ادبیات کودک و نوجوان

ایران سرزمینی با تنوع قومی، فرهنگی و طبیعی است. یکی از وجوه مهم فرهنگ ما قصه‌ها و افسانه‌ها هستند که شیوه‌زندگی، افکار، عقاید و باورهای رایج در میان یک‌یک اقوام ایرانی را نمایان می‌کنند. بسیاری از این قصه‌ها و افسانه‌ها که ریشه‌های کهن اساطیری دارند بیانگر هوشمندی، خلاقیت و نوآوری اقوام مختلف در مواجهه با مسائل و مشکلات زندگی هستند. داستان حاضر بازنویسی یکی از همین افسانه‌هاست و شخصیت اصلی آن نیز دختری است به نام دال که زنی از حکیم خواست دعایی بخواند تا او بچه‌دار شود. حکیم تخم پرنده‌ای به او داد تا چهل روز از آن مراقبت کند. اما مگر از توی تخم پرنده بچه بیرون می‌آید؟ شوهرش که چنین اعتقادی نداشت. پس تخم پرنده را برداشت و پرت کرد توی زباله‌ها! پرنده‌ی دال از راه رسید و آن را با خود برد. از داخل آن تخم دختر زیبارویی به دنیا آمد که حتی پرواز را از دال آموخت. روزی شاهزاده تصویر دختر دال را در آب دید...

کتاب حاضر چهار داستان کوتاه از زمان پیامبر و زمان معاصر است که آشنایی با شخصیت پیامبر (ص) به عنوان آخرین فرستاده خدا و دعوت مردم به یکتاپرستی، نیکی به پدر و مادر، نکشتن یکدیگر، نخوردن مال حرام و ... که همگی از فضایل اخلاقی برای انسان است را دربردارد. داستان‌ها از آیات قرآن و روایات مستدل بی‌بهره نبوده‌اند. در کتاب می‌خوانیم: «سید راه افتاد و خیلی زود پاهایش یخ کرد. حرکت برایش سخت شده بود. سعی کرد بی‌خیال شود. مسعود همچنان داد می‌زد: «نرو سید. نرو سید.» اما سید در دلش نجوا می‌کرد اگر آخرین نذر عمرم هم باشد باید بروم. ساعت را نگاه کرد. باید قدم‌هایش را تندتر برمی‌داشت. باد، با خودش سرما و برف را می‌ریخت روی صورت سید و این اوضاع را بدتر می‌کرد...»

«از پای نخواهم نشست» 20 خاطره از سبک‌زندگی، سیره و رفتار امام‌خمینی(ره) را با قلمی رسا و جذاب برای کودکان و نوجوانان روایت می‌کند. امام خمینی(ره) به عنوان بنیانگذار انقلاب‌اسلامی، الگوی رهبری و حکمرانی بر اساس ارزش‌ها و شاخص‌های اسلام ناب محمدی(ص) است. جلوگیری از تحریفِ تاریخ و عدم احیای چهره‌های زشت، وابسته و فاسد پهلوی، وظیفة تبیینی همگان است.

صدا زدم باران داستان مردمی است که در یک جغرافیای خیالی در آخرالزمان زندگی می‌کنند. مردمی که دچار قحطی آب شده‌اند و بر سر آب می‌جنگند.
در این سرزمین خیالی که می‌تواند همین شهر خود ما باشد، گروهی به دنبال احتکار ذخایر آبی، گروهی در فکر پوچ سفر به سیاره‌ای دیگر و گروهی دیگر در حال مرگ از کم‌آبی هستند.
صدا زدم باران شما را با خود به این جهان خیالی می‌برد؛ جهانی که مردمش در جستجوی آب به سرچشمهٔ تمام رودهای جهان می‌رسند؛ اما رسیدن به این سرچشمه نیازمند عبور از راهی دشوار است، که دیگر کسی به آن اعتقادی ندارد.
برای کشف راز رسیدن به آب، با معین همراه شوید.

بعد از اختراع هواپیما، بشر حسابی خوش‌شانس شده بود و به هر طرفی می‌رفت و کارهای مختلفی انجام می‌داد؛ به این فکر کرد چه لزومی دارد برای هر کاری خودش همراه هواپیما باشد! هواپیما می‌تواند به تنهایی سفر کند. اولین تلاش برای استفاده از پهپاد در سال 1849 میلادی در کشور اتریش رقم خورده است. آن‌ها بالنی پر از بمب را بدون سرنشین برای حمله به ونیز هوا فرستادند. اگر دوست دارید درباره پهپادها اطلاعات بیشتری به‌دست بیاورید بهتر است با نوجوانان داستان این کتاب همراه شوید....

بابا می‌گوید: «اگه می‌خوای با خدا حرف بزنی نماز بخوان و اگه می‌خوای حرف‌های خدا را بشنوی قرآن بخوان و بزرگ‌ترین جمله خدا تو قرآن که بهش می‌گیم آیه، درمورد حق مردمه و از ما بنده‌هاش می‌خواد که هوای همدیگر را داشته باشیم و به حق‌وحقوق هم احترام بگذاریم». خدا هم حق‌و‌حقوقی دارد که باید مراقب آن‌ها باشیم. اما خدا می‌فرماید: حق مردم از حق من مهم‌تر است. برای اینکه بدانید حق مردم چیست و چگونه باید به آن‌ها احترام گذاشت بیست‌وهفت حکایت کوتاه این کتاب را بخوان. این حکایت‌ها با زبانی ساده و عنوان کردن نمونه‌های مختلفی از حق‌الناس، مخاطبان را با این مفهوم بیشتر آشنا می‌کند.

