پرسش‌های متداول

وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، هنگام بررسی یک کتاب معمولاً ملاحظات آموزشی ندارد؛ مثلاً بررسی نمی‌کند که مباحث یک کتاب کمک‌درسی از ساده به سخت مرتب شده‌ است یا خیر. یا فرضاً رویکرد کتاب با رویکرد برنامه درسی همسویی دارد یا با آن مغایر است. این موارد فقط توسط کارشناسان متخصص موضوع قابل تشخیص است.

به همین دلیل، شورای عالی آموزش و پرورش، طبق مصوبه 828 خود یعنی آیین‌نامه سامان‌دهی منابع آموزشی (که با امضای رئیس جمهور وقت ابلاغ شد) ورود هرگونه منبع آموزشی و تربیتی (از جمله کتاب) را به فضای آموزشگاه‌ها به تأیید سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی منوط کرد.

ما افزون بر کتاب‌های کمک‌درسی، کتاب‌های داستانی (اعم از شعر و داستان و خاطره و نمایش‌نامه) و کتاب‌های آموزشی و تربیتی دیگر را نیز بررسی می‌کنیم. به طور کلی هر کتابی، در هر موضوعی قابل ارزیابی است، به شرطی که در نظام تعلیم و تربیت اعم از دانش‌آموزان، مربیان یا معلمان یا کارشناسان، مخاطب بالقوه داشته باشد.

این قاعده یک استثنا دارد و آن هم کتاب‌های کمک‌درسی دوره ابتدایی است که استفاده از آن‌ها در مدارس این دوره، توسط وزارت آموزش و پرورش ممنوع شده است. بنابراین از ثبت و ارسال کتاب‌های کمک‌درسی خودداری فرمایید.

ضمناً ما علاوه بر منابع مکتوب، منابع غیرمکتوب مانند فیلم، نرم‌افزار، وسیله آموزشی و... را نیز مورد بررسی قرار می‌دهیم. برای ثبت و ارزیابی منابع غیر مکتوب باید به سامانه مربوط (اینجا) مراجعه فرمایید.

کتاب در صورتی که حداقل، 60 درصد امتیازهای لازم را به دست آورده باشد، مناسب شناخته می‌شود. کتاب‌های مناسب به فاصله بسیار اندکی، بر روی سامانه کنترل کیفیت معرفی می‌شوند (اطلاعات شناسنامه‌ای، همراه با تصویر جلد کتاب و چکیده‌ای از آن).

در ابتدای هر ماه فهرستی از کتاب‌های مناسب ماه قبل روی وبگاه سامان‌کتاب منتشر می‌شود.

در مرحله بعد فهرست کامل کتاب‌های مناسب هر سال، در کتاب‌نامه‌‌های رشد (که بر اساس دوره‌های تحصیلی تفکیک شده‌اند) به شکل الکترونیکی منتشر می‌شوند و از طریق وبگاه سامان‌کتاب در دسترس عموم کابران قرار می‌گیرند. (اینجا)

همچنین گزیده‌ای از این کتاب‌ها به همراه گزیده‌ای از منابع غیرمکتوب، در قالب فهرستگان رشد منتشر و در اختیار آموزشگاه‌ها قرار داده می‌شوند. (اینجا)

کتاب‌های منتخب، بر حسب امتیاز به دست آمده، به جشنواره کتاب رشد راه می‌یابند و یک بار دیگر در رقابت با دیگر کتاب‌های مناسب همان دوره، مورد داوری قرار می‌گیرند و بالاخره تعدادی از بهترین کتاب‌ها در کتاب‌های درسی معرفی می‌شوند.

اولاً: مناسب نبودن یک کتاب، لزوماً به معنی بد بودن کتاب نیست. این نتیجه به این معنی است که کتاب برای فضای مدرسه و دانش‌آموز یا معلم مناسب نیست.

ثانیاً: نتیجه کتاب‌های نامناسب محرمانه است و فقط از طریق ایمیل ثبت شده یا پروفایل ناشر در سامانه، به اطلاع خود ناشر می‌رسد.

ثالثاً: در صورتی که ناشر کتاب مایل باشد، می‌تواند دلایل رد کتاب خود را بخواهد و اگر دلایل را قانع کننده ندانست، با ذکر استدلال خواهان ارزیابی مجدد کتاب شود. ناشران محترم می‌توانند درخواست‌های خود را از از طریق بخش "تماس با ما" (در سامانه)، به کارشناس مربوط اعلام کنند.

رابعاً: در صورت قبول نظر ارزیاب، ناشر می‌تواند پس از رفع اشکالات و ویرایش کتاب، ‌ آن را با شابک جدید منتشر سازد و دوباره برای ارزیابی ارسال کند.

بله. پاسخ مثبت است. کتابچه‌هایی توسط سامان‌دهی منابع آموزشی منتشر شده است با عنوان "راهنمای تولید کتاب‌های آموزشی". این کتابچه‌ها بر اساس موضوع تنظیم شده‌اند و با مطالعه آن و رعایت چهارچوب‌های آن می‌توان مطمئن شد که کتاب از خان ارزیابی می‌گذرد. در این کتابچه‌ها حتی فرم‌های ارزیابی کتاب و معیارهای مؤثر در امتیاز آوری یک کتاب آورده شده است.

