مطالعات اجتماعی

در اثر پیش‌رو، زندگی حرفه‌ای عبدالحمید ابوالحمد، حقوق‌دان، سیاست‌شناس و استاد برجسته دانشگاه تهران بازخوانی می‌شود. نخستین فعالیت‌های کتاب‌شناسانه وی در پاریس شکل گرفت. او علاوه‌بر کتاب‌شناسی تمدن ایرانی در زبان فرانسه، صاحب سبک ترجمه در حوزه‌های تخصصی حقوقی و سیاست بود. از این‌رو در کتاب حاضر، آثار وی در بخش‌های مختلف این دو حوزه مورد مطالعه قرار می‌گیرد.

داوود رمضان شیرازی، ناشر آثاری چون «فارسنامه ناصری»، «شاهنامه امیر بهادر»، «دیوان اشعار ابن یمین فریومدی»، «ولتر» و... در این کتاب معرفی می‌شود. بررسی دوران زندگی حرفه‌ای شیرازی نشان می‌دهد که حضور او به عنوان رئیس اتحادیه ناشران و کتاب‌فروشان تهران، درخشان‌ترین دوران کار اتحادیه را رقم زده است. «نشر سنایی» متعلق به داوود رمضان شیرازی است.

آشنایی با مشاهیر حوزه‌های گوناگون برای نوجوانان و جوانان سودمند خواهد بود، زیرا ممکن است انگیزۀ ادامۀ راه آنان را در پی داشته باشد. کتاب حاضر یکی از مشاهیر نشر ایران را معرفی می‌کند. او از اولین ناشرانی بود که به چاپ سنگی همت گماشت و در توسعۀ فرهنگ ایرانی نقش مؤثر داشت. نویسنده پس از آوردن معرفی مختصری از تولد و تحصیل میرمحمدعلی شیرازی و زندگی حرفه‌ای او، نشری را که از او باقی مانده است و همچنان توسط نوادگانش اداره می‌شود، معرفی می‌کند و آثار این انتشارات (اسلامیه) را به طور کامل نام می‌برد. کتابفروشی اسلامیه امروزه با نام کتابچی به کار خود ادامه می‌دهد.

در این مطالعه دوران زندگی حرفه‌ای عبدالله نورانی، استاد فلسفه و کلام، مصحح و کتاب‌شناس بررسی می‌شود. تصحیح متن «اجوبه‌المسائل‌النصریه» اثر خواجه نصیرالدین طوسی و «حمدیه» اثر محمد عاملی از جمله فعالیت‌های نشری این روحانی اهل فرهنگ است که برای نشر دانش، دانشگاه را انتخاب کرده بود. تلاش اصلی وی احیای میراث دانشمندان قدیم بوده است.

آشنایی با ناشران در طول تاریخ ایران، هدف این کتاب برای مخاطبان خویش است. در این مجلد به معرفی حسین بریانی شبستری، از نخستین ناشرانی که کتاب‌های جیبی را در ایران چاپ کرد، پرداخته می‌شود. وی با چاپ کتاب‌های جوان‌پسند نقش بسزایی را در جذب جوانان به کتابخوانی در ایران داشته است.

در کتاب حاضر با تصاویر مرتبطی که باعث فهم آسان‌تر مطالب می‌شود، به مصر باستان سفر می‌کنید که در حدود 5 هزار سال پیش یکی از نخستین تمدن‌ها را خلق کرد. در این سفر با مومیایی کردن اجساد، ساخت اهرام، دزدی کردن از مقبره‌ها و راز‌هایی از زندگی در مصر باستان آشنا می‌شوید.

خوزستان با مساحت 64 هزار کیلومتر مربع، 14 درصد از مساحت کل کشور را تشکیل می‌دهد و و سیع‌ترین استان در نیمه غربی ایران است. در این استان 27 شهرستان وجود دارد و یکی از باستانی‌ترین و تمدن‌‌خیزترین قسمت‌های جهان به شمار می‌رود. این کتاب در قالب 18 پرسش به کنجکاوی روزمره کودکان درباره این استان پاسخ می‌دهد.

نویسنده از لابه‌لای‌تاریخ با استناد به نمونه‌های واقعی به بیان این نکته می‌پردازد که رشد تمدن غرب و اروپا مدیون تمدن ایرانی ــ اسلامی است. او اشاره می‌کند که این امر هیچ منافاتی با تأثیرات مهم تمدن یونانی، رومی، چینی، هندی، یهودی و یا حتی رشد تمدن ژرمن‌ها و رومانی‌ها ندارد. در این راستا از دانشمندانی چون خوارزمی، ابن‌سینا، ابن‌هیثم، ابوریحان بیرونی و صدها دانشمند دیگر یاد شده است.

در اثر حاضر، میزان استفاده از استانداردهای مطالعه و نقش کتابخانه‌های آموزشگاهی در سند ملی آموزش‌وپرورش بررسی و الگویی برای تحقق اهداف موردنظر ارائه گردیده است. مؤلف ابتدا به تشریح تعاریف اصلی پرداخته و در ادامه پس از تحقیق در موارد یادشده به ارائه مدل پیشنهادی آموزش سواد اطلاعاتی برای آموزش‌وپرورش پرداخته است.

کتاب با ارائه مثال‌های متعدد و به صورت هدفمند به شرح مفاهیم اجتماعی و جلوه‌های مختلف آن می‌پردازد. همچنین تمرین‌هایی نیز با رویکردهای تحلیلی، تفسیری، مقایسه‌ای و ... طراحی شده که موجب یادگیری بهتر مفاهیم کتاب می‌شوند. مطالبی که با عنوان « بیشتر بدانید» آمده، اطلاعات عمومی دانش‌آموزان را درخصوص علوم اجتماعی افزایش می‌دهد.