلم خواهرزاده‌ی ایشان و روایت‌هایی از خواهر، برادر، دوستان و شاگردان شهید می‌باشد. ایشان از مبارزین فعّال قبل از انقلاب بود و بیش از پنج ماه در زندان ساواک کرمان به سر برد. شهیدی که دوران دانشجویی‌اش با دوران دانشجویی خیلی‌ها فرق داشت همچنین از دوران دبیرستان در جلسات مذهبی و سیاسی شرکت می‌کرد و در مدرسه نیز کلاس اخلاق برای شاگردانش برگزار می‌کرد. قبل و بعد از انقلاب همواره شاگردانش را به پوشیدن روسری و چادر تشویق می‌کرد.

کتاب «برف و باروت» روایتی از زندگی کشتی‌گیر شهید «سید مصطفی میرشاکی» است. داستان زندگی شهید به نقل از دوستش با موضوع کشتی و مرام پهلوانی ایشان می‌باشد. روایت از ایشان که در تنها سالن کشتی الیگودرز چگونه با شاگردانش برخورد می‌کرده و این‌که چگونه در زمان حضور در جبهه از مسابقات اطلاع پیدا می‌کرده و به هم‌رزمانش خبر می‌داده تا برای مسابقه آماده شوند. صحنه‌هایی از زمان فرماندهی او در جبهه و عملیات‌هایی که هدایت می‌کرده نیز توسط نویسنده روایت شده است.

مردی با آرزوهای دوربرد، روایت‌هایی مستند از زندگی پدر موشکی ایران، شهید حسن طهرانی‌مقدم است که به نگارش درآمده است. در این کتاب طی 35 روایت، با اخلاق، منش و خصوصیات خاص اخلاقی این شهید بزرگوار آشنا شده و می‌توانند تلاش کنند پا جای پای این مرد بزرگ بگذارند. کتاب روایت‌هایی است مستند از زندگی مردی که برد آرزوهایش از برد موشک‌هایش بلندتر بود. مردی که در انتها بر قله‌های تکنولوژی موشکی قدم می‌زد و دنیا را انگشت به دهان و دشمن را عصبانی کرده بود.

«مجموعه طنز علاف‌ها» داستانک‌هایی از اتفاقات و رفتارهای خوشمزۀ رزمندگانی است که هر کدام انگیزه‌های خودشان را از حضور در جبهه داشتند و شبیه بقیه رزمنده‌ها نبودند. «راز عباس خروس» جلد دوم این مجموعه است. در این جلد راز عباس خروس بزن‌بهادر ساواک که شهری از جاهل بازی و چاقوکشی‌اش به خدا پناه می‌بردند چه بود که سر از جبهه درآورد و آنجا چه گردوخاکی کرد و با آن سبیل از بناگوش در رفته، رزمنده خط مقدم شد را می‌فهمیم. راستی برای عباس آقا خیلی مهم است درست صدایش کنید! نه چیزی کم، نه زیاد: فقط «عباس خروس».

«مجموعه طنز علاف‌ها» داستانک‌هایی از اتفاقات و رفتارهای خوشمزۀ رزمندگانی است که هر کدام انگیزه‌های خودشان را از حضور در جبهه داشتند و شبیه بقیه رزمنده‌ها نبودند. «مورچه انتحاری» جلد اول این مجموعه است. در مورچه انتحاری قصۀ مجی را می‌خوانیم که محله‌ای از دستش در عذاب بودند و روحانی مسجد با موافقت اعزام او به جبهه به دادش رسید. غافل از اینکه در جبهه سنگر علاف‌ها انتظارش را می‌کشد. مجید، عباس خروس، خسرو مخ و اِدی کرامت با چند رزمندهٔ عجیب دیگر از اعضای برجسته سنگر علاف‌ها بودند. از دست علاف‌ها سنگرشان هم آسایش نداشت چه برسد به نیروهای خودی و حتی دشمن!

این کتاب با عنوان «برادر رحی» به خاطرات جنگ شهید رحیم کابلی در 8 سال دفاع مقدس در بین سال‌های 1359 تا 1367 پرداخته است. این اثر روایتگر سال‌های حضور حاج رحیم در میدان جهاد ومبارزه و از زبان خودِ شهید می‌باشد. در بخشی از این اثر آمده است: «روزی که داشتم برمی‌گشتم، به شوخی به او گفتم: «مهران! تو اینجا شهید می‌شوی!» گفت: «ما کجا و شهادت کجا! ...».

کتاب «پسر هرسین»، زندگی کشتی‌گیر شهید مسعود دارابی را روایت می‌کند. او که از اهالی هرسین شهری در اطراف کرمانشاه است از کودکی به کشتی علاقمند می‌شود. منش پهلوانی از همان کودکی در او نمایان است. این کتاب روایتی از بخش‌های مختلف زندگی این پهلوان شهید است. وی با شروع جنگ تحمیلی مانند همه غیورمردان ایرانی راهی جبهه می‌شود هرچند می‌توانست بماند و بر سکوهای قهرمانی بدرخشد.