نسخه الکترونیکی و پی دی اف این کتابچه‌ها در وبگاه سامان‌کتاب (اینجا) قابل مشاهده و مطالعه است.

هر کتابی را که تصور می‌کنید برای یک دانش‌آموز یا یک معلم (به عنوان یک معلم) یا دیگر دست‌اندرکاران و کارشناسان تعلیم و تربیت مفید و مناسب است، می‌توانید برای ارزیابی ارسال فرمایید. فقط باید توجه داشت کتاب، چاپ اول همان سال یا یک سال قبل باشد.

منظور ما از دانش‌آموز عبارت است از نوآموز پیش‌دبستانی تا دانش‌آموز سال آخر متوسطه دوم و هنرجوی سال آخر هنرستان؛

 منظور از معلم عبارت است معلمان و مربیان تمام دوره‌های آموزشی از جمله هنرآموزان هنرستان‌ها؛

مدیران مدارس، مربیان بهداشت کارشناسان و دانشجومعلمان و تمام افرادی که در سطح غیر عالی، به نوعی با نظام تعلیم و تربیت سر و کار دارند، نیز در زمره دست‌اندرکاران مذکور قرار می‌گیرند.

برای ثبت کتاب لازم است ابتدا ناشر در سامانه عضو شده باشد. در این صورت هر ناشر با ورود به پروفایل خود، روی نشانک "ثبت کتاب جدید" کلیک و برخی اطلاعات شناسنامه‌ای کتاب را وارد می‌کند. پس از فشردن دکمه ثبت، سامانه برای هر کتاب یک کد رهگیری تولید می‌کند که لازم است آن را بر پشت یک نسخه کتاب درج و در مهلت مقرر به نشانی دفتر انتشارات و تکنولوژی آموزشی ارسال کنند.

به محض دریافت کتاب در دبیرخانه، ایمیلی مبنی بر اعلام وصول برای ناشر ارسال می‌شود. همین‌ اتفاق پس از مشخص شدن نتیجه ارزیابی رخ می‌دهد. ضمن آنکه فرایند مربوط به هر کتاب از طریق سامانه نیز قابل ردگیری است.

درباره شابک با دو پیغام خطا ممکن است روبه‌رو شوید:

ـ "شابک 13 رقمی و یک شابک معتبر نیست." در صورت مشاهده این پیغام، در وهله اول تعداد ارقام وارد شده و ترتیب آن‌ها را کنترل کنید؛ شابک باید 13 رقم و از چپ به راست و بدون خط فاصله وارد شده باشد. در صورت اطمینان از درستی، ممکن است شابک کتاب هنگام چاپ اشتباه شده باشد.

ـ پیغام دوم حاکی از تکراری بودن شابک است. در صورتی که کتاب قبلاً ثبت یا ارزیابی شده باشد، با چنین پیغامی از سوی سامانه روبه‌رو خواهید شد.

گاهی به دلیل کندی سرعت اینترنت، ممکن است کتاب توسط سامانه ثبت شود، اما کد رهگیری نمایش داده نشود و پس از کلیک مجدد با پیغام شابک تکراری روبه‌رو شوید. اگر مطمئن هستید کتاب را قبلاً برای ارزیابی نفرستاده‌اید، به احتمال زیاد با مراجعه به فهرست کتاب‌های ناشر، نام کتاب جدید خود را در شمار کتاب‌های ثبت شده خواهید دید.

ناشران حقوقی لازم است برای ثبت نام، تصویر پروانه نشر دائم یا موقت خود را در سامانه بارگذاری کنند. آن‌ها همچنین لازم است یک ایمیل و یک شماره تلفن همراه برای هماهنگی‌های بعدی معرفی کنند. نشانی پستی و وبگاه (در صورتی که وبگاه داشته باشند) و تلفن‌ تماس برای کاربران از دیگر اطلاعاتی است که ناشر وارد می‌کند.

ناشر مؤلفان (که طبعاً پروانه نشر) ندارند، باید تصویری از کارت ملی خود و تصویر مجوز نشر کتاب خود را (یکی از کتاب‌ها کفایت می‌کند) بارگذاری و در صورت تمایل شماره تلفنی را برای تماس کاربران (و مذاکره درباره کتاب) ذکر کنند. نشانی ناشر مؤلفان در سامانه نمایش داده نمی‌شود.

وقتی فرایند عضویت کامل شد، حداکثر تا 24 ساعت کاری بعد ایمیلی برای ناشر فرستاده می‌شود. این ایمیل حاوی پیوندی یک بار مصرف برای ورود به سامانه است. ناشر محترم بلافاصله پس از ورود در بخش حساب کاربری، اقدام به درج رمز عبور و تکرار و ثبت آن می‌کند. ناشر از این پس با ورود نام کاربری (که هنگام عضویت تعیین کرده) و رمز عبور، می‌تواند در هر از ساعت از شبانه روز، وارد پروفایل خود شود.