ارزشیابی آموزشی

عملکرد به معنای استفاده از دانش و مهارت‌های درسی در موقعیت‌های واقعی زندگی است. کتاب حاضر از مجموعۀ « تکالیف‌ عملکردی»، شامل تمرین‌ها و تکلیف‌هایی است که از طریق درگیر‌کردن دانش‌آموز پایۀ اول دبستان در تکالیف عملی، آموزش‌ها را معنادار و قابل فهم می‌سازد. در ابتدای کتاب، ابزار عملکردی به عنوان ابزاری برای یادگیری و ارزشیابی دانش‌آموز و نیز کیف ابزار عملکردی و کاربرد آن در کتاب درسی توصیف و تشریح شده است. در قسمت‌های بعدی، تکلیف‌های عملکردی مربوط به هر درس از کتاب‌های فارسی، ریاضی و علوم این پایه در شش قسمت آمده‌اند. پس از آن‌ها نیز راهنماهای تصحیح این تکلیف‌ها آمده‌اند. کتاب با یک کیف ابزار نیز همراه شده که ابزار درون آن عبارت‌اند از: خط کش بدون درجه، شابلون اشکال، مکعب چینه، مهره، آهن‌ربا، دماسنج، ذره‌بین و ...

«جشنوارۀ تجربیات برتر مدارس در حوزۀ سنجش» کوشیده است بستر آشنایی با روش‌های علمی و کاربردی در حوزۀ سنجش و ارزیابی و اشاعۀ آن ها را فراهم آورد. کتاب حاضر شامل مجموعه آثار برگزیدگان این جشنواره است که بیشتر به چگونگی ارزشیابی مؤثر اختصاص دارند. تغییر در شیوه‌های ارزشیابی، تجربیات مؤفق در ارزشیابی کیفی توصیفی، ارزشیابی عملکردی در درس‌ها، بهترین ارزشیابی با کمترین امکانات، بازی‌های آموزشی در کلاس درس، حل مشکلات نوشتاری دانش آموزان در کلاس درس، وارزشیابی به شیوۀ نمایش و بازی از جمله موارد مطرح شده هستند. مقالات به شیوۀ تحقیقی و پژوهشی عرضه شده‌اند و ضمن شرح مسئله و ضرورت آن، راهکارهای اجرایی را نیز پیشنهاد داده‌اند.

ارزشیابی بازخوردی از فرایند یاددهی ـــ یادگیری است که فرصت سازمان‌دهی بهتر محتوای آموخته شده را در ذهن دانش‌آموزان فراهم می‌کند. به همین دلیل نحوه طراحی سؤال برای ارزشیابی، از قواعد و قوانین خاصی برخوردار است. در این کتاب معلمان با نکات علمی و قانونی و فنی طراحی سؤال و برگزاری آزمون‌های رسمی مدرسه‌ای آشنا می‌شوند.

در جلد هفتم از کتاب «کار طلایی»که با تکیه بر دروس ادبیات فارسی پایه هفتم تنظیم شده است، ضمن معرفی آرایه‌های ادبی، به بیان شرح‌حال مختصری از شاعران ایران زمین پرداخته است. در این مجلد تمرین‌های املایی و سؤال‌های تستی نیز ارائه شده است. همچنین در کتاب با ارائه بخشی تحت عنوان «آزمون‌های مستمر» تلاش بر آن است تا میزان یادگیری دانش‌آموزان سنجیده و اشکالات آن‌ها رفع شود.

کتاب سعی کرده با ارائه تمرین‌هایی همسو با هدف‌های برنامه درس ریاضی، نقاط ضعف دانش‌آموز را آشکار و رفع کند. در انتهای هر فصل معیارها و ملاک‌های ارزشیابی قرار داده شده است. بر اساس شماره هر معیار در داخل متن، در هر فصل قسمتی برای مشخص کردن وضعیت دانش‌آموز در کنار صفحه گذاشته شده است. به این ترتیب ارزشیابی به‌طور مستمر صورت گرفته و نکات لازم به دانش‌آموز تذکر داده شده و این فرایند منجر به درک عمیق آموخته‌ها می‌شود.

سنجش آغازین ابزار شناخت میزان تسلط دانش‌اندوزان بر مهارت‌ها و محتوای آموزشی است و از آن برای شناسایی دلایل ناموفق بودن دانش‌آموزان در تسلط بر بازده‌ها و نتایج یادگیری استفاده می‌شود. در این کتاب شش رویکرد مهم برای این نوع ارزشیابی معرفی گردیده و در باب کاربردها، ابزارهای کمی و کیفی هر یک بحث شده است. همچنین بحث مفصلی درباره پیش‌آموخته‌های دانش‌آموزان و نقش آنها در یادگیری‌های جدید مطرح شده است.

یکی از مراحل مهم در فرایند آموزش، ارزیابی دانش‌آموز و گرفتن بازخورد از روند آموزش معلم است. در این کتاب مجموعه آزمون‌های کوچکی برای هر یک از مباحث کتاب در نظر گرفته شده است. در انتهای هر آزمون، علاوه بر امکان خودسنجی، گزینه‌هایی بر اساس ارزشیابی توصیفی آموزگار با توجه به انتظارات آموزشی فراهم آمده است.

نظام‌های آموزشی امروزه بر خلاف گذشته نیازمند سیستم‌هایی از سنجش و ارزشیابی‌ اند که از هر دانش‌آموز بازخوردی مشخص و منحصر به خود او ارائه دهد. کتاب پیش رو حاوی آزمونک‌هایی جداگانه برای هر یک از دروس است. در پایان هر آزمون فرصتی برای ارزشیابی کیفی و توصیفی معلم و انتظارات آموزشی هر فصل بیان شده است.