ارزشیابی آموزشی

در کتاب پیش رو به "کاربرگ" یا همان طرح درس عملیاتی معلم مربوط به درس علوم تجربی پایه اول دبستان اشاره شده است. این برگه‌ها در اختیار دانش‌آموزان قرار می‌گیرد تا با استفاده از آن میزان توانمندی دانش‌آموزان در سطوح مختلف یادگیری ارزشیابی شود. این طرح درس‌ها کمک می‌کند تا نقاط ضعف دانش‌آموزان شناسایی شده و برای رفع آن به وسیله آموزگار برنامه‌ریزی شود. سوالات کاربرگ‌ها متنوع بوده و شامل چندگزینه‌ای‌ها، درست و نادرست، جای خالی و جور‌کردنی و... است. کاربرد این طرح درس‌ها قبل از تدریس و بعد از تدریس است. کتاب حاضر 14 کاربرگ دارد. دانش‌آموزان پایه اول می‌توانند با استفاده از نقاشی‌ یا کنار هم گذاشتن تصاویر به سوالات درسی پاسخ دهند.

کتاب حاضر می‌کوشد درباره کاربرگ‌ها یا همان طرح درس عملیاتی معلم توضیح دهد. این برگه‌ها میزان توانمندی دانش‌آموزان در سطوح مختلف یادگیری را ارزشیابی می‌کند. کاربرگ‌ها به معلم کمک می‌کند تا از نقطه ضعف‌های دانش‌آموزان آگاهی بیابد و برای آن برنامه‌ریزی کند. در طراحی کاربرگ‌ها از انواع پرسش‌های چند گزینه‌ای، درست یا نادرست، جای خالی و...استفاده می‌شود.کاربرگ‌ها در حین تدریس و پس از تدریس استفاده می‌شود. این اثر در ضمن تصویرهای رنگی و در 20 بخش، تمرین‌ها و پرسش‌هایی را آورده و در انتهای هر کدام نیز برگه‌های ارزشیابی را درج کرده است.

کتاب «مدارس باز - مدارس سالم» با هدف بهبود وضعیت آموزش و رشد ذهنی دانش‌آموزان نوشته شده است. در این کتاب پژوهش‌محور و روش‌مدار ماهیت محل کار، فرهنگ و سلامت سازمانی مدرسه به روش علمی شرح داده می‌شود و چگونگی کاربرد پرسشنامه توصیف جو سازمانی «هالپین OCDQ» و ابزار اصلاح‌شده آن با نام «OCDQ-R6» معرفی می‌گردد. همچنین در کتاب پرسشنامه جو سازمانی برای دبیرستان‌ها، ارائه می‌شود و پرسشنامه «سلامت سازمانی برای مدرسه»، ابعاد و ابزارهای جدید آن و نیز شاخص‌های سلامت مدرسه مورد بررسی قرار می‌گیرد. در پایان نتایج پژوهش در باب جو سلامت مدرسه و روش‌های پژوهش در آموزش به‌عنوان یک راهنمای کاربردی مورد بحث قرار می‌گیرد و با استفاده از ابزارهای سنجش سلامت و جو، چگونگی عملیاتی کردن آن‌ها در مدرسه توضیح داده می‌شود.

سنجش می‌تواند نقطه آغاز تحول باشد به شرطی که آزمون‌های مختلف نقطه پایانی بر سناریوی آموزش نباشد. اگر سنجش تنها به اندازه‌گیری محفوظات بسنده کند انتظار ارتقای دانش در فراگیران به سطوح بالای یادگیری دور از دسترس خواهد بود. سنجشی می‌تواند آموزش را تغییر دهد که در یک جاده دوطرفه حرکت نماید. معلم و دانش‌آموز هر دو باید در این مسیر تغییر رفتار دهند. ایده اصلی برای تألیف این کتاب پاسخ به این مسائل بوده‌ است: آیا سنجش می‌تواند آموزش را تغییر دهد؟ کدام‌یک نقش نخستین را در تحول نظام تعلیم و تربیت دارند: آموزش یا سنجش؟ برای ایجاد تحول باید به‌سراغ کدام‌یک برویم؟ به‌منظور پاسخگویی به این پرسش‌ها محتوای کتاب درسی «پیام‌های آسمانی» از منظر جدیدی تحلیل شده است؛ به‌طوری که باید و نباید‌های موضوعی را برای طراحی آزمون در اختیار دبیران تخصصی و غیرتخصصی قرار می‌دهد. همچنین انواع آزمون‌ها به‌ همراه مثال‌های عینی ارائه شده است و نمونه‌هایی از انواع سؤالات در کتاب آمده است که هدف از آن کیفیت‌سنجی آزمون و ارائه نقشه و چارچوب‌های استاندارد برای طراحی سؤالات استاندارد است.

