دانشمندان

روزی عطاملک جوینی، تاریخ‌نویسِ هم‌عصر خواجه نصیرالدین طوسی به دیدن او می‌رود. در این دیدار خواجه متوجه نگرانی زیاد مهمانش می‌شود و از او علت را می‌پرسد. عطاملک تفکرات خود را با خواجه در میان می‌گذارد و خواجه نیز او را راهنمایی می‌کند تا بهترین تصمیم را بگیرد.

خواجه نصیرالدین بسیار سفر می‌کند. در یکی از سفرهایش به آسیابانی برمی‌خورد و تصمیم می‌گیرد شب را نزد آسیابان بماند. در طول شب هنگام صبحت، آسیابان حرفی می‌زند که باعث می‌شود خواجه به فکر فرو رود.

این اثر بخشی از زندگی خواجه نصیرالدین طوسی، فیلسوف، ریاضی‌دان و منجم ایرانی را روایت می کند. هلاکو پادشاه مغول، به خواجه احترام بسیاری می‌گذارد؛ اما درباریان به خواجه حسادت می‌کنند و قصد دارند او را از بین ببرند، به همین دلیل توطئه‌ای برپا می‌کنند. آیا آنان موفق می‌شوند، خواجه را به قتل برسانند؟

در این داستان، قسمتی از زندگی خواجه نصیرالدین طوسی، فیلسوف، ریاضی‌دان و منجم ایرانی آمده است. هلاکو خان سردار مغول و فرمانروای ایران که از دست عطاملک جوینی، نویسنده کتاب «تاریخ جهان‌گشا»، به شدت عصبانی و خشمگین است، دستور می‌دهد او را زندانی کنند و به دار بیاویزند. بردار عطاملک به خوبی می‌داندکه پادشاه به هیچ‌وجه از دستور خود باز نمی‌گردد، به همین دلیل نزد خواجه نصیر می‌رود و از او کمک می‌خواهد. خواجه نصیر به فکر فرو می‌رود تا شاید بتواند این مشکل را حل کند.

خواجه نصیرالدین که علاقه زیادی به آبادانی کشور دارد، نزد هلاکو خان، پادشاه مغول، فرمانروای ایران می‌رود و از او درخواست می‌کند تا در شمال غربی مراغه رصد‌خانه‌ای بسازد. وی برای اینکه بتواند به خواسته‌اش دست یابد، با انجام یک فرایند ساده به اثبات ضرورت ساخت رصد‌خانه می‌‍‌پردازد.

روزی هلاکو خان پادشاه مغول از خواجه نصیرالدین می‌خواهد تا یک حادثه طبیعی را پیشگویی، و وجود آن را اثبات کند. خواجه نصیرالدین اتفاقی را مطرح می‌کند و با اثبات آن اعتبار خود را نزد پادشاه بالا می‌برد.

این روایت بخشی از زندگی خواجه نصیرالدین طوسی، فیلسوف، ریاضی‌دان و منجم ایرانی است. حاکمان مغول از حاکمان قلعه‌های اسماعیلیه و خلیفه بغداد، به پادشاه بزرگ قاآن شکایت می‌کنند. پادشاه برادرش هلاکو را به ایران می‌فرستد. هلاکو برای اجرا کردن خواسته‌هایش از خواجه نصیرالدین مشورت می‌خواهد. بین خواجه و حسام‌الدین، منجم دیگر پادشاه، به دلیل اختلاف نظرشان مناظره‌ای در می‌گیرد. پیروز این میدان چه کسی است؟

خواجه نصیرالدین به دلیل حمله مغول‌ها، مانند دیگر هم‌وطنانش به قلعه قهستان پناه می‌برد. حاکم قلعه مردم را آزار می‌دهد و خواجه نصیرالدین کاری می‌کند که باعث می‌شود حاکم قلعه او را زندانی کند. در ادامه اتفاقاتی رخ می‌دهد که سبب نفوذ بیشتر خواجه نصیر در دربار پادشاه می‌شود.

این داستان بخشی از زندگی خواجه نصیرالدین طوسی، فیلسوف، ریاضی‌دان و منجم ایرانی را روایت می‌کند. روزی خواجه به منزل یکی از دوستان قدیمی‌اش به نام معین‌الدین می‌رود و متوجه می‌شود که او بسیار غمگین و ناامید است. خواجه نصیر تمام تلاش خود را می‌کند تا او را به زندگی امیدوار کند. به همین دلیل پیشنهادی به او می‌کند که مسیر زندگی معین‌الدین را تغییر می‌دهد.

زمانی که محمد جوان برای فراگرفتن علم، قصد سفر به نیشابور را دارد، پدرش را از دست می‌دهد و به همین علت یک سال سفرش به تأخیر می‌افتد. سرانجام به نیشابور می‌رود و نزد استادانی مانند سراج‌الدین قمری، فلسفه و عرفان را فرا می‌گیرد. سپس به اصفهان و عراق می‌رود و علم فقه و ریاضی و نجوم را می‌آموزد. او بعد از فرا گرفتن تمام علوم زمان خود به شهرش باز می‌گردد.