نثر ادبی و خاطره

نویسنده این کتاب را براساس نخستین تجربه خود از سفر پیاده‌روی اربعین نوشته است. او برای شرح سفرش، روایتی داستانی را انتخاب کرده است. شرح روایی اتفاقاتی که بر او رفته و سعی کرده است به آن نمک و نگاه داستانی بیندازد و برای مخاطب روایتی جذاب‌تر از یک گزارش صِرف از آنچه دیده است، بر جای بگذارد. داستان از شرح چگونگی حرکت در این مسیر شروع می‌شود، از آنچه او طلبیده شدن می‎نامد و ادامه داستان، شرح جمع کردن اسباب و آلات سفر و فراهم کردن مقدمات مالی و غیرمالی آن است.

کتاب حاضر قطعه‌های ادبی است که گفت‌وگوی نویسنده با خداست. در هر صفحه، آیه‎ای از قرآن کریم آورده شده، سپس با توجه به مضمون آن آیه، قطعه‌ای ارائه می‌شود. در یکی از قطعات با توجه به آیه: «و قال ربکم ادعونی استجب لکم»، نویسنده یادآوری می‌کند که وقتی انسان با دست‌ها، چشم‌ها و قلبش خدا را صدا کند، به‌ یقین پاسخ خواهد گرفت. در قطعه‌ای دیگری با ارائه این آیه: «و الکاظمین الغیظ والعافین... »، لحظه‌های سخت آدمی را یادآوری می‌کند و لحظه‌هایی که هم سخت هستند هم شیرین، مثل بخشیدن و فراموش کردن... .

کتاب حاضر حاوی خاطرات نویسنده و داستان‌هایی است که او نوشته و مربوط به ۱۳۳۰ خورشیدی است. کتاب شامل چهار بخش می‌شود؛ در بخش نخست، نویسنده گلچینی از خاطرات دوران تدریس خود را در کسوت دبیرِ دبیرستان و استاد دانشگاه ارائه می‌دهد. در بخش دوم، داستان‌ها روایت می‌شوند. نویسنده در این دو بخش، موشکافانه با دیدی آموزشی، روان‌شناختی، جامعه‌شناختی و انسانی به زندگی قهرمانان خود که از بافت‌های مختلف اجتماعی هستند، نظر می‌اندازد و شخصیت‌ها و رویداد‌ها را توصیف می‎کند. کتاب دو بخش دیگر به نام سفرنامه و اشعار نیز دارد.

«یادداشت طنز ژورنالیستی از پیشینه چندان دور و درازی برخوردار نیست و سابقه حیات آن نزدیک به ظهور پدیده روزنامه‌نگاری در ایران است. همچنین یادداشت‌های طنز قالب مناسبی است برای بعضی از افکار یا موضوعاتی که شاید در قالب‌های دیگر موثر یا قابل طرح نباشد. این کتاب گزیده‌ای از بیست یادداشت طنز است که در نشریات گوناگون اعم از روزنامه، هفته‌نامه و ماهنامه در طول سال گذشته چاپ و منتشر شده است.»

کتاب حاضر خاطرات نویسنده است که در سه بخش ارائه شده است. خاطرات کودکی، خاطرات سه دوره مدیریت و خاطرات متفرقه. نویسنده، «حیدرعلی جلیلی»، در روستای «اسفه» از توابع «شهرضا» به دنیا آمد. وی در سال ۱۳۴۴، دیپلم گرفت و بلافاصله در روستاهای منطقه کوهپایه اصفهان، به عنوان معلم روزمزد مشغول به کار شد. او در سال ۱۳۵۲ لیسانس خود را از دانشگاه اصفهان در رشته زبان و ادبیات انگلیسی اخذ کرد و... . جلیلی از سال ۱۳۶۰ تا ۱۳۷۶ مسئولیت کارشناسی آموزش ابتدایی استان را به عهده گرفت.

