فلسفه کودک

آموزش فلسفه به کودکان و نوجوانان یکی از مسائل مطرح در حوزه تعلیم و تربیت است. آموزش فلسفه به کودکان محتاج راه و روشی دیگر است. کتاب «الفبای فلسفه» با آموزش مفاهیم فلسفی به کودک پیش از دبستان، تربیت فلسفی را آغاز می‌کند تا حس و خیال را به سوی عقل حرکت دهد. «الفبای فلسفه: کتاب کار عقلی با کودکان» یک کتاب کار است که به آموزش مفاهیم فلسفی به کودکان پیش از دبستان می‌پردازد. این کتاب با استفاده از فعالیت‌ها و ابزارهای متنوع، به کودکان کمک می‌کند تا مفاهیم فلسفی را درک کرده و حس و خیال خود را به سوی عقل هدایت کنند. این کتاب همچنین گزارشی از فرایند درک مفاهیم فلسفی در قالب شش مرحله و نقش فعالیت‌های آموزشی در این فرایند ارائه می‌دهد.

این کتاب داستان لیزا و لیلا است که قهرمان اصلی آن لیلا، در مدرسه و به همراه دوستان و برخی معلمانشان کندوکاوهای فلسفی را شکل می‌دهند و تلاش می‌کنند به مکاشفاتی فلسفی دست یابند. این کتاب راهنمایی است برای معلمان و پدران و مادرانی که قصد دارند به شیوه «حلقه کندوکاو» با کودکان و به خصوص نوجوانان خود به قصد رشد اخلاقی، فکری، و خلاقیت آنها مفاهیم فلسفی به‌ویژه مفاهیم و موضوعات اخلاقی را تمرین کنند؛ البته نه فلسفه‌ای دور از متن زندگی، بلکه فلسفه‌ای که در عین انتزاعی بودن، به منزله جزء جدایی‌ناپذیر فلسفه، از منظری دیگر کاملاً انضمامی و آمیخته با زندگی است. فلسفه‌ای که عمیق‌تر می‌نگرد و زندگی را دست کم نمی‌گیرد و این شعار سقراط را سرلوحه خود قرار می‌دهد که «زندگی نا آزموده ارزش زیستن ندارد».

این کتاب داستان لیزا و لیلا است که قهرمان اصلی آن لیلا، در مدرسه و به همراه دوستان و برخی معلمانشان کندوکاوهای فلسفی را شکل می‌دهند و تلاش می‌کنند به مکاشفاتی فلسفی دست یابند. این کتاب راهنمایی است برای معلمان و پدران و مادرانی که قصد دارند به شیوه «حلقه کندوکاو» با کودکان و به خصوص نوجوانان خود به قصد رشد اخلاقی، فکری، و خلاقیت آنها مفاهیم فلسفی به‌ویژه مفاهیم و موضوعات اخلاقی را تمرین کنند؛ البته نه فلسفه‌ای دور از متن زندگی، بلکه فلسفه‌ای که در عین انتزاعی بودن، به منزله جزء جدایی‌ناپذیر فلسفه، از منظری دیگر کاملاً انضمامی و آمیخته با زندگی است. فلسفه‌ای که عمیق‌تر می‌نگرد و زندگی را دست کم نمی‌گیرد و این شعار سقراط را سرلوحه خود قرار می‌دهد که «زندگی نا آزموده ارزش زیستن ندارد».

این داستان به برخی از مفاهیم اخلاقی مانند، خواهر و برادری، شخصیت، احترام به دیگران، دوستی، رازها، وفای به عهد، روابط پدر و مادر و فرزندان، اطاعت، دست‌انداختن و خودراهبری می‌پردازد. پیکسی دانش‌آموزی دبستانی است که در مواجهه با جنبه‌های متعدد تجربه‌ی خود در مدرسه‌ گیج و در عین حال خوش‌حال به نظر می‌رسد. در این داستان، پیکسی انواع گوناگونی از روابط (منطقی، اجتماعی، خانوادگی، زیبایی‌شناختی، علّی، جزء-کل، ریاضی و غیره) و نیز چگونگی برخورد با چنین روابطی را کشف می‌کند. وقتی معلم از دانش‌آموزان می‌خواهد که برای سفر علمی به باغ‌وحش، موجود اسرارآمیزی را انتخاب کنند، پیکسی از انجام این تکلیف به پیامدهای شگفت‌انگیز روابط خاص میان مفاهیم، ایده‌ها و افراد پی می‌برد.

مجموعه کتاب‌های دبستان فلسفه، کودکان را با چهره‌های برجسته‌ی فلسفه و مفاهیم اصلی‌ای مانند عدالت، خوبی، معنا و... آشنا می‌کند. هر کتاب با داستانی ساده و جذاب و به شیوه‌ای ملموس و بازی‌محور، بینش کلیدی یک فیلسوف بزرگ را توضیح می‌دهد که کودکان عاشقش می‌شوند.
شخصیت اصلی داستان، روباهی به نام فیلیپاست که هنگام بردن بچه‌ها به کتابخانه، بر سر دوراهی‌های اخلاقی گیر می‌کند. او در نهایت با کمک معلم سقراط یاد می‌گیرد که خیر بزرگ‌تر، در انتخاب‌های دشوار به ما کمک می‌کند.

