داستان کوتاه

خواجه نصیرالدین که علاقه زیادی به آبادانی کشور دارد، نزد هلاکو خان، پادشاه مغول، فرمانروای ایران می‌رود و از او درخواست می‌کند تا در شمال غربی مراغه رصد‌خانه‌ای بسازد. وی برای اینکه بتواند به خواسته‌اش دست یابد، با انجام یک فرایند ساده به اثبات ضرورت ساخت رصد‌خانه می‌‍‌پردازد.

روزی هلاکو خان پادشاه مغول از خواجه نصیرالدین می‌خواهد تا یک حادثه طبیعی را پیشگویی، و وجود آن را اثبات کند. خواجه نصیرالدین اتفاقی را مطرح می‌کند و با اثبات آن اعتبار خود را نزد پادشاه بالا می‌برد.

این روایت بخشی از زندگی خواجه نصیرالدین طوسی، فیلسوف، ریاضی‌دان و منجم ایرانی است. حاکمان مغول از حاکمان قلعه‌های اسماعیلیه و خلیفه بغداد، به پادشاه بزرگ قاآن شکایت می‌کنند. پادشاه برادرش هلاکو را به ایران می‌فرستد. هلاکو برای اجرا کردن خواسته‌هایش از خواجه نصیرالدین مشورت می‌خواهد. بین خواجه و حسام‌الدین، منجم دیگر پادشاه، به دلیل اختلاف نظرشان مناظره‌ای در می‌گیرد. پیروز این میدان چه کسی است؟

این داستان بخشی از زندگی خواجه نصیرالدین طوسی، فیلسوف، ریاضی‌دان و منجم ایرانی را روایت می‌کند. روزی خواجه به منزل یکی از دوستان قدیمی‌اش به نام معین‌الدین می‌رود و متوجه می‌شود که او بسیار غمگین و ناامید است. خواجه نصیر تمام تلاش خود را می‌کند تا او را به زندگی امیدوار کند. به همین دلیل پیشنهادی به او می‌کند که مسیر زندگی معین‌الدین را تغییر می‌دهد.

آقای هزارپا می‌خواهد عروسی کند، برای همین پیش کفاش می‌رود تا برایش صد جفت کفش بدوزد، کفاش می‌خواهد صد جفت کفش هم برای عروس بدوزد. ولی هزارپا نمی‌داند با چه کسی می‌خواهد عروسی کند. بعد از چند روز آقای هزارپا از کفاش می‌خواهد برای عروسش هم کفش بدوزد. او می‌خواهد با میمون ازدواج کند، ولی چند روز بعد منصرف می‌شود. او عروس دیگری پیدا می‌کند.

کتاب شش داستان دارد که شخصیت همۀ آن‌ها حیوانات هستند. هر داستان نکته‌ای دارد. داستان‌ها دربارۀ لجاجت، نتیجۀ عمل، غرور بی‌جا و فکر کردن است. نویسنده در پایان هر داستان نتیجۀ اخلاقی‌ای را بیان می‌کند.

این کتاب مجموعه‌ای است از داستان‌های کوتاه که پدری بازرگان هر شب از هتل‌های تجاری مختلف، به صورت تلفنی برای دخترش تعریف می‌کند. داستان‌های این کتاب تخیلی ــ علمی است. شادی و القای خوشبختی از عناصر جدایی‌ناپذیر این داستان‌هاست که شکفتن یک لبخند را به قصد تعلیم و تربیت برای کودکان و نوجوانان خلق می‌کند.