کتاب حاضر شامل 29 داستان آموزنده است. روایت یکی از داستان‌ها: در روزگار قدیم وزیر مهربانی بود که از دارایی‌ها فقط یک گله بزرگ گوسفند داشت. چوپان گله، آدم درست‌کاری بود. روزی چوپان گوسفندها را به چرا برد، او خیلی خسته شده بود، زیر سایه چنار دراز کشید و به خواب رفت. هنگامی که بیدار شد، پری زیبایی را دید. پری زیبا فکر کرد، او پسر وزیر است؛ به همین دلیل سوار اسبش کرد. ولی وقتی متوجه شد، او چوپان است، با خودش گفت تقدیرم این است. آن‌ها در جنگل کلبه‌ای ساختند و زندگی خود را آغاز کردند. روزی حاکم شهر، گلنازپری را دید و برای تصاحب او نقشه‌ای کشید و به شوهر گلنازپری گفت، باید به آن دنیا بروی و از پدر و مادرم خبر بیاوری. گلنازپری به شوهرش گفت: به سمت مغرب برو. در آن جنگل شش پری هست که هنگامی که آن‌ها می‌خندند، شکوفه‌های بهشتی از دهان‌شان بیرون می‌آید. باید آن‌ها را جمع کنیم و به حاکم بدهیم. حاکم هنگامی که شکوفه‌ها را دید، باور کرد، چوپان به بهشت رفته است و از او خواست تا او را نیز ببرد. چوپان مقداری چوب جمع‌آوری کرد و او را به قله ‌کوهی برد و چوب‌ها را آتش زد و حاکم بدجنس در آتش سوخت.

کتاب «سارا کورو، شاهزاده خانم کوچک» درباره شخصیتی به نام «سارا» است که پس از ورشکستگی و مرگ پدرش و دچار شدن به فقر، سعی می‌کند روحیه‌اش را از دست ندهد و عزت نفس خود را حفظ کند و مانند شاهزاده‌ها رفتار می‌کند. زندگی سارا عجیب بود. هنگام کار کسی با او حرف نمی‌زد. وقتی به خرید می‌رفت، هیکل کوچک حزن‌انگیزی بود که سبدش را به سختی می‌کشید و سعی می‌کرد کلاهش را در بادهای شدید بر سر نگه‌دارد. وقتی باران می‌بارید و خیسش می‌کرد، مردم بی‌توجه و با عجله از کنارش می‌گذشتند و این کارشان تنهایی‌اش را بزرگ‌تر می‌کرد. زمانی که شاهزاده سارا بود، با آن کت‌ها و کلاه‌های قشنگ و دیدنی، با صورتی شاد و درخشان و همراهی و مراقبت مریت در کالسکه می‌نشست و توجه مردم را به خود جلب می‌کرد ولی الان...

بیهقی در دیوان، رسالت‌نامه‌ها و فرمان‌های مهم پادشاهان و امیران را مکتوب می‌کرد. کتاب تاریخ بیهقی کامل‌ترین سند از روزگار غزنویان به قلم ابوالفضل بیهقی است. بیهقی با قلمی شیوا، ‌دقیق و هوشمندانه وقایعی که دیده یا از افراد معتمد شنیده در این کتاب ثبت کرده است. از این اثر سی جلدی تنها پنج جلد آن باقی‌مانده و به دست ما رسیده است. در مجموعة حاضر داستان‌هایی از تاریخ بیهقی با زبانی ساده بازآفرینی و تصویرسازی شده است. ابوالفضل بیهقی در این داستان درباره غم از دست دادن استادش بونصر مشکان صحبت کرده است. او اشاره کرده است که بونصر مردی با فراست و امین بود. به خاطر اینکه بونصر درباره ابوالفضل بیهقی به امیر و وزیر مطالب خوبی گفته بود، او را به سمت معاونت بوسهل زوزنی، رئیس دیوان رسالت، منصوب کردند. کار برای بیهقی دشوار بود...

بیهقی در دیوان، رسالت‌نامه‌ها و فرمان‌های مهم پادشاهان و امیران را مکتوب می‌کرد. کتاب تاریخ بیهقی کامل‌ترین سند از روزگار غزنویان به قلم ابوالفضل بیهقی است. بیهقی با قلمی شیوا، ‌دقیق و هوشمندانه وقایعی که دیده یا از افراد معتمد شنیده در این کتاب ثبت کرده است. از این اثر سی جلدی تنها پنج جلد آن باقی‌مانده و به دست ما رسیده است. در مجموعة حاضر داستان‌هایی از تاریخ بیهقی با زبانی ساده بازآفرینی و تصویرسازی شده است. درا ین جلد می‌خوانیم «امیرمسعود برای نبرد با فردی به نام طغرل با لشکری عزیم راهی نیشابور شد. امیر تصمیم گرفته بود که طوری طغرل و سپاهش را محاصره کند که راه فراری برای او باقی نماند. طغرل سوارانی داشت که چابک بودند و به او خبردادند که امیر برای سرنگونی‌اش لشکر کشیده است. همه مطمئن بودند که طغرل گرفتار می‌شود اما یک اشتباه کوچک باعث شد سختی‌های زیادی پیش بیاید...»