نقد ادبی-آموزش ادبی

کتاب حاضر شامل هفت مقاله درباره فرهنگ عامه و ادبیات شفاهی کودکان است. «درآمدی بر شناخت شاخص‌ها و انواع فولکلور کودکان»، «انواع ترانه‌های کودکان» و «اسلوب زبان در ترانه‌های شفاهی کودکان»، نام سه مقاله از این مقاله‌هاست. در مقاله اول، فولکلور کودکان، با هفت شاخص از فولکلور بزرگ‌سالان تفکیک شده است. «متن»، «زمینه» و «کنش» و «نشانه»، از جمله این شاخص‌هاست. در مقاله دوم، متن‌های منظوم کودکان به دو دسته تقسیم شده است؛ منظوم شفاهی بدون بازی کودکان و منظوم شفاهی در بازی کودکان که هر کدام به بخش‌های مختلفی تقسیم می‌شود. نویسنده در مقاله «اسلوب زبان...» نگاهی به ترانه‌های کودکان خراسان کرده است.

کتاب حاضر به ترویج و آموزش علمی و اصولی قصه‌گویی، در زمان اجرای فعالیت‌های آموزشی، به ویژه زمان تدریس اختصاص دارد. این کتاب سه فصل دارد و بر آن است تا به صورت گام‌ به گام با علاقه‌مندانِ قصه‌گویی همراه شود. ضرورت وجودی، ارکان و قلمرو فعالیت، شاخص‌های کمّی و کیفی مؤثر بر اجرای کار قصه‌گویی و مثال‌هایی که تاکنون در این زمینه به صورت عملی به اجرا درآمده است، از جمله مطالب کتاب است. همچنین نظرات صاحب‌نظران علمی و فنی قصه‌گویی در کنار منابع متعدد و متنوعی که تاکنون در این زمینه تألیف شده، آورده شده است.

کتاب حاضر درس‌مایه‌ای برای متون روایی است. متون روایی یکی از درس‌های دوره کارشناسی رشته آموزش زبان فارسی است. این کتاب سیر تاریخی ـــ سبکی نثر روایی زبان فارسی را از مشروطه تا دهه هشتاد بررسی می‎کند و حاوی شش فصل است. فصل اول نثر دوره مشروطه و عوامل تاثیرگذار بر آن را بررسی می‎کند. فصل دوم از ظهور داستان کوتاه سخن می‎گوید. فصل سوم با اشاره به جنگ جهانی دوم، به رمان‎های تاریخی و اجتماعی این دوره و ویژگی‌آن‌ها اشاره می‎کند. فصل چهارم... .

این کتاب با رویکردی ساختارشناسانه به دوره‌های تاریخی شعر کودک، عناصر ساختاری این شاخه شعری را معرفی کرده و به اقتضای آن، گونه‌های شعری و خصیصه‌های ساختاری آن‌ها را بررسی می‌کند. همچنین معرفی توصیفی شعر و شاعران کودک ، ذکر نمونه‌های شعری، چه عامیانه و چه سنتی و چه شعر ناب با نگاهی تخصصی از دیگر بخش‌های این کتاب است.

این کتاب تجربه، نگارش قوی، نکات کاربردی، ثبات، شفافیت و توجه به جزئیات را یکجا برای رسیدن به مقام یک قصه‌گوی موفق به مخاطب ارائه می‌کند. چگونگی ارتقای ابزارهای روایت در قصه‌گو نیز یکی دیگر از مباحث کتاب است.

این کتاب درس‌نامه‌ای برای معلم‌های کلاس سوم تا ششم دبستان است که پیشنهادهایی را برای کارگاه‌های نویسندگی ارائه می‌کند و به جنبه‌های اصلی داستان‌نویسی می‌پردازد. همچنین کتاب دربردارنده فعالیت‌هایی به‌منظور نحوه نوشتن است.

کتاب حاضر راهنمایی عملی برای کمک به معلم‌ها در جهت آموزش مؤثر مبانی ساده و اولیه داستان‌نویسی است. مفاهیم کتاب بر پایه سه اصل تقلید، نوآوری و خلاقیت شکل گرفته است. همچنین در کتاب ضرورت آشنایی با روش‌های کار در نوشتن توضیح داده شده است.

نویسنده در این کتاب طی چهارده مبحث به بررسی نشر کتاب‌های نظری ادبیات کودک و نوجوان در ایران پرداخته است. صحبت درباره چیستی، چرایی و چگونگی نشر کتاب کودک و نیز بررسی اجمالی تاریخ ادبیات فارسی پیش از دوران چاپ و مدرنیسم از مباحث این کتاب است.

نویسندگان این اثر با رویکرد تدریس مبتنی بر طنز سعی دارند تا آن را به عنوان رهیافتی آموزشی و پرورشی ارائه کنند تا مربیان با به کارگیری آن به هرچه دلپذیرتر شدن آموزش و کلاس‌های درس نزدیک شوند. این کتاب بر پایه مطالعات تجربی و پژوهش‌های کیفی استوار است و بنا دارد با تمرکز بر ساختارشکنی در محتوای درس و جاذبه‌های طنز گفتاری و طنز رفتاری مربیان، رویکردی را به مخاطبین ارائه کند که تأثیر بسزایی در به کارگیری روش‌های نوین تدریس خواهد گذاشت.

نوشتن یکی از مهارت‌های زبانی است که ظرایف و ویژگی‌های خاص خود را دارد. امروزه برای آموزش نگارش خلاق معمولا از روش‌هایی مانند «بدیعه‌پردازی» استفاده می‌شود. این روش با استفاده از یک سری قیاس‌ها به پردازش ذهن نویسنده و خلاقیت کمک می‌کند. در روش بدیعه‌پردازی با حرکت از جزء به کل ابتدا واژه‌ها و عبارت‌ها تولید می‌شوند و سپس جمله‌ها و پاراگراف‌ها شکل می‌گیرند. کتاب حاضر به آموزش نوشتن اختصاص یافته که رویکرد جزء به کل در آن رعایت شده است.