تاریخ اسلام

بررسی عقاید، گرایش‌ها و روندهای نخستین که منش و ویژگی ممتازی به تشیع در اسلام دادند، لازم است. هدف از این اثر، بازسازی سیر تکوین آرمان اسلامی بر اساس شواهد و مآخذ تاریخی است. مسائل داخلی شیعیان و انشعابات آنان، و بنیاد تاریخی خالصی که زمینۀ امامت امام جعفر صادق (ع) را مهیا کرد و ارزشیابی مرحلۀ تکوین‌یافته و پیشرفتۀ مفهوم رهبری دینی نیز در این کتاب مطرح شده اند.

نویسندۀ کتاب حاضر از علاقه‌مندان امام موسی صدر است. او که از پیش از انقلاب با مطالعۀ کتاب‌های ایشان، با موسی صدر آشنا شده است، در این کتاب، شخصیت امام موسی صدر را به طور دقیق موشکافی و سبک زندگی او را مشخص کرده است. اصول مبارزه از نظر ایشان، دیدگاه او دربارۀ اقتصاد اسلامی، معرفی و بررسی آثار تفسیری او و نظر و دیدگاه او از قیام امام حسین، از جمله مباحث این کتاب هستند.

نویسندۀ این کتاب، نظام فکری امام موسی صدر را در عملکرد او، و نظام کنش و واکنش و رفتار او را در چارچوب بسترها و موقعیت‌های زندگی او تجزیه و تحلیل کرده‌است. در معرفی نظام فکری، ریشه‌های خانوادگی امام موسی صدر در شکل‌گیری شخصیت اجتماعی و سیاسی ایشان، و مبانی اندیشۀ دینی و روش‌شناسی تفسیر ایشان نمایانده شده است. چگونگی تبدیل سید موسی صدر به امام موسی صدر، تأثیر او در لبنان، تعامل با گروه‌های لبنانی، و در نهایت فکر و اندیشه، و شخصیت اخلاقی متمایز او در تحول جامعۀ لبنان مطرح شده‌است.

امام موسی صدر صاحب اندیشه و نظریه‌ای منسجم و همه‌جانبه‌بوده است که به واسطۀ این طرز تفکر بنیان‌ها و معادلات جامعۀ لبنان را متحول و بازسازی کرده‌است. در این کتاب، مقاله‌ها، سخنرانی‌ها، میزگردها و حاصل نشست‌های انجام‌گرفته با امام موسی صدر و نیز گفته‌های صاحب نظران ایرانی و غیرایرانی دربارۀ او در اختیار علاقه‌مندان قرار دارد.

نهضت امام حسین (ع) اهداف بسیاری داشته، اما همگان از آن‌ها باخبر نیستند. کتاب حاضر این قیام را از سه جنبه بررسی می‌کند. در نگاه تاریخی، به تعصبات قومی، بغض و کینۀ دشمنان و بدعت معاویه در انتخاب خلیفه توجه‌ شده‌است. در نگاه سلوک اجتماعی عرفانی، ایستادگی امام حسین در برابر ظلم، سازش نکردن او با یزید و اصلاح جایگاه اسلام مد نظر قرار گرفته است. در بعد سلوک عرفانی فردی نیز تأثیر این نهضت در بیداری و معرفت نفس، مبارزه با ظلم و جلب ولایت الهی و اهل بیت بررسی شده‌است.

این کتاب زندگی «میثم تمار» است. او در نوجوانی اسیر شده و به زنی به نام «ماجده» فروخته می‌شود که شوهرش در جنگ با ایرانیان ناپدید شده است. ماجده نام پسر نوجوان را «سالم» می‌گذارد و با گذشت زمان و آرام‌آرام، نگاه‌های نفرت‌انگیزش به سالم کم می‌شود و رنگ می‌بازد. با گذشت روزها، سالم با اینکه حرف‌های ماجده را نمی‌فهمد؛ ولی متوجه لحن مادرانه او می‌شود. روزی که چادرها آتش می‌گیرند، سالم خود را به دل آتش می‌زند تا ماجده و پسر کوچکش را نجات دهد. او در مقابل چشمان شگفت‌زده مردم، همراه ماجده و پسر ک، از آتش بیرون می‌آید. آری سالم آن‌ها را نجات داده است؛ اما او یک جوان عجم است!

شناخت واقعیت‌های هر جامعه و بزرگان آن از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. مجموعۀ حاضر با معرفی اندیشه‌های تربیتی مربیان بزرگ مسلمان از قرن دوم تا قرن پانزدهم هجری، می‌کوشد هم مربیان بنامش را معرفی کند و هم متنی آموزشی برای تدریس آرای تربیتی آنان فراهم سازد. کتاب حاضر جلد نخست این مجموعه‌است و به چندی از مربیان قرن‌های دوم تا پنجم اختصاص دارد که عبارت‌اندا ز: «عمروبن بحر جاحظ، محمدبن ابن سحنون، ابو نصر محمد فارابی، گروه اخوان‌الصفا، شیخ‌الرئیس ابن سینا و امام محمد غزالی.

کتاب حاوی چهار داستان از تاریخ اسلام است. «رد شمشیر بر پیشانی»، «رهایی در کویر»، «بشارت» و «سُریده در دام» نام این داستان‌هاست. داستان «رد شمشیر بر پیشانی» درباره «عابس بن ابی شکیب» است که در واقعه کربلا به یاری امام حسین (ع) می‌شتابد و داستان «سُریده در دام» درباره «منذر بن جارود» است که به امام حسین خیانت کرده و به ایشان پشت می‌کند.

کتاب مجموعه‌ای از یازده داستان است که درباره پیامبر اکرم است. از ویژگی‌های این کتاب می‌توان به بازآفرینی برخی رویدادهای عصر پیامبر، تلفیق و پیوند میان دیروز و امروز و گره زدن آموزه‌های پیامبرانه با مسائل امروز و بهرگیری از ظرفیت‌های نمادین دینی، عرفانی، ادبی و تاریخی در باورسازی داستان‌ها، نام برد. «ابراهیمی دیگر»، « بازگشت»، «داستان مباهله» و «مرد چهلم» نام بعضی از این داستان‌هاست. داستان «مرد چهلم» درباره شبی است که حضرت علی (ع) به جای پیامبر در بستر ایشان می‌خوابد.

با شکست خوردن سپاه ساسانی از اعراب و ورود این قوم به سرتاسر سرزمین ایران، دوران جدیدی در تاریخ ایران آغاز شد. اعراب علاوه بر پیروزی در جنگ و فتح سرزمینهای ایران، تغییرات مهمی در عقاید، افکار و فرهنگ و زندگی اجتماعی مردم به وجود آوردند. کتاب حاضر شامل بخش‌هایی چون اسلام در ایران، دوران حکمرانی خلفای نخستین، شکل‌گیری حکومت‌های مستقل در ایران، از غزنویان تا حملۀ مغول و پهلوی تا جمهوری اسلامی است و این مطالب با تصاویر و نقشه‌ها شرح داده می‌شوند