تاریخ

کتاب، انشعابات فرقه اسماعیلیه و علل آن را توضیح داده و ۸۱ فرقه آن را بررسی می‌کند. اسماعیلیان، گروهی از شیعیان هستند که امامت را به اسماعیل، فرزند امام صادق(ع) ختم می‌کنند و او را امام هفتم می‌دانند. اینان هم‌زمان با روزگار سامانیان سر برآوردند و سالیان طولانی با توانایی بسیار به انتشار اندیشه خویش پرداختند. امام کنونی اسماعیلیان نزاری « کریم‌ آقا‌خان» نام دارد و در پاریس زندگی می‌کند.

در دوره صفویان رقابت سختی میان امپراتوری عثمانی و حکومت صفوی در برقراری ارتباط با دولت‌های اروپایی به‌ وجود آمده بود.مترجم با توجه به اهمیت این دوره و آشکارنمودن بخش‌های پنهانی از تاریخ آن زمان، سفرنامه صفر مرادویچ را به فارسی برگردانده است که شرح مشاهدات یک بازرگان ارمنی تابع عثمانی، فرستاده غیر رسمی پادشاه لهستان به دربار شاه عباس اول است.در این نوشته می‌توان به تمایل شاه عباس برای اتحاد با دولت‌های اروپایی و نیز نقش ارامنه در برقراری روابط میان دولت‌های بزرگ اروپایی و جهان اسلام پی برد.

این جلد شرح زندگی شیخ اسماعیل شیخ‌المشایخ امیرمعزی، از کتاب‌شناسان کمتر شناخته‌شده سده اخیر است. دوران زندگی شیخ‌المشایخ، رئیس کتابخانه سلطنتی و خالق کتاب «نوادرالامیر» (حکایت‌ها و داستان‌های عمدتاً واقعی درباره میرزا تقی‌خان امیر‌کبیر، نخستین صدر اعظم ناصرالدین شاه) به‌عنوان کتاب‌شناس و نسخه‌شناس در این مجلد بررسی شده است.

این جلد به معرفی و شرح زندگی محمد‌حسین رکن‌زاده آدمیت متخلص به «سالک» از رجال فرهنگی فارس اختصاص دارد. کتاب، آثار رکن‌زاده در سه زمینه داستان‌های تاریخی، شرح‌حال سرآمدان ادبی ــ فرهنگی و متون ادبی و شعر پارسی و نیز کارنامه نشر خالق کتاب «دلیران تنگستان» را مورد مطالعه قرار داده است.

کتاب به شرح زندگی عباس‌علی پاسبان رضوی، از رجال فرهنگی مشهد پرداخته است. همچنین کارنامه نشر پاسبان با توضیح چگونگی تأسیس انتشارات باستان و نیز ارائه فهرست منتشر شده از این انتشارات مورد مطالعه قرار گرفته است.

این کتاب به معرفی و شرح زندگی سیف‌الله وحیدنیا دارنده دکترای تجارت و از رجال فرهنگی اصفهان می‌پردازد. همچنین کارنامه نشر وحید‌نیا با بیان چگونگی تأسیس انتشارات وحید و نیز توضیح مختصری درباره فعالیت‌های اجتماعی و سیاسی وی مورد توجه قرار گرفته است.

این جلد از مجموعه به معرفی و شرح زندگی مسیح ثقفی از رجال فرهنگی اصفهان پرداخته است. در این کتاب، کارنامه نشر ثقفی که به اداره دو انتشارات ثقفی و نیما اشاره دارد، مورد مطالعه قرار گرفته و فهرست کتاب‌های منتشر شده در این دو انتشارات به ترتیب تاریخ درج شده است.

این اثر به معرفی و شرح زندگی علی‌اکبر مشیر سلیمی از نوادگان سلیم تهرانی، سخنور نامور روزگار صفوی و از رجال فرهنگی تهران پرداخته است. کارنامه نشر خبرنگار «نشریه اتحاد» با توجه ویژه به چگونگی تأسیس بنگاه نشر مربی و انتشارات کمیسیون ملی یونسکو نیز در این کتاب آمده است.

کتاب به معرفی و شرح زندگی عبدالحسین حایری از نوادگان آیت‌الله حاج شیخ عبدالکریم حایری یزدی، مؤسس حوزه علمیه قم، اختصاص دارد. دوران زندگی رئیس کتابخانه مجلس که یکی از مهم‌ترین دغدغه‌هایش بازنویسی تاریخ علم بر مبنای فهرست‌های دقیق بوده است، به‌عنوان کتاب‌‌شناس، نسخه‌شناس و فهرست‌نویس در این مجلد بررسی شده است.

شرح زندگی مهدی آذریزدی (1388 ــــ 1300) نویسنده کودک و نوجوان ایران، در این کتاب آمده است. آذر از نخستین پایه‌گذاران نقد کتاب به شیوه امروزی است که مجموعه «راهنمای کتاب چیست» را به نگارش در آورده است، همچنین دوران زندگی آذر‌یزدی به ترتیب به عنوان مقدمه‌نویس، تصحیح‌گر، تهیه‌کننده فهرست اعلام، تألیف کتاب‌ با نام‌های مستعار، نشر کتاب و... مورد بررسی قرارگرفته است.