هنر

روایت‌های نقالی/نقالان بخشی از میراث ادب پهلوانی ایران است که یا در قالب طومارهای نقالی بزرگ و کوچک از عصر صفوی به‌این‌سو به یادگار مانده و یا سینه‌به‌سینه و با نقل و اجرای شفاهی نقالان منتقل شده است. مرشد ولی‌الله ترابی، طومارنویس و نقال پرآوازه پنج دهه اخیر هنرهای نمایشی ایران، از بازماندگان نسل نقالان اشعار شاهنامه فردوسی است. این کتاب شامل صدوسیزده مجلس از طومارهای مرشد ترابی است که با هدف تدوین کردن متنی آموزشی برای علاقه‌مندان یادگیری فن و هنر نقالی منتشر و گردآوری شده است.

این کتاب در تلاش است تا خط نستعلیق را با کمک گرفتن از روش تکرار و تمرین و رونویسی، به هنرجویان و علاقه‌مندان هنر خوشنویسی آموزش دهد. نویسنده در بخش نخست کتاب به آموختن انواع و مقدار کشیدگی کلمات در حروف اول کلمه و حروف میانی پرداخته و در ادامه در مورد آموزش مضمون حروف متصل(اتصال دوحرفی، سه و چهار حرفی) توضیحاتی داده است. همچنین در هر فصل، کلمات و جملات بسیاری با کشیدگی‌ها و اتصالات گوناگون برای کمک به بهبود آموزش هنرجویان آورده شده است.

نویسنده در این کتاب، خط تحریری را از مبتدی تا پیشرفته آموزش می‌دهد. تمرین‌هایی که در کتاب ارائه شده است؛ مانند آموزش حروف روی خط زمینه، آموزش حروفی که قسمتی از آن زیر خط می‌آید، اتصالات دوحرفی، مقایسه حروف کشیده و دندانه‌دار در یک کلمه، برگرداندن کلمات تایپی به تحریری، تمرین کلمات خط تحریری از روی الگو، و جمله‌نویسی، به شما کمک می‌کند تا زیبانویسی را تمرین کنید.

این کتاب نمایشنامه‌ای است درباره جنگ ایران و عراق. سال‌ها پس از جنگ، دانش‌آموزان، همراه مربی خود، برای بازدید مناطق جنگی به آن‌جا می‏‌روند. آن‌ها به خط مقدم جبهه می‎رسند، جایی که نظامی‎ها آن را نقطه صفر می‎نامند! آقای مربی کسی است که سال‌ها در آن منطقه جنگیده و وجب به وجب آن را می‎شناسد. مربی می‏‌گوید تپه‎ای که روی آن ایستاده‎اند، تپه وداع نام دارد و از بچه می‏‌خواهد صبر کنند تا مهمان‌ها از راه برسند و علت این نام‎گذاری را توضیح دهند. مهمان‌ها چه کسانی هستند و داستان این تپه چیست؟

این نمایشنامه درباره مدرسه و درس و کنکور است، درباره استرس نوجوانان برای شرکت در این آزمون و پذیرفته شدن در رشته‌ای خاص، رشته‌ای که پدر و مادرانشان آرزو دارند! قرار است دانش‌آموز، همراه پدرش در دبیرستان جدیدی ثبت نام کند؛ ولی شب‌هنگام کابوس وحشتناکی از آن دبیرستان و معلمانش را می‏‌بیند و صبح روز بعد حاضر نیست به آن‌جا برود. وقتی سرانجام دانش‌آموز راضی می‎شود و همراه پدرش به آن مدرسه می‏‌رود، با صحنه‎هایی روبه‏‌رو می‎شود که... .

این نمایشنامه درباره بچه‎های مدرسه‎ای است که دچار بیماری خنده شده‌اند! معلم‌ها در دفتر دور هم نشسته‌‏اند و از وضع موجود شکایت می‏‌کنند. معلم ریاضی می‌‏گوید با این وضعیت نمی‏‌تواند درس بدهد. معلم زبان معتقد است با این اوضاع و احوال همه بچه‎ها با مشکل روبه‏‌رو می‎شوند و معلم نگارش توضیح می‏‌دهد که سر ِکلاس چطور یکی از دانش‌آموزان به جای خواندن انشا، از شدت خنده روی زمین می‌‏افتد! وقتی دوربین‎ها را چک می‌‏کنند، متوجه می‌‏شوند که یکی از بهترین دانش‌آموزان، بعد از تمام شدن کلاس، چیزی را در فضا پخش می‏‌کند! این چیست که باعث خنده بچه‏‌ها شده است؟

این نمایشنامه درباره جانبازان شیمیایی است و نیمی از آن در گذشته و نیمی در زمان حال رخ می‌‏دهد. در گذشته خانم معلم جدیدی برای درس فیزیک به کلاس می‎آید. خانم «طلوعی» معلم بسیار خوبی است؛ اما سرفه‎های شدیدش باعث می‎شود تا بچه‎ها از مدیر مدرسه بخواهند معلم دیگری برایشان بفرستد. مدیر بارها به خانم طلوعی تذکر می‌‏دهد و او هربار قول می‏‌دهد که سرفه‎هایش را کنترل کند. سرانجام معلم فیزیک در بیمارستان بستری می‌‏شود؛ اما مدتی بعد بچه‎ها متوجه می‌‏شوند که معلمشان در مناطق جنگی، شیمیایی شده است و... .

«جیرجیرک» نام پسری است که در بیمارستان بستری شده و چندروز بیشتر از عمرش باقی نمانده است. او عاشق صدای جیرجیرک‌هاست و اتاقش پر از صدای آن‌ها. بیماران دیگر از این همه سروصدا شاکی هستند؛ اما نه‎تنها صدای جیرجیرک‌ها کم نمی‎شود، بلکه صدای کلاغ‌ها هم به آن اضافه می‎شود. یکی از کلاغ‌ها به دیدن جیرجیرک آمده است و می‏‌خواهد قسمتی از عمر دویست‌ساله‎اش را به او بدهد. پسر نمی‎پذیرد؛ اما... . پیرترین لاک‌پشت و آقای دیو هم به دیدن جیرجیرک می‏‌روند. آن‌ها می‎خواهند بقیه عمرشان را به او بدهند و... .

این کتاب فیلم‌نامه‌ای مستند، درباره آخرین فیلم مرحوم «علی حاتمی»، با نام «جهان پهلوان تختی» است که در سال ۱۳۷۵، ساخت آن ناتمام ماند. نویسنده می‌کوشد چرایی شکل‌گیری این ایده را در ذهن علی حاتمی بررسی کند و پرده از راز درگذشت تختی بردارد. همچنین وی به سراغ بازنمایی لوکیشن‌هایی رفته که علی حاتمی در آن به دنیا آمده است و بسیاری از آثار خود را در سودای چنین جغرافیایی، ثبت و ضبط کرده است. مستندساز وارد باشگاه کُشتی می‌شود و سراغ مربی قدیمی کُشتی را می‌گیرد، عده‌ای از جوانان روی تشک مشغول تمرین هستند. لحظه‌ای بعد گویی زمان تمرین پایان یافته است، کشتی‌گیران روبه‌روی صفحه تلویزیون بزرگی می‌نشینند و... .

هنر خوش‌نویسی ایرانی قدمتی هزارساله دارد و قلم شکسته، به عنوان نمونه‌ای زیبا و ظریف از خط، همواره مطرح بوده است. کتاب حاضر خط شکستۀ تحریری ساده را با گردش حروف و کلمات در بیضی طلایی آموزش می‌دهد. نویسنده نمونه‌هایی از حروف و کلمات را با «شابلون بیضی» در کتاب خطاطی کرده و در انتها نیز نمونه‌هایی از طرز استفاده از شابلون را آورده‌است.