متوسطه نظری

داستان زندگی محمدحسین بهجت تبریزی، متخلص به شهریار، شاعر ایرانی اهل آذربایجان که به زبان‌های ترکی آذربایجانی و فارسی شعر سروده، در این کتاب آمده است. مهم‌ترین اثر استاد شهریار، منظومه «حیدر بابایه سلام» است که از شاهکارهای ادبیات ترکی به‌شمار می‌آید. هدف از ارائه این اثر معرفی یکی از بزرگان شعر ایران به کودکان و نوجوانان بوده است.

«نهج‌البلاغه» کتاب شریفی از حضرت علی (ع) است که حاوی نامه‌ها، خطبه‌ها و حکمت‌های این امام همام (ع) است. ایشان مطالب این کتاب را خطاب به نزدیکان و صحابه خود نوشته‌اند. یکی از ویژ‌گی‌های بارز این اثر در این است که مترجم آن را به صورت مسجع ترجمه کرده است.حواشی صفحات نیز تحقیقی روشن و مشکل‌گشاست که در دیگر ترجمه‌های فارسی کمتر به چشم می‌خورد.

کتاب دربردارنده مجموعه‌ای از چیستان‌های شیرین و قابل تأمل است که در پنج بخش طبقه‌بندی و ارائه شده است. معماها از نوع معمولی و بر اساس حروف الفبا، علمی و ریاضی، تفننی و با نکته انحرافی انتخاب شده، و لحظات سرگرم کننده‌ای را برای مخاطب فراهم می‌آورد.

مبحث دعا و نقش و اهمیت آن در رابطه انسان با خدا، با استناد به آیات قرآن و احادیث ائمه معصومین(ع) ارائه شده است. با این مطالعه گوشه‌ای از راه و رسم دین‌داری و نیز مراحل رسیدن به تکامل بازگو می‌شود. همچنین امید داشتن به خدا، استمرار و کثرت در دعا از شرایط استجابت آن معرفی شده و درباره هریک به اختصار توضیح داده می‌شود.

کتاب، انشعابات فرقه اسماعیلیه و علل آن را توضیح داده و ۸۱ فرقه آن را بررسی می‌کند. اسماعیلیان، گروهی از شیعیان هستند که امامت را به اسماعیل، فرزند امام صادق(ع) ختم می‌کنند و او را امام هفتم می‌دانند. اینان هم‌زمان با روزگار سامانیان سر برآوردند و سالیان طولانی با توانایی بسیار به انتشار اندیشه خویش پرداختند. امام کنونی اسماعیلیان نزاری « کریم‌ آقا‌خان» نام دارد و در پاریس زندگی می‌کند.

در دوره صفویان رقابت سختی میان امپراتوری عثمانی و حکومت صفوی در برقراری ارتباط با دولت‌های اروپایی به‌ وجود آمده بود.مترجم با توجه به اهمیت این دوره و آشکارنمودن بخش‌های پنهانی از تاریخ آن زمان، سفرنامه صفر مرادویچ را به فارسی برگردانده است که شرح مشاهدات یک بازرگان ارمنی تابع عثمانی، فرستاده غیر رسمی پادشاه لهستان به دربار شاه عباس اول است.در این نوشته می‌توان به تمایل شاه عباس برای اتحاد با دولت‌های اروپایی و نیز نقش ارامنه در برقراری روابط میان دولت‌های بزرگ اروپایی و جهان اسلام پی برد.

نویسنده کتاب پیش رو در نگاهی به دین مبین اسلام و توجه ویژه به رویکرد امر به معروف و نهی از منکر تلاش دارد تا چگونگی کسب حقوق انسانی را در راستای تبدیل شدن به یک شهروند مسئول، آموزش دهد. درواقع اندیشه اصلی مطرح در کتاب بر این اصل استوار است که هر انسانی نه‌تنها در برابر اعمال خود مسئول است، بلکه در برابر عملکرد جامعه‌ای که در َآن زندگی می‌کند نیز مسئولیت دارد. در این مسیر علاوه‌بر بعد دینی، نقش فردی انسان و نیز نقش محیط در شکل‌گیری شخصیت اجتماعی مورد مطالعه قرار گرفته است.

کتاب به ارائه و بررسی وصیت‌نامه سیاسی ــ الهی امام خمینی(ره) بنیان‌گذار جمهوری اسلامی ایران که در ۲۶ بهمن ماه ۱۳۶۱ ه.ش نگاشته شده است، اختصاص دارد. این وصیت‌نامه از یک مقدمه ۸ هشت صفحه‌ای، دو تذکر اساسی و هجده بند تشکیل شده است. مخاطبان با مطالعه این کتاب با اندیشه‌های امام خمینی(ره) در نفی طاغوت و معرفی اسلام ناب محمدی (ص) و نیز مختصات فکری ایشان با تکیه بر رهیافت‌های چهارگانه فقهی، عرفانی، فلسفی و کلامی آشنا می‌شوند.

قصه‌های فراهم آمده در این کتاب از نسخه دست‌نویس کتاب «ریاض‌الملوک فی ریاضیات‌السلوک» نوشته «نظام‌الدین شامی» بازنویسی شده است. داستان‌ها از زبان جانوران بیان می‌شوند و از احادیث و آیات قرآنی نیز بهره گرفته شده است. مطالعه این داستان‌ها موجب بیداری و هوشیاری انسان‌ها می‌شود.

در داستان پیش رو روایت شهادت «عابس‌بن ابی‌شیب» از اصحاب حدیث و از رؤسای قبیله «بنی‌شاکر» آمده است. وفاداری، شجاعت و ولایت‌مداری عابس در این داستان به وضوح مشخص است. رسیدن عشق به اوج کمال از دیگر نکاتی است که از این داستان به مخاطبان منتقل می‌شود.