کتاب حاضر به منظور تکمیل اطلاعات معلمان درباره ارزشیابی پیشرفت تحصیلی، در پنج بخش محتوای متناسب را ارائه کرده‌است. بخش اول در خصوص اهداف آیین‌نامه ارزشیابی کیفی-توصیفی توضیحاتی می‌دهد. نظریه‌های یادگیری و سه رویکرد روان‌شناختی در بخش بعدی مطرح شده‌اند. محتوای بخش‌های دیگر عبارت است از: چرایی، چیستی و اهداف و ویژگی‌های ارزشیابی کیفی توصیفی؛ چگونگی اجرای ارزشیابی کیفی توصیفی؛ آنچه معلمان و مدیران و معاونان آموزشی باید بدانند.

ارزشیابی یکی از اهرم‌های اصلاح و بهبود موقعیت‌های یادگیری و نظام آموزشی محسوب می‌شود. کتاب حاضر به دو موضوع کلی پرداخته است: آسیب‌شناسی اشاعۀ ارزشیابی کیفی توصیفی در نظام آموزشی ایران؛ چارچوب مفهومی ارزشیابی کیفی توصیفی. نویسنده کوشیده است الگوی نظری ارزشیابی کیفی توصیفی را به زبانی بسیار ساده تشریح کند. در انتها نیز راهبردی برای حضور واقعی ارزشیابی کیفی توصیفی در تجربۀ تدریس و یادگیری دانش‌آموزان (تدریس آمیخته با ارزشیابی) ارائه کرده است.

ماهیت ارزشیابی کیفی توصیفی در توجه و تمرکز آن بر فرایند یاددهی و یادگیری و بهبود آن است. در این کتاب، کاربرد ارزشیابی کیفی توصیفی در کلاس، با نگاهی نو بررسی شده و حاصل کار مدلی برای تلفیق یاددهی یادگیری با ارزشیابی است. الگوی مفهومی ارزشیابی کیفی توصیفی، و اصولی برای تدوین طرح‌وارۀ عمل یاددهی یادگیری آمیخته با ارزشیابی، محتوای کتاب را شکل می‌دهند.

کتاب حاضر پوشه کار و نمونه سوالات امتحانی مطالعات اجتماعی است که برای پایه نُهم تدوین شده است. مؤلف کوشیده است فعالیت‌هایی را که دانش‌آموز طی یک سال تحصیلی انجام می‏‌دهد، در کتاب خود پوشش دهد؛ مانند: فعالیت‌های کتاب درسی، نمونه سؤالاتی برای ارزشیابی کتبی از هر درس، نمونه پرسش‌هایی برای ارزشیابی نوبت اول و دوم، ارزشیابی والیدن و ارزشیابی خود دانش‌آموز.

کتاب حاضر پوشه کار و نمونه سوالات امتحانی مطالعات اجتماعی است که برای پایه هشتم تدوین شده است. مؤلف کوشیده است فعالیت‌هایی را که دانش‌آموز طی یک سال تحصیلی انجام می‏‌دهد، در کتاب خود پوشش دهد؛ مانند: فعالیت‌های کتاب درسی، نمونه سؤالاتی برای ارزشیابی کتبی از هر درس، نمونه پرسش‌هایی برای ارزشیابی نوبت اول و دوم، ارزشیابی والیدن و ارزشیابی خود دانش‌آموز.

کتاب حاضر پوشه کار و نمونه سوالات امتحانی درس اجتماعی است که برای پایه هفتم تألیف شده است.بنا به ادعای مؤلفان آنچه در این مجموعه آورده شده، تمام فعالیت‌هایی است که دانش‌آموز طی یک سال تحصیلی انجام می‏‌دهد؛ اعم از فعالیت‌های کتاب، نمونه سؤالات ارزشیابی کتبی از هر درس، ارزشیابی نوبت اول و دوم، ارزشیابی توسط والدین و خود دانش‌آموز . ابتدا خلاصه هر درس ارائه شده، سپس فعالیت‌ها و نمونه سؤالات آورده شده است.