تفسیر قرآن

قرآن دربردارند تمام آموزه‌های بنیادینی است که انسان برای زندگی دنیوی خود بدان نیاز دارد. از آنجا که اسلام ادعای تکفل زندگی سیاسی انسان را مطرح کرده است، بنابراین اصلی‌ترین سند این دین، یعنی قرآن، دربردارنده تمامی اجزای اندیشه کامل سیاسی است. در این نوشتار توصیف قرآن کریم از سیاست مطلوب و معانی آن ارائه می‌شود.

این کتاب مشتمل بر چند مقاله پژوهشی در موضوعات قرآنی است. اثبات عدم وجود رابطه معنادار میان آیه 233 سوره «بقره» و آیه 15 سوره «احقاف»، بررسی آیات سوره «نساء» و مسائل مربوط به ارث و بررسی ترجمه‌های معاصر درباره سوره «حمد» برخی از مباحث مطرح در این مقاله‌ها هستند.

این کتاب براساس مجموعه بیانات آیت‌الله العظمی حاج شیخ اسماعیل صالحی مازندرانی نگاشته شده است. کتاب به بحث درباره موضوع معاد و زندگی پس از مرگ می‌پردازد و با شرح و توصیف عالم قیامت، رابطه اعمال دنیا و کیفر آخرت را تبیین می‌کند. در این مطالعه، تفسیر 14 آیه از آیات مبارکه سوره قیامت نیز آمده است.

تشویق و تنبیه از ابزارهای مهم و کنترل‌کننده و جهت‌دهنده در تعلیم‌ و تربیت هستند. در این کتاب، جایگاه تشویق و تنبیه با استمداد از آیات قرآن و سخنان اهل بیت(ع) و همچنین با تکیه بر آرا و نظرات دانشمندان و متفکران غربی بررسی شده است.

این کتاب مشتمل بر گزیده‌ای از سخنرانی‌های استاد سیدعلی اکبر پرورش در باب ائمه نور و ائمه نار (شیاطین و جن و کفار) است. در این سخنرانی‌ها به این سؤال پاسخ داده می‌شود که جبهه‌گیری و نبردهای این دو گروه متضاد و مخالف هم از چه روست؟ به منظور پاسخ‌گویی به این سؤال، مبحث تکامل آفرینش شرح داده شده است.

از کتاب قرآن به طرق گوناگون استفاده می‌شود. برای نمونه، گاهی تفسیر آن به کار می‌رود. آنچه مهم است، چگونه خواندن قرآن و تدبر در مفاهیم آن است. در این کتاب، گزیده‌ای از سخنرانی‌های سیدعلی اکبر پرورش، درخصوص مطالعه قرآن ارائه شده است و موضوع، تدبر در قرآن با تفسیر بیماری‌های ایجاد شده در قلب، مانند غفلت، رعب، لاهیه، زنگار و زیغ بررسی می‌شود.

در این مطالعه، گزیده‌ای از سخنرانی‌های سیدعلی اکبر پرورش درباره مکتب آنارشیسم ـ نهضتی که حکومت‌های گوناگون را به هیچ می‌گیرد و با هر نوع حکومتی به شدت مخالف است ـ اینکه آیا اسلام حکومت فرد بر مردم را می‌پذیرد یا خیر، ارائه شده است. در این بررسی،‌ تمرکز اصلی بر تفسیر «سوره کهف» از قرآن کریم است که براساس آن به بازشناسی حکومت «الله» پرداخته شده است.

مستشرقان همان محققان غربی هستند که مذهب خاصی ندارند و با اهداف تبشیری و استعماری به مشرق زمین می‌آیند و درباره شرق، دین و آیین مردم تحقیق می‌کنند. در این کتاب، استاد سیدعلی‌اکبر پرورش، با نگاهی گسترده به آثار مستشرقان در زمینه‌های تاریخ و کلام، بی‌دقتی‌ها یا غرض‌ورزی‌های آن‌ها را با استناد به آیات و روایات و دیگر منابع اصیل اسلامی نقد کرده است.

در این کتاب، در رویکردی تفسیری و موضوعی به قرآن کریم، سه مبحث بررسی شده‌اند: خداجویی که به انگیزه‌های معرفت خداوند اشاره می‌کنند؛ خدایابی که موضوع اثبات وجود خداست؛ خداشناسی که بحث درباره صفات اوست. در این راستا، صفت عدل الهی تحلیل شده است. در بخش پایانی، موضوع ایمان به معاد که روشنی‌بخش روند تکاملی زندگی بشر است، به تفصیل به بحث گذاشته شده است.

در تفسیر موضوعی، آیات متعددی که درباره یک موضوع در قرآن مجید در حوادث و فرصت‌های گوناگون آمده است، جمع‌آوری و جمع‌بندی می‌شود و از مجموع آن‌ها، نظر قرآن درباره آن موضوع و ابعاد آن روشن می‌شود. در این کتاب، به‌طور ویژه مبحث توحید و خداشناسی بررسی شده است. بر این اساس، ابتدا آیات مربوطه معرفی و سپس ترجمه آن‌ها ارائه می‌شوند. در پایان نیز تفسیر و جمع‌بندی آیات آورده می‌شود.