این کتاب، روزنگاشت جوانی است که از هفده‌سالگی برای دفاع از کشور، راهی جبهه‌های نبرد شد و در این راه، در مأموریت‌های مختلفِ درون و برون‌مرزی شرکت کرد و درمجموع هشتاد ماه از دوران جوانی‌اش، در مناطق مختلف عملیاتی سپری شد. او در شهریور ۱۳۴۳ به دنیا آمد و در هجده‌سالگی به جبهه غرب (کردستان)رفت. آخرین مسئولیتش، فرماندهی هم‌زمان دو گردان «سلمان» و «سیدالشهدا» بود و در این مدت سه بار مورد اصابت ترکش و چندین گلوله قرار گرفت و مجروح شد. او وقایع و حوادث آن روزها رابازگویی کرده است، رویدادها و خاطرات ۲۴۹۰ روز از نوجوانی و جوانی خود را. این کتاب بخشی از این وقایع است.

کتاب حاضر خاطراتِ رشادت‌ها و دلاوری‌های جانبازان، اسرا و رزمندگان هشت سال دفاع مقدس روستای «بردیان» است که مخاطب را با دفاع مقدس و سبک زندگی در گیرودار جنگ آشنا می‌کند.روستای بردیان در حد فاصل شهرهای دهدشت و چرام در استان کهگیلویه و بویراحمد قرار گرفته است. بخش اول کتاب، حاوی خاطرات 28 تن از رزمندگان این روستاست و بخش دوم شامل زندگی‌نامهو وصیت‌نامه نه تن از شهدای آن. همچنین در کتاب تصاویری از راویان خاطرات و شهدای روستا آورده شده است.

گردآورنده کتاب در اتوبوس است و در حال بازگشت از عراق. هنگامی که اتوبوس در پمپ بنزین توقف می‌کند تا بنزین بزند، انفجار مهیبی رخ می‌‏دهد و همه‌جا غرق در آتش می‌شود و... . او در حال کمک به مردم، در کنار دست قطع شده‌ای، سررسیدی را پیدا می‏‌کند و وقتی آن را ورق می‌‏زند، متوجه می‎شود که نویسنده فردی ایرانی است که خاطرات روزانه سفر زیارتی‎اش را با قلمی روان نوشته است. او هرچه تلاش می‏‌کند، اثری از نویسنده نمی‌یابد. سرانجام تصمیم می‌گیرد نوشته‌ها را چاپ کند به این امید که نویسنده واقعی شناسایی شود.

این کتاب بخشی از زندگی «غلامرضا بهراد»، مجاهد دفاع مقدس و جانباز ۴۵ درصد و قطع عضو است. او از اولین مأموریتش در جنگ می‏‌گوید و از کردستان و مبارزه با توطئه‌گران ضدانقلاب و از عملیات «خیبر»، «کربلا»، «بیت‌المقدس» و... . در بخشی از خاطراتش از انتخاب خود به عنوان گروه تخریب می‌نویسد و اولین عملیات این گروه. به عقیده این جانباز، یکی از باشکوه‌ترین لحظات جبهه و جنگ، لحظه وداع و خداحافظی شب عملیات است! او در آخرین مأموریتش از پاتک شبانه دشمن و دفع آن می‌گوید و گلوله‌های شیمیایی‌ای که دشمن به کار می‎برد و... .

«محمدرضا شفیعی» از رزمندگان واحد تخریب لشکر ۱۷ «علی‌بن‌ابی‌طالب» (ع) بود که در عملیات «کربلای چهار» پس از مجروح شدن، به اسارت دشمن درآمد و چند روز بعد از انتقال به یکی از اردوگاه‌های اُسرا در عراق، به شهادت رسید. شروع داستان از آنجاست که پیکر محمدرضا، شانزده سال بعد از شهادت، به میهن اسلامی باز می‌گردد؛ پیکری که در عین ناباوری سالم است، آن‌قدر که حتی در هنگام دفن، عقیقی را برای تبرک زیر زبانش می‌گذارند. این داستان، روایت سردار «حسین کاجی» همرزم شهید است از لحظه ملاقات دوباره رفیق دیرینه‌اش در قبر، شرح حیرانی او از این اتفاق و کنکاش در خاطرات گذشته خود با محمدرضا تا شاید بتواند علت این معجزه بزرگ خداوندی را کشف کند.