داستان‌های حماسی

کتاب حاضر جلد پنجاه و ششم از مجموعه «داستان‌های شاهنامه» است که به دو زبان فارسی ــ انگلیسی ارائه می‌شود. «کیکاووس»، پادشاه ایران زمین، پیر شده است و می‌خواهد جانشین مناسبی برای خود انتخاب کند؛ اما میان «فریبرز»، پسرش و «کیخسرو»، نوه‌اش (فرزند سیاوش) مردد است. او شرط می‎کند که هر کس بتواند دیوانی را که در کوهستان و در دژ زندگی می‎کنند، اسیر و زندانی کند و نزد او بیاورد، جانشینش خواهد شد. فریبرز و کیخسرو به جنگ با دیوان می‌روند.

در جلد پنجاه و سوم از مجموعه «داستان‌های شاهنامه» که به دو زبان فارسی ــ انگلیسی آورده شده، داستان «سیاوش» روایت می‌شود. «افراسیاب»، پادشاه توران زمین، می‌خواهد بداند بزرگ‌ترین آرزوی سیاوش، فرزند «کیکاووس»، چیست. سیاوش اجازه می‌خواهد تا یک شهر بسازد. سیاوش کارش را آغاز می‎کند. او بیابانی را برمی‎گزیند و فرمان می‎دهد رودی را به سوی دشت بیاورند. سیاوش نام رود را جیحون می‌گذارد و پایین رود را سرزمین ایران و بالای آن را توران زمین می‌نامد؛ اما حسادت‌های «گرسیوز»، برادر افراسیاب، به سیاوش، افراسیاب را به او بدگمان می‎کند.

در جلد ۴۵ از مجموعه « داستان‌های شاهنامه» داستان ازدواج «رستم» و «تهمینه»، به دو زبان فارسی ـ انگلیسی بازنویسی شده است. راوی داستان «رخش»، اسب رستم، است. رستم پس از جنگ‌های پی در پی، بسیار خسته است و به شدت احساس تنهایی می‌کند. رخش و رستم به طرف مرزهای «توران‌زمین» حرکت می‌کنند تا اینکه رستم برای استراحت از رخش پیاده می‌شود. رخش در جنگل به راه می‌افتد و از رستم دور می‌شود و شب‌هنگام به خواب می‌رود. او در خواب می‌بیند که در باغ بزرگی، دختری زیبا از پنجره، نام رستم را صدا می‌کند. رخش از خواب بیدار می‌شود و برای پیدا کردن باغ و دختر به راه می‎افتد.

شاهنامه از بزرگ‌ترین آثار ادبی ایران زمین و مایۀ افتخار ایرانیان است. نویسندۀ کتاب حاضر با فرض اینکه یکی از دلایل نخوانده شدن شاهنامه در میان مردمان، زبان نظم آن است، تمام محتوای شاهنامه را به نثر برگردانده و متن را حول محورهایی از قبیل منش پهلوانی، خردورزی، عرفان، عشق، اخلاقیات، کارهای پسندیده، فرق میان نیک و بد و نتیجه آن در زندگی فردی و اجتماعی، و طرز تفکر تاریخ‌سازان اساطیری ایران باستان دسته‌بندی کرده‌است. این کتاب شاهنامه را به نثر در آورده است.

شاهنامه میراث مشترک همۀ اقوام آریایی است. در کتاب حاضر محتویات شاهنامه و زمینۀ پیدایش آن تحلیل و شرح داده شده‌اند. در ابتدا مراحل شکل‌گیری حماسۀ ملی فردوسی و دیدگاه‌های ادبی او، سپس جایگاه تصویرهای افسانه‌ای، داستان، اندرز، گفتار، تمثیل، چیستان و نیایش در شاهنامه تشریح شده‌اند. نامه‌های منظوم شاهنامه، مدیحه‌سرایی، قطعات حکیمانه و ضرب‌المثل‌ها، و تغزل و تشبیب‌گونه‌ها در شاهنامه از جمله فصل‌های کتاب هستند.

این رمان مبارزه پهلوان «گودرز» را با دیو فراموشی شرح می‌دهد که سایه مخوفش را بر تاریخ افکنده و بر روح و روان مردم گرد فراموشی پاشیده است. داستان مواجهه یادآوری و فراموشی را بیان می‌کند. حکایت سفر روحی و جسمی این پهلوان که از دل تاریکی به کمال اساطیری وجود خویش می‌رسد، در این کتاب روایت شده است.

این داستان شرح مصاف پهلوان «گودرز» با سایه سنگین خودش است. سایه‌ای که ابتدا چون کابوسی مرگ‌بار او را به نیستی می‌برد؛ اما درنهایت سایه پهلوان با روح و روان او در‌می‌آمیزد و هر دو به جدال کابوس بزرگ‌تری می‌روند. پهلوان گودرز از اواخر دوران پهلوان رستم ظهور می‌کند و تجسم آرزوهای مردم رنج‌دیده آن دوران می‌شود.

قهرمان داستان پهلوانی است به نام «گودرز» که پس از مرگ «رستم» و در پایان دوران حماسی شاهنامه ظهور می‌کند. گودرز زاییده ذهن نویسنده است؛ اما با همان ویژگی‌های گودرز شاهنامه. این رمان مبارزه میان «رؤیا» و «کابوس» است. در ذهن گودرز، رؤیا دخترکی زیباست؛ دختری قالی‌باف که بی‌قراری‌های بسیاری دارد و پهلوان گودرز رؤیای هر روز و شب اوست؛ رؤیایی که اهریمن در پی نابودی آن است تا بر جهان بی‌امیدی حکومت خود را تثبیت کند.

«هیلاری دَری»، دختر شاه پریان، بدون اجازه پدرش با شاهزاده هفت کشور، پَتَش‌خوارگر، ازدواج می‌کند. برادر هیلاری شبانه به خانه آن‌ها می‌رود و خواهرش را می‌دزد و به سرزمین پریان می‌برد. پتش‌خوارگر به دنبال همسرش به آن سرزمین می‌رود و برای اینکه همسرش را به خانه بازگرداند، به خواسته‌های شاه پریان تن در می‌دهد.

این داستان روایت تازه‌ای از داستان بیژن و منیژه است. تورانی‌ها قصد حمله به سرزمین ایران را دارند. بیژن و گرگین‌میلاد، همراه گروهی از سربازان ایرانی، به سرزمین توران می‌روند. آنجا بیژن عاشق منیژه، دختر شاه توران، می‌شود و به علت این گستاخی، در چاهی زندانی می‌شود. داستان با آزادی بیژن به دست رستم و ازدواج بیژن و منیژه پایان می‌گیرد.