فضایل اخلاقی

ادبیات تعلیمی و عرفانی فارسی پر است از مضمون های ناب و روح بخش استقامت و پرهیز از حرص و طمع. کتاب حاضر نمونه‌های خودباوری و خودسازی ادب فارسی را در خود گردآورده‌است. نویسنده شواهد خود را از شاعران بزرگ زبان فارسی مثل مولوی، سعدی، بیدل دهلوی، فردوسی و حافظ انتخاب کرده و کوشیده‌است جدای از جنبۀ فردی و تربیت شخصی، به چاره‌اندیشی دربارۀ سلامت جامعه بپردازد.

در این اثر زمینه‌های تاریخی دیدگاه‌های مربوط به انسان از منظر افراد و نحله‌های فکری متفاوت از دیرباز تاکنون مطالعه شده است. فضایل انسانی مطرح در طول تاریخ بشری و توانمندی‌های شخصیتی مربوط به هر یک شناسایی و معرفی شده و در نهایت موضوع ارزیابی و کاربرد روان‌شناسی مثبت بررسی شده است.

کتاب حاضر مرجعی برای تحقیق دانش‌آموزی و منبعی برای دبیرانی است که اصول اخلاقی و ارزش‌ها را آموزش می‌دهند. در هر فصل یک تا چهار داستان کوتاه روایت شده است که پرسش‌های فلسفی را در ذهن مخاطب ایجاد می‌کند و بستری فراهم می‌سازد تا آنان به یادگیری صرف اصول اخلاقی اکتفا نکنند بلکه از طریق فعالیت فلسفی به آنها عمل کنند.مؤلف سعی دارد نگاه مخاطب را منتقدانه سازد و ذهن و اندیشه آنها را برای پژوهش‌های جامع‌تر آماده کند.

دورکین، از فیلسوفان قرن حاضر، تفسیر عمل‌گرایانه جدیدی از عدالت به مثابه فضیلت برتر ارائه داده است. در این تفسیر، عدالت، آزادی و دموکراسی در تعامل دائم با یکدیگر توصیف می‌شوند؛ تعاملی که هرگز نباید به دست دولتمردان گسسته شود. ساختار این کتاب بر اساس سیر بحث دورکین شکل گرفته و به معرفی اجمالی پایه‌های اندیشه او و جایگاه آزادی در نظریه عدالت لیبرالی او می‌پردازد.

یاد خدا از زیباترین و بنیادی‌ترین جلوه‌های عبودیت است که موجب نشاط درونی می‌شود و نمی‌گذارد اندوه‌های برخاسته از کاستی‌های حیات مادی موجودیت انسان را به خطر افکند. مؤلف اثر حاضر با بیان مفهوم، انواع و مراتب ذکر ، فضیلت و اهمیت آن را بررسی کرده و در این مسیر از آیات قرآنی و احادیث پیامبر نیز بهره برده است. همچنین به پیامدهای دوری از یاد خداوند و موانع آن پرداخته است.

اصول کافی شامل مباحث اخلاقی ارزنده‌ای است و از مهم‌ترین منابع حدیثی و جزو کتب اربعه محسوب می‌شود. اثر حاضر درس‌گفتارهایی از جلسات سخنرانی آیت‌اله مکارم شیرازی در شرح و تفسیر چهل روایت از این کتاب است که با شواهدی از آیات و احادیث ائمه مستند شده است.

در متون اسلامی در زمینه جایگاه والای انسان و ضرورت خودشناسی و لزوم باورداشت خویشتن خویش بسیار سخن رفته و دست‌مایه رسیدن به تمامی مقامات عالی عرفانی و انسانیت ذکر شده است. پژوهش حاضر با هدف معرفی حقیقت خودباوری با الهام از قرآن و سنت و تبیین رابطه آن با خودشناسی شکل گرفته و به بررسی آفت‌های معرفتی و اخلاقی آن پرداخته است و نقش خانواده و جامعه را در پرورش خویشتن‌باوری ارزیابی کرده است.

آموزش مفاهیم انتزاعی در قالب قصه می تواند درک و دریافت آن مفاهیم را سهل‌تر سازد. در کتاب حاضر که شامل 17داستان کوتاه از زبان حیوانات است، مفاهیمی مانند «دوستی، محبت، کنار هم بودن، تنهایی، غافلگیری، بازی و آرامش» به کودکان آموخته می‌شوند. برای مثال در داستان«بازی با کلمات» مفهوم کنار هم بودن توضیح داده شده است.

کودکان از همان سن خردسالی مفهوم «راز و رازداری» را می آموزند. کتاب حاضر داستان موشی است که یک سیب پیدا می کند و آن را به عنوان راز خود مخفی می‌کند. هر حیوانی از او دربارۀ رازش می‌پرسد، موش جوابش را نمی‌دهد و راز را مخفی می‌کند. در پایان داستان، می‌خوانیم که سیب‌های زیادی از روی درخت سیب به زمین می‌افتند و راز موش بین آن همه سیب گم می‌شود.

کتاب حاضر، از مجموعه «آسمان چه می‌گوید» سعی دارد مفاهیم قرآن را به‌صورت موضوعی، ساده و روان بیان کند. این داستان به موضوع نیکی، انفاق و احترام به پدر و مادر می‌پردازد. در داستان می‌خوانیم: «من و ناصر، هم‌سال و هم‌کلاسی و البته دوست صمیمی بودیم و هر دو خود را برای آزمون سراسری آماده می‌کردیم. ناصر، عموی طلبه‌ای داشت به اسم محسن، عموی او تنها چهار سال از ما بزرگ‌تر بود، بااین‌حال به خاطر ادب، وقار و متانتش مثل یک مرد چهل‌ساله رفتار می‌کرد».