مجموعه کتاب‌های دبستان فلسفه، کودکان را با چهره‌های برجسته‌ی فلسفه و مفاهیم اصلی‌ای مانند عدالت، خوبی، معنا و... آشنا می‌کند.
هر کتاب با داستانی ساده و جذاب و به شیوه‌ای ملموس و بازی‌محور، بینش کلیدی یک فیلسوف بزرگ را توضیح می‌دهد که کودکان عاشقش می‌شوند.
شخصیت اصلی کتاب، خرگوش کوچولویی به نام جان رالز، عاشق مسابقه دادن با دوستانش است، اما بعد از باخت مقابل یک خرگوش صحرایی، به موقعیت‌ها ناعادلانه‌ای پی می‌برد که باعث باختش شده و فکری به سرش می‌زند تا یک مسابقه‌ی عادلانه برگزار شود.

مجموعه کتاب‌های دبستان فلسفه، کودکان را با چهره‌های برجسته‌ی فلسفه و مفاهیم اصلی‌ای مانند عدالت، خوبی، معنا و... آشنا می‌کند. هر کتاب با داستانی ساده و جذاب و به شیوه‌ای ملموس و بازی‌محور، بینش کلیدی یک فیلسوف بزرگ را توضیح می‌دهد که کودکان عاشقش می‌شوند.
در این کتاب ویتگنشتاین سعی می‌کند بفهمد دوستانش هنگام بازی شطرنج، خانه‌سازی و نقاشی چه‌کار می‌کنند. او با درک معنی این فعالیت‌ها، به اهمیت قوانین یادگیری پی می‌برد، با کاربرد زبان آشنا می‌شود و یاد می‌گیرد چه‌طور از نگاه دیگران چیزها را ببیند.

این داستان درباره موش کوچولویی است که می‌خواهد از دیواری که اطراف محل زندگی‌اش است عبور کند و به دنیای آن‌سوی دیوار برود. هیچ حیوانی نمی‌داند آن سوی دیوار چه خبر است. همگی فقط محیط کوچک خودشان را دیده‌اند! یک روز بالاخره موش کوچولو بر پشت پرنده آبی سوار می‌شود و به دنیای بیرون دیوار پرواز می‌کند. او می‌بیند که دنیای بیرون چقدر زیبا و متنوع است و می‌خواهد آن‌جا را به دوستانش هم معرفی کند. اما آیا دوستانش حرف او را باور می‌کنند؟

یکی از موثرترین راه‌کارها برای بازسازی و بهسازی فرایندهای آموزش و پرورش به کارگیری رویکرد فلسفه برای کودکان است. با اجرایی کردن این رویکرد، شیوه‌های تدریس و یادگیری منفعلانه منتفی می‌شود. در عوض والد، مربی و معلم از روشی استفاده می‌کند که کودک در آن نقشی محوری دارد و می‌تواند به بیان منطقی افکار و ایده‌های خود بپردازد. مجموعه‌ی ادب با همین نگاه در پی آن است که تغییراتی مثبت در تعلیم و تربیت به وجود آورد. در هر جلد از این مجموعه با یک داستان آموزنده برای کودکان آغاز می‌شود و با یک سری مطالب آموزشی و تربیتی برای مربی یا والدین به اتمام می‌رسد. موضوع این جلد در مورد تغذیه سالم است: خرگوش کوچولو علاقه زیادی به خوردن آب‌نبات و پفک داشت. مامان خرگوشه می‌دید که خرگوش کوچولو درست غذایش را نمی‌خورد. او خیلی ناراحت بود که خرگوش‌کوچولو کم غذا می‌خورد. تصمیم گرفت که...

یکی از موثرترین راه‌کارها برای بازسازی و بهسازی فرایندهای آموزش و پرورش به کارگیری رویکرد فلسفه برای کودکان است. با اجرایی کردن این رویکرد، شیوه‌های تدریس و یادگیری منفعلانه منتفی می‌شود. در عوض والد، مربی و معلم از روشی استفاده می‌کند که کودک در آن نقشی محوری دارد و می‌تواند به بیان منطقی افکار و ایده‌های خود بپردازد. مجموعه‌ی ادب با همین نگاه در پی آن است که تغییراتی مثبت در تعلیم و تربیت به وجود آورد. در هر جلد از این مجموعه با یک داستان آموزنده برای کودکان آغاز می‌شود و با یک سری مطالب آموزشی و تربیتی برای مربی یا والدین به اتمام می‌رسد. موضوع این جلد احترام و تکریم است: همه اهالی جنگل به مهمانی اردک دانا دعوت بودند. خرگوش کوچولو صحبت‌های بزرگ‌ترها در مورد رفتار خوب سبزک را شنید. خرگوش کوچولو آن شب، قبل از خواب، به این فکر می‌کرد که از این به بعد چه‌طور باید رفتار کند تا همه از او هم تعریف کنند؟ ...