علوم تربیتی

معلم حرفه‌ای انواع نظریه‌های آموزشی را می‌شناسد و از آن‌ها آگاه می‌شود و برای پیشرفت کار آموزش و بنا به موقعیت و مخاطبان خود از آن‌ها بهره می گیرد. کتاب حاضر انواع نظریه‌های یادگیری و فلسفۀ آن‌ها را از قبل قرن بیستم بررسی می‌کند. نظریه‌های آموزشی جان دیویی، مونته‌سوری، روسو، برونر و هلیگارد، و دیدگاه‌های برنامۀ درسی در بخش سوم بررسی می‌شوند. طراحی آموزشی مبتنی بر نظریه‌ها و انواع الگوهای آموزشی نیز مباحث بخش چهارم کتاب هستند.

رشتۀ طراحی و تکنولوژی آموزشی به شناخت بیشتر نیاز دارد تا افراد حرفه‌ای در این رشته بتوانند وضعیت فعلی آن را به خوبی درک کنند. کتاب حاضر جلد اول از مجموعه‌ای دوجلدی‌ است. در جلد اول، بر مسائل بنیادی این رشته تأکید می‌شود. واژه‌های کلیدی و تاریخچه، نظریه‌ها، مدل‌های آموزش و یادگیری، و دیدگاه‌های آموزشی، روش‌های مرسوم ارزشیابی و توجه به مباحثی مثل بازگشت سرمایه و مدیریت گروهی، ایده‌های کلیدی و شیوه‌های متعامل با بهبود عملکرد، از مباحث این جلد هستند.

شناخت واقعیت‌های هر جامعه و بزرگان آن از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. مجموعۀ حاضر با معرفی اندیشه‌های تربیتی مربیان بزرگ مسلمان از قرن دوم تا قرن پانزدهم هجری، می‌کوشد هم مربیان بنامش را معرفی کند و هم متنی آموزشی برای تدریس آرای تربیتی آنان فراهم سازد. کتاب حاضر جلد نخست این مجموعه‌است و به چندی از مربیان قرن‌های دوم تا پنجم اختصاص دارد که عبارت‌اندا ز: «عمروبن بحر جاحظ، محمدبن ابن سحنون، ابو نصر محمد فارابی، گروه اخوان‌الصفا، شیخ‌الرئیس ابن سینا و امام محمد غزالی.

"اقدام پژوهی" رویکردی سازنده برای گسترش توانایی‌های کارکنان در عرصه‌های گوناگون شغلی و حرفه‌ای است. در اثر حاضر، تجربه‌های عملی و اجرایی بعضی از معلمان دورۀ ابتدایی و دبیرستان در زمینۀ بی‌ انضباطی، دروغ‌گویی، مشکلات یادگیری دانش‌آموزان در درس املا، ارتقاء سطح نوشتاری کودکان پایۀ اول دبستان، اهمیت تشویق در موفقیت تحصیلی و نحوۀ افزایش تمرکز دانش‌آموزان دچار حواس پرتی بیان شده است. نویسنده پژوهش‌های برگزیدۀ استانی منطقۀ دماوند را از سال تحصیلی 90 تا 96 جمع‌آوری کرده و در کتاب حاضر آورده است.

تربیت اقتصادی یکی از ساحت‌های تعلیم و تربیت و مورد توجه متخصصان برنامۀ درسی و معلمان است. کتاب حاضر تجربیات اقتصادی چند کشور (چین، اندونزی، استرالیا، اسکاتلند، نیوزیلند و ایالت یوتا) را در زمینۀ تربیت اقتصادی، همراه با تجربیات و فرصت‌های آموزشی آن‌ها، بیان می‌کند. در بخش دوم کتاب با عنوان «تجربه‌ها و فرصت‌های آموزشی» نیز به چگونگی تدریس اقتصاد در پایه‌های ابتدایی، استفاده از فناوری‌های دیجیتال برای تدریس سواد مالی، و تدریس اقتصاد از طریق ادبیات پرداخته شده است.

نویسنده در کتاب حاضر در پنج فصل به سیر تاریخی مفهوم توانمندسازی در مدیریت، رویکردها، مدل‌ها و مؤلفه‌های آن، توانمندسازی در راستای سیاست‌گذاری و ابزارهای اندازه‌گیری آن اشاره کرده است. توانمندسازی فرایندی است که با استفاده از آن، توانایی و اختیار کارکنان و مدیران در همکاری، مشارکت و تصمیم‌گیری برای دستیابی به مدیریت مشارکتی و فراهم ساختن زمینۀ واگذاری مسئولیت‌ها به گروه‌ها و افراد، افزایش می‌یابد. نویسنده در کتاب از نمودارها، جدول‌ها و مدل‌های جهانی بهره برده و پرسش‌نامه‌های مورد استفادۀ خود را نیز در کتاب گنجانده است.

در کتاب حاضر مفاهیمی مانند شهروند و حقوق شهروندی، شهروند خوب و رفتار شهروندی سازمانی، مدل‌های رفتار شهروندی سازمانی و انواع رفتارهای ضد شهروندی سازمانی در هفت فصل بررسی شده است. در فصل هفتم ابزار سنجش رفتار شهروندی مانند پرسش‌نامۀ رفتار شهروندی سازمانی، وظیفه‌شناسی، نوع‌دوستی، امتیازدهی و تفسیر نتایج گنجانده شده است. در انتهای کتاب پرسش‌نامۀ مربوط به رفتارهای ضدشهروندی سازمانی نیز آمده است.

"نظارت و راهنمایی آموزشی یا تعلیماتی" رشته‌ای از علوم آموزشی است که در این کتاب بررسی شده است. نویسنده در این کتاب در هفت فصل مباحثی چون نگاهی به فرایند یاددهی و یادگیری در کلاس، سازوکارهایی برای کمک به کلاس درس، چهارچوب‌هایی برای مشاهدۀ کلاس، رویکردهای کار با معلمان، شاخص‌های ارزیابی قابلیت و رشد و بالندگی معلم را مطرح کرده است. مثال‌هایی ملموس از کمک به معلمان در جدول‌ها و نمودارها آمده است.

کاربرد روان‌شناسی در تدریس از جمله موضوعاتی است که توجه به آن نتایج مثبتی در آموزش دارد. کتاب حاضر کوشیده است واقعیت‌هایی بنیادی از روان‌شناسی تربیتی ارائه دهد تا بر استفاده از حس مشترک در کاربرد روان‌شناسی در تدریس تأکید کند و نیز لزوم رفتار با هر کودک به عنوان یک فرد را متذکر شود. در کتاب، اصطلاحات فنی و نیز اصطلاحات نا‌آشنا درشت شده‌اند و معنای آن‌ها در واژه‌نامۀ انتهای کتاب آمده‌است. مطالب در 17 بخش عرضه شده‌اند.

این کتاب با هدف ارزیابی فرایندهای مدیریت دانش در آموزش و پرورش شهر تهران و ارائۀ راهکارهایی برای بهبود آن تدوین شده است. مدیریت دانش یک رویه یا عمل برای رسیدن به فرایندی درمورد دانش است که به بهبود عملکرد داخلی و خارجی سازمان منجر می‌شود. نویسنده در این کتاب چالش‌ها، مفاهیم و مدل‎‌های ارزیابی آموزش و پرورش در ایران و جهان را با چندین الگوی طراحی و تنظیم پرسش‌نامه بررسی می‌کند.