مطالعات اجتماعی

این کتاب جلد شصت‌و‌پنجم از مجموعه کتاب‌های"چرا و چگونه" است که دنیای رنگارنگ تمبرها را به علاقه‌مندان نشان می دهد. این کتاب به شرح داستان‌های جالب مجموعه‌داران کوچک‌و‌بزرگ، چگونگی پیدایش تمبر و روند آشنایی انسان و تمبر می‌پردازد. نویسنده با‌ ارائه تصاویری از انواع تمبرها و شخصیت‌های معروف به ارائه پرسش‌‌ و پاسخ‌هایی از قبیل: چه کسی نخستین نامه را نوشت؟ در چه زمانی فکر استفاده از تمبر پدید آمد؟ چه کسی تمبر را ابداع کرد؟ کوچکترین ‌و بزرگترین تمبر جهان در کجا منتشر شد، می‌پردازد و در انتها چکیده‌ای از مفاهیم مهم تمبر که هر مجموعه‌داری باید با آن‌ها آشنا باشد ارائه می‌دهد.

کتاب حاضر جلد شصت‌و‌یکم از مجموعه کتاب‌های "چرا و چگونه" درباره تاریخ تحول پول است. پول از دوران باستان تا امروز، به‌عنوان مهم‌ترین وسیله‌ داد و ستد، شکل‌های گوناگون داشته است. این کتاب نشان می‌دهد که ابتدا از چه اشیایی به‌عنوان پول استفاده می‌شد. کتاب با ارائه تصاویر مستند از اشکال و انواع پول در سراسر دنیا، به انواع مبادلات تجاری به‌خصوص در اروپای مرکزی و عصر جدید آلمان اشاره دارد.

سکونتگاه‌های ایرانی انواعی دارند که شهریکی از آن‌هاست. کتاب حاضر جلدسوم از مجموعۀ« اشکال سکونت در ایران» است و به زندگی شهری و شرح آن می‌پردازد. مخاطب این کتاب با تعریف شهر و شهرنشینی، شهرنشینی پس از ورود اسلام به ایران، جمعیت و اندازۀ شهرها، طول و عرض جغرافیایی شهر و نقش و کارکرد آن، و آیین‌های شهروندان ایرانی آشنا می‌شود. تصویرهای این کتاب بسیار باکیفیت و گویا هستند و فضاهای شهری ایران را به خوبی نشان ‌می‌دهند.

سکونتگاه‌های ایرانی انواعی دارند که روستا یکی از آن‌هاست. کتاب حاضر جلد دوم از مجموعۀ« اشکال سکونت در ایران» است و به زندگی روستاییان و شرح آن‌ها می‌پردازد. مخاطب این کتاب با شکل روستا، روستاهای معروف ایران ، مصالح ساختمانی روستایی، صنایع دستی و فعالیت‌های اقتصادی روستایی، موقعیت روستاها، انواع آیین‌ها و رسم‌های روستایی، پوشاک روستاییان و روند تغییر روستاها آشنا می‌شود. تصویرهای این کتاب بسیار باکیفیت و گویا هستند و طبیعت روستاهای ایران را به خوبی نشان ‌می‌دهند.

زندگی در ایران انواعی دارد که زندگی عشایری یکی از آن‌هاست. کتاب حاضر جلداول از مجموعۀ« اشکال سکونت در ایران» است و به زندگی عشایر و شرح آن می‌پردازد. مخاطب این کتاب با زندگی عشایری، مراسم و آیین‌های عشایری، مسابقات و بازی‌های سنتی عشایر، ایل‌های معروف عشایری مثل بختیاری و قشقایی، و عشایر ترکمن، کرد، بلوچ و عرب آشنا می‌شود. تصویرهای این کتاب بسیار باکیفیت و گویا هستند و فضاهای زندگی عشایری ایران را به خوبی نشان ‌می‌دهند.

