شعر

کتاب حاضر دربردارنده 18 قطعه شعر کوتاه است. شاعر در این شعرها از کسانی که می‌گوید که رفته‌اند، از راز رهایی گنجشک‌ها و از پروانه شدن؛ از مسافر در راه و از یک اشاره معشوق؛ از روشنی و خاموشی.در شعر خاموشی آمده است: «از قُل‌قُل افتاد، قلب سماور. مادربزرگم نیست دیگر!»

نویسنده در کتاب حاضر بخشی از زندگی و آثار مهدی شکوهی (1313 ــ 1247 ه.ق) را ارائه کرده است. وی از شاعران دوران مشروطه بود. او به همراه عده‌ای از دوستان متفکر خود در تبریز و مراغه در گسترش فرهنگ و علوم جدید و پی‌ریزی مشروطیت زحمات بسیار زیادی را متحمل شد. از میرزا مهدی آثاری در ادبیات، به ترکی و فارسی به جای مانده است که از میان آن‌ها می‌توان به لطایف و ظرایف که به تقلید از آثار عبید زاکانی تألیف شده است و سیصد بند در مرثیه، اشاره کرد. قسمت‌هایی از هر دو اثر در کتاب آورده شده است.

سخن پارسی دریای ژرفی است که غواصانی زبردست در آن شناور شده و از عمق آن مرواریدهای معرفت صید و به عاشقان این زبان هدیه کرده‌اند. مجموعه شعر حاضر شامل چندین شعر است که شاعر در تمامی آن‌ها از جلوه‌های طبیعت مانند باران، باد، خورشید و دریا بهره برده است. در یکی از اشعار آمده است:« مژده! مژده! که باغبان شده‌ام. آن‌چه می‌خواستم، همان شده‌ام. قلب من مهد کودک عشق است، مهد احساس ارغوان شده‌ام».

نویسنده در این اثر گوشه‌هایی از فرهنگ ایرانی ــ اسلامی را به دانش‌آموزان معرفی می‌کند. در همین راستا ابتدا درباره تاریخ ایران توضیحاتی می‌دهد، سپس به زندگی‌نامه بزرگان ایران همچون ابوریحان بیرونی، جامی، سعدی، پرفسور حسابی و... اشاره می‌کند. بخش دوم کتاب شامل سرودهایی به مناسبت‌های مختلف مانند عیدهای ملی، مذهبی و دهه فجر است.

آرش از سپاهیان منوچهر بود که پس از پایان جنگ ایران و توران به عنوان کماندار ایرانی، برای مشخص شدن مرز ایران و توران برگزیده شد. او از بالای کوه البرز با تمام نیرویش، تیری رها کرد و سپس جان داد. در کتاب حاضر روایت آرش کمانگیر به صورت شعر ارائه شده است.

ترکیب‌بندی در سیصدبند از میرزا مهدی شکوهی مراغه‌ای، از شعرای دوران مشروطیت در آذربایجان ارائه شده است. این مرثیه واقعه خروج امام‌حسین(ع) تا بازگشت اهل بیت(ع) را روایت می‌کند. سیر وقایع همان روایت متداول است، البته با ویژگی‌های دوره زمانی خود که برخی روایات ایرانی و احساسی را شامل می‌شود.

20 قطعه شعر این کتاب درباره بهار، صلح، زندگی، جنگ و سکوت است. شاعر درباره درختانی که قطع می‌شوند، درباره تابش خورشید و ساختمان‌های سر به فلک کشیده به جای درختان سخن می‌گوید. شاعر معتقد است که خنده یک گل برای زندگی کافی است.

24 قطعه شعری ارائه شده در کتاب حاضر درباره عشق، تنهایی، خستگی و افسردگی است. در یکی از شعرها شاعر تنهایی خود را به تصویر می‌کشد و در شعر دیگری سال‌ها انتظارش را و در شعر بعدی شب‌های ساکت و سردش را توصیف می‌کند.

کتاب حاضر شامل 10 قطعه شعر برای کودکان است. شاعر در یکی از شعرها به نام خوش‌خویی از شادی و خوش‌اخلاقی سخن می‌گوید و معتقد است که جهان پر از غم است؛ ولی آدم خوش‌خو، جهانی بی‌غم دارد. در شعر دیگری به نام دعا از خدا می‌خواهد که در انسان بودن ما را یاری کند. مضمون همه شعرها یادآوری شادی، دوستی و مهربانی است.

۱۷ قطعه شعر این مجموعه به زندگی اجتماعی انسان‌ها پرداخته است. توکل بر خدا، کار برای به دست آوردن رزق و روزی، رفاقت و صبر و تحمل از موارد اشاره شده در این اشعار هستند. تصاویر کتاب علاوه‌بر داشتن ارتباط موضوعی با اشعار، منجر به تقویت قدرت خلاقیت و نیز تجسم ذهنی می‌شوند.