تفسیر قرآن

امروزه با خیزش و جهشی که در جهان اسلام، برای اداره جامعه بر پایه مفاهیم و احکام اسلام و ارزش‌های قرآن پیدا شده است، آشنایی با حقایق قرآنی و شنیدن پیام قرآن از زبان قرآن، ضرورتی روزافزون یافته است، کتاب حاضر می‌تواند مددکار کسانی باشد که می‌خواهند شخصاً با قرآن، فراتر از روخوانی، آشنا شوند. در این کتاب مخاطب با معانی و مفاهیم الهی قرآن نیز انس و آشنایی پیدا می‌کند و می‌تواند آن حقایق را در زندگی فردی و حیات اجتماعی به کار ‌بندد.

کتاب حاضر ترجمه کتاب «النبا العظیم» نوشته دکتر محمد عبدالله درّاز است. در این کتاب، اعجازهای بیانی، لغوی و عقلی قرآن کریم بررسی و با ارائه دلایل و برهان‌های مورد قبول ثابت می‌شوند، اعجاز قرآن کریم امکان ندارد مصدری غیر از الله داشته باشد. نویسنده با بیان دیدگاه‌های مخالفان و موافقان و ایجاد هماهنگی و تناسب میان آن‌ها، از کلی‌گویی پرهیز و حق معنا را ادا می‌کند و شک را در مخاطب به یقین تبدیل می‌کند.

در این کتاب، تفسیر تنزیلی چهار سوره از سوره‌های قرآن کریم ــ یونس، هود، یوسف و حجر ــ ارائه می‌شود. در بررسی این سوره‌ها، علاوه‌بر بیان محتوای کلی سوره و فضایل آن، مباحث تربیتی و اخلاقی مطرح در آن‌ها تشریح و نکته‌های روان‌شناختی آن سوره بیان شده‌ است.

این کتاب در رویکردی تفسیری، محتوای سوره‌های «شعرا»، «نمل»، «قصص»، و «بنی‌اسرائیل» را بررسی می‌کند. هدف آن است که حلقه‌های برنامه جامع قرآن برای تحول انسان‌ها در جامعه معاصر تبیین شود تا انسان‌ها بتوانند براساس الگوهای قرآنی، بینش، باورها، ارزش‌ها، آداب و رفتارهای فردی و اجتماعی را ارتقا دهند.

این اثر در رویکردی تنزیلی، گزارشی از 114 سوره قرآن کریم شامل نام، مناسبت نام‌گذاری، کلی و مدنی بدون سوره، رتبه نزولی، رتبه مصحفی، تعداد آیات، مقصود و محتوای سوره، ارتباط سوره با سوره پیش از خود در ترتیب نزول، فضیلت و شأن نزول می‌آورد. کتاب کوشیده است با تأمل در این موضوعات، راه شناخت و فهم معارف قرآن و علوم تفسیری آسان‌تر شود.

مباحث علوم قرآنی یکی از جنبه‌های مهم در فهم کتاب الهی است. در این کتاب آموزشی 10 موضوع مهم علوم قرآنی با استناد به چکیده نظرات دانشمندان متقدم و معاصر بررسی می‌شود. در پایان هر فصل از کتاب سؤالاتی مطرح شده‌اند تا مطالب در ذهن دانش‌پژوهان تثبیت شوند.

نویسنده در این مطالعه قرآن‌محور با معرفی 3 آیه مشکل که فهم آن‌ها به تدبر بیشتر نیاز دارد، به‌طور مشروح به تفسیر و توضیح آن‌ها پرداخته است و چنانچه درباره آن آیات شبهاتی مطرح باشد، به آن‌ها پاسخ داده است. تفسیر به‌کار گرفته شده در این مطالعه تفسیر اجتهادی است. همچنین، آشنایی با فرهنگ و زبان قرآنی این مطالعه به دلالت سیاق‌ها و شناخت کنایه‌ها و استعاره‌ها و مجازها صورت گرفته است.

این کتاب شامل مباحث نظری و عملی مربوط به واژه‌شناسی الفاظ قرآن کریم است. بحث‌های مربوط به دانش مفردات، وجوه و نظایر آن که از بحث‌های زیربنایی معناشناسی است، مطرح شده تا با ارائه دیدگاه‌های واژه‌شناسان درباره واژه‌های قرآنی و نقد و بررسی آن‌ها، روحیه اجتهاد در موضوع واژه‌شناسی در میان دانش‌پژوهان پرورش یابد.

در این مطالعه، در نگاهی قرآنی، موضوع جنگ روانی و جنگ نرم در دو بُعد داخلی و خارجی بررسی و راه‌های برون‌رفت از آن معرفی و شرح داده می‌شود. سیاه‌نمایی، کتمان و تحریف حقایق، تضعیف روحیه و تأسیس مراکز ایجاد تفرقه از مباحث این کتاب هستند.

بسیاری از معارف مهدویت، براساس حکمت الهی، در لایه‌های درونی آیات قرآن کریم قرار گرفته‌اند. از همین‌رو، در این کتاب، براساس آیه 44 از سوره نحل، اصل موضوع مهدویت بررسی و آیات مربوط به غیبت امام زمان (عج)، وظایف منتظران، شرایط ظهور و رجعت معرفی و شرح و تفسیر شده‌اند تا آینده بشریت در هاله ابهام قرار نگیرد و مسیر زندگی سعادتمندانه روشن شود.