باستان‌شناسی یعنی مطالعه دربارۀ گذشتگان، شیوۀ زندگی آنان، شکل و قیافۀ ظاهری، ابزار و وسایل، و تمدن و فرهنگ ‌آن‌ها. آگاهی از این موارد کمک می‌کند ما از توانایی‌ها و هنرهای گذشتگان برای زندگی بهتر بهره ببریم. کتاب حاضر مخاطب را با مفهوم و هدف باستان‌شناسی و روش‌هایی آشنا می‌کند که باستان‌شناسان برای حفظ آثار باستانی و کشف رازهای گذشتگان به کار می‌برند. در ضمن، فرضیه‌سازی را نیز می‌آموزند. نویسندۀ کتاب می‌کوشد به این سؤالات پاسخ دهد که باستان‌شناسان: «از کجا می‌فهمند در کجا باید کاوش کنند، معمولاً چه چیزهایی پیدا می‌کنند، چگونه حفاری می‌کنند، با یافته‌هایشان چه‌کار می‌کنند و از کاوش‌هایشان چه می‌فهمند».

کتاب حاضر مخاطب را با روش‌ها و فرایندهای صحیح باستان‌شناسی، نقش و وظایف اعضای گروه‌‌های باستان‌شناسی آشنا می‌کند. نویسنده می‌کوشد چنین اطلاعاتی به مخاطب نوجوان بدهد: «اعضای هیئت باستان شناسی، چگونگی آغاز حفاری، درک ارزش مواد فرهنگی و دیگر یافته‌های باستانی، گنجینه‌های معابد، چگونگی زندگی در کاوش، تقسیم‌بندی و طبقه‌بندی یافته‌ها، وسرانجام کار باستان‌شناسی».

باستان‌شناسی یعنی مطالعه دربارۀ گذشتگان، شیوۀ زندگی آنان، شکل و قیافۀ ظاهری، ابزار و وسایل، و تمدن و فرهنگ ‌آن‌ها. آگاهی از این موارد کمک می‌کند ما از توانایی‌ها و هنرهای گذشتگان برای زندگی بهتر بهره ببریم. کتاب حاضر داستانی است علمی دربارۀ یک ماجراجویی باستان شناسی. نوجوان داستان در نقش یک کاراگاه، ابتدا محلی را کشف می کندو اجازۀ حفاری آن را می‌گیرد. سپس به جمع‌آوری آثار و نمونه می‌پردازد. در آزمایشگاه نمونه‌ها را می‌آزماید، با تیم کاوش همراه می‌شود، آثار را تاریخ‌گذاری می‌ کند و یافته‌ها را در کنار هم می‌گذارد و نتیجه می‌گیرد. در نهایت موفق می‌شود بخشی از تاریخچۀ شهرش را به مردم بشناساند.

کشف رازهای زندگی گذشتگان به انسان کمک می‌کند پدیده‌ها را بهتر بشناسد. کتاب حاضر ماجراهای گروهی باستان‌شناس است که به دنبال کشف آثار به‌جای مانده از گذشتگان می‌روند. آن‌ها حتی از یک تکه ظرف شکسته نیز اطلاعاتی دربارۀ روش زندگی گذشتگان به‌دست می‌آورند. این کتاب به زبان نوجوانان و در قالب متن و تصویر تنظیم شده است و باستان‌شناسی را به زبان ساده و از محیط و وسایل اطراف و در دسترس آغاز می‌کند. مخاطب اصول و راه‌های اولیۀ کشف آثار و جمع‌آوری اطلاعات دربارۀ آن‌ها را فرا می‌گیرد. اشیای سادۀ دور ریختۀ مردم، استخوان‌های دفن‌ شدۀ یک حیوان یا تکه‌های سنگ و خاک، همگی سرنخ‌هایی از دورۀ خود به باستان‌شناس می‌دهند.

شرح درس‌ها به زبان ساده‌تر و ارائۀ تمرین‌های بیشتر به منظور تسلط بر مباحث کتاب درسی، از قابلیت‌های کتاب های کار محسوب می‌شود. کتاب حاضر مطابق سرفصل‌ها و درس‌های کتاب درسی پایۀ نهم متوسطه، شامل24 درس است که پس از شرح هر یک، نمونه‌ سؤال‌هایی برای درک بهتر در ادامه آمده‌اند. در بخش بعدی کتاب نیز آزمون‌هایی برای نمونه آمده‌اند. پاسخ‌ همۀ سؤال‌های کتاب و آزمون‌ها در پایان کتاب موجوداست.