عبادت

عبارت «ایاک نستعین» به معنای استعانت از خداوند است و این استعانت تبیین کننده عدالت خداوند روی زمین است. در این مطالعه که نماز وسیله یاری گرفتن از نیروی الهی معرفی شده است، توجه مخاطب به این نکته سوق داده می‌شود که برای کسب موفقیت در مدیریت زندگی و ایجاد روحیه خدمت‌رسانی به دیگران، باید عمق مفهومی آن عبارت تأکیدی را درک کنیم. مصادیق این موضوع در کتاب بررسی شده‌اند.

«صراط» در قرآن به معنای راه خدا، یعنی دین حق و شریعت به‌کار رفته و مراد از آن همان «یکتاپرستی» است. در این نوشتار عبارت «صراط‌المستقیم» و کلمات مترادف و مشتقات آن، مانند «طریق» و «سبیل» بررسی و مفهوم برنامه‌ریزی که کلمه مترادف با مفهوم صراط از نظر علمی است، شرح داده می‌شود. در پایان قواعد برنامه‌ریزی بر مبنای محاسبات دقیق تحلیل و مزایا و معایب آن برشمرده می‌شود.

«الذین» یعنی «کسانی که» و مراد از آن در قرآن کریم انسان‌ها هستند. انسان‌هایی که به دو دسته «انسان برتر» و «انسان گمراه» تقسیم می‌شوند. در کتاب حاضر، با استناد به آیه «صراط الذین انعمت علیهم غیرالمغضوب علیهم ولاالضالین» در نماز، مراتب رشد انسان بررسی و ملاک برتری انسان‌ها بازگو می‌شود.

«نماز» بزرگ‌ترین نعمت خداوند است؛ یعنی نعمت ولایت حق، نعمت رسالت، نعمت هدایت و نعمت مدیریت کار و زندگی اسلامی. در این مطالعه، پس از شرح واژه «انعمت»، نعمت‌های الهی تقسیم‌بندی و چگونگی بهره‌مندی انسان از آن نعمت‌ها توضیح داده می‌شود. این مطالعه تلاش عالمانه، جدیت و پشتکار را به ‌عنوان عوامل اصلی در رسیدن به سود برتر معرفی می‌کند و راه‌های رسیدن به آن را شرح می‌دهد.

«غضب» حالتی است که برای رفع ناملایمات و انتقام عارض انسان می‌شود و در مورد خداوند به معنای کیفر عذاب است. در این کتاب، معنا و مفهوم کلمه غضب و مشتقات آن بیان شده است و عواملی که موجب خشم خداوند می‌شوند، معرفی شده‌اند. در ادامه نیز نقش خشم در مدیریت زندگی به منظور جلوگیری از انحراف معنوی انسان شرح داده می‌شود.

«ضالین» یعنی «گمراهی» و اساس گمراهی انسان جهل و نادانی است. در این میان، «خودگمراهی» شرّ مطلق است. در این نوشتار، با واکاوی واژه «ولاالضالین» و مشتقات آن، معنا و مفهوم گمراهی بیان شده و عواملی که به گمراهی انسان می‌انجامند، بازگو می‌شوند. همچنین آثار و تبعات گمراهی در دنیا مطرح شده و ویژگی‌های افراد گمراه باز شمرده می‌شوند.

اساس و حکمت اصلی واجب بودن نماز در کنار یکتاپرستی،‌ «وحدت» امت اسلامی در همه امور زندگی است. در این کتاب با نگاهی عمیق به بررسی جایگاه یگانگی، همبستگی، اتحاد و وحدت که مترادف یکدیگر هستند، معنای اختلاف و تفرقه آشکار و پیامدهای آن روشن می‌شود. همچنین، با اتکا به مفهوم کلمه «احد»، ضرورت ایجاد وحدت بین مسلمانان با اتکا به نماز در همه ابعاد زندگی بررسی می‌شود.

اسلام با دستورات ویژه خود روحیه توانگری، بی‌نیازی و خودکفایی را در افراد جامعه تقویت می‌کند و افرادی را که در این راه تلاش می‌کنند، مورد ستایش قرار می‌دهد. در این جستار کلمه «صمد» و مترادفات و مشتقات آن تشریح و مهم‌ترین عوامل رسیدن به خودکفایی فردی و فواید آن مطالعه شده است.

«سبحان» به معنای پاکی است و تکرار آن در نماز مصداق آن است که انسان باید در همه امور زندگی به اصل پاکی و پاکیزگی توجه داشته باشد. در این کتاب، پس از کسب درک مناسبی از کلمه «سبحان» و مشتقات آن، الگوهای پاکی براساس آیات قرآن معرفی شده و چگونگی به‌دست آوردن یک زندگی پاک شرح داده می‌شود.

در دین اسلام، کسب ثروت حلال عملی واجب است که مصداق آن در عبارت «... اتنا فی الدنیا» (دنیاخواهی) آشکار می‌شود. در این نوشتار، با بررسی مفهوم اقتصاد و ثروت و مترادفات و متضادهای آن‌ها، مبانی، روش‌ها، آداب و عواملی که به کسب ثروت حلال منجر می‌شوند، مطالعه شده است.