تاریخ علم

علم در نیمه قرن اول بیستم، زندگی همه را دگرگون کرد. جهان تحت تأثیر شیوه‎های تازه حمل‌ونقل کوچک شد. ارتباطات، انبوه مردم را به یکدیگر نزدیک کرد. دانشمندان به کشف توان ذراتی پرداختند که به قدری خرد و ریز بودند که هیچ‎کس آن‌ها را ندیده بود. این کتاب تاریخ علم و فناوری را بازمی‌گوید‌ و دارای عکس‎ها و تصویرهای مکملِ تحقیقات و اطلاعات تاریخی است و اسنادی از منابع اصلی همراه با پرسش‌هایی مبتنی بر سند دارد و ستون‌های فرعی دربردارنده توضیح‌هایی بیشتر برای کمک به درک بهتر.

امروزه مورخان فهمیده‎اند سده‌های میانه درواقع دوره‎ای بوده که در آن قدم‌های بزرگی به سوی فناوری عملی برداشته شده است، فناورهایی مثل آسیاب بادی برای آرد کردن غلات. در اوایل این سده‌ها، کاغذ در چین اختراع شد و... . در این کتاب برای توصیف پیشرفت در فناوری و دانش علمی، از سال ۵۰۰ تا حدود ۱۵۰۰ میلادی، از جدول زمانی استفاده شده است. جدول زمانیِ پیوسته‎ای از کل دوره در زیر تمام صفحه‌ها آورده شده است. «علوم اسلامی»، «ساخت کاغذ»، «نیروی باد» و « پیشرفت در ریاضیات» از جمله مطالب این کتاب است.

آشنایی با مخترعان و ایده‌های شگفت‌انگیز آنان برای نوجوانان لذت‌بخش و الهام‌بخش است. نویسنده شرح زندگی دانشمندان را از دوران باستان تا قرن‌های اخیر پی‌گرفته است و غیرمستقیم بخش‌هایی از تاریخ علم و پیشرفت‌های علمی را بازگو کرده‌است. ارسطو، گالیله، نیوتن، مایکل فارادی، داروین، مندل، پاستور، ماری کوری و اینشتین در این کتاب معرفی شده‌اند. مخاطب، در ضمن مطالعۀ این کتاب، ویژگی‌های دانشمندان را می‌شناسد.

تاریخ ادبیات ایران بزرگان بسیاری را در خود پرورده‌ است که یکی از آنان پروین‌اعتصامی، شاعر بزرگوار، است. کتاب حاضر از مجموعه‌ای چندجلدی، مخاطب نوجوان را با سرگذشت پروین اعتصامی، این انسان بزرگ و مؤثر در تمدن ایران اسلامی و تاریخ معاصر کشور، آشنا می‌کند. در ابتدای کتاب، شرح یکی از شعرهای پروین به نثر و سپس شرح زندگی شخصی او آمده است.

نویسنده در این جلد از مجموعه "چه کسی بود؟" زندگی “گالیله” را شرح می‌دهد. این کتاب در قالب داستان و تصویر در ده فصل برای نوجوانان و جوانان تألیف شده است. "از تولد گالیله تا ثبت‌نام در دانشگاه"، "اختراع ترازویی برای وزن کردن اجسام در هوا و آب"، "اختراع پرگار هندسی و نظامی"، "انتشار کتاب پیام‌آور ستارگان"، "کشف چهار قمر سیارۀ مشتری" و "انتشار کتاب گفتگو دربارۀ دو منظومۀ بزرگ جهانی" از جمله کارها و اتفاق‌های زندگی "گالیله" است. در انتهای کتاب زندگی "گالیله" در یک نگاه و به صورت فهرست‌وار آمده است.

"پابلو پیکاسو" در طول زندگی طولانی‌اش شاهد دو جنگ جهانی، اختراع برق، تلفن، رادیو و تلویزیون، سینما، اتومبیل و هواپیما بود. پیکاسو آثار هنری زیادی خلق کرد، او نقاشی می‌کشید، پوستر و کلاژ درست می‌کرد، مجسمه‌هایی از سنگ، فلز و سرامیک می‌ساخت. نویسنده در کتاب حاضر، در قالب داستان زندگی پیکاسو را شرح می‌دهد. کتاب در 9 فصل دوران کودکی، نوجوانی، جوانی، زندگی در پاریس، نقاشی‌های هولناک، ازدواج، جنگ و صلح، سفالگری و سال‌های آخر عمر او را بیان می‌کند.

نویسنده در کتاب حاضر در زندگی "بیل گیتس" را درقالب داستان شرح می‌دهد. "ویلیام هنری گیتس سوم" در 28 اکتبر سال 1955 میلادی در شهر سیاتل واشنگتن به دنیا آمد. او را در خانه، "تری" صدا می‌زدند اما مردم به او "بیل" می‌گفتند. خواندن تمام صفحات یک دانشنامه از اول تا آخر، مواجهه با اولین کامپیوتر یعنی ماشین تله تایپ، آغاز به تحصیل در دانشگاه هاروارد، ترک کردن دانشگاه و تأسیس شرکت “مایکروسافت” از جمله اتفاقات زندگی بیل گیتس است. در ادامه، نویسنده به میلیادرشدن "بیل کیتس"، ازدواج او، تولد فرزندانش و تأسیس بنیاد خیریۀ او و همسرش اشاره می‌کند.

مطالعۀ زندگی‌نامۀ مشاهیر مورد توجه بسیاری از افراد به ویژه نوجوانان و جوانان است. نویسنده در کتاب حاضر با نگاهی داستان‌گونه و با ارائۀ اطلاعاتی دقیق به شرح زندگی "آیزاک نیوتن" پرداخته است. در هر صفحه برای شرح داستان از تصاویر ساده استفاده شده است. نیوتن چه کسی بود، پسرکی تنها، دانشگاه کمبریج، تلسکوپ شگفت‌انگیز، کتاب بزرگ نیوتن، قوانین حرکت و ... از مباحث مطرح شده در این کتاب است.

نویسنده در این جلد از مجموعۀ "همراه با علم، همگام با دانشمندان" زندگی "رابرت هوک" اختراعات و اکتشافات او را بررسی می‌کند. کتاب "میکروگرافیا" حاصل افکار و یافته‌های هوک دربارۀ جزئی‌ترین عناصر تشکیل‌دهندۀ موجودات زنده به نام "یاخته" یا "سلول" است. تکمیل دستگاه میکروسکوپ، بارومتر برای اندازه‌گیری فشار هوای محیط، تهیۀ ماکت کشتی، اختراع پمپ هوا، ساعت جدید فنردار و ساخت دستگاهی به نام حباب غواصی از فعالیتها و اکتشافات این دانشمند است.

نویسنده در این جلد از مجموعۀ "همراه با علم، همگام با دانشمندان" زندگی ارشمیدس و فعالیتها و اکتشافات او را بررسی میکند. "پیچ حلزونی" یا "پیچ هیدرولیکی" دستگاهی بود که ارشمیدس برای انتقال آب از یک مخزن و مکان کم‌ عمق به نهرها، جوی‌ها یا پمپاژ آب از کشتی‌ها اختراع کرد. اقدام دیگر ارشمیدس، ساخت دستگاهی برای مقابله با قایق‌ها و کشتیهای جنگی رُمی‌ها بود. کشف دیگر در حوزۀ ریاضیات، "عدد P" بوده است