علوم قرآنی

با بررسی افکار و اندیشه‌های شهید بهشتی به این نتیجه می‌رسیم که قرآن محور تمامی گفته‌ها و نوشته‌های ایشان بوده است. در اندیشه این شهید بزرگوار توجه به قرآن بر این مبناست که اولاً نص قرآن متقن و روشنگر است و ثانیاً قرآن یا همان وحی مکتوب همواره زنده و نقد و برای تمام نسل‌ها کارآمد است. بر این اساس آیت‌الله بهشتی با توجه به قرآن، به دنبال شناخت اسلام است و این شناخت منوط به معرفت به دانش‌های قرآنی است. این اثر با ارائه بحث‌هایی نظیر چیستی وحی و نسبت آن با قرآن، مصون بودن قرآن از تحریف و مطالبی درباره جمع‌آوری قرآن درصدد است تا آرای شهید بهشتی درخصوص قرآن و علوم قرآنی را در اختیار مخاطبان بگذارد.

این کتاب مجموعه‌ای مختصر و مفید برای آشنایی دانش‌آموزان با قرآن است و در آن موضوعات قرآنی چون اسامی، صفات، داستان‌ها، تکرارها، حفظ، قرائت، تأویل، تقسیم‌بندی‌ها، علوم قرآنی و دانستنی‌های قرآن ارائه شده است.

در مصحف آموزشی حاضر، کلمات براساس تعدد تکرارشان در قرآن کریم، با چند رنگ متفاوت مشخص و تفکیک و در کنار متن اصلی، ردیف شده‌اند. کلمات پرتکرار با رنگ سیاه نمایان شده‌اند. کلمات قهوه‌ای چهار بار در قرآن آمده‌اند. کلمات سبز دو و قرمزها سه دفعه و آبی‌ها یک‌بار در مصحف الهی آمده‌اند. در کنار هرصفحه، ردیفی از این کلمات وجود دارند.
در انتهای مصحف، فهرست سوره‌ها، معنی واژگان دشوار، علائم و اصطلاحات نیز گنجانده شده‌اند.

کتاب حاضر کلماتی را که بیشتر از پنج بار در قرآن آمده‌اند در فهرست‌های گوناگون عنوان و تعداد تکرارشدن آن‌ها(مثلاً کلمه انتم 129 و کلمه‌ای مثل بصائر تنها پنج بار در قرآن آمده‌اند) را در ستون‌های جداگانه تهیه کرده است. این کتاب مجموعاً 1799 کلمه را پیدا و بررسی کرده است. در این فهرست‌ها ترجمه فارسی کلمه‌ها و درصد آن‌ها نسبت به کل عبارت‌های مصحف شریف نیز ارائه شده‌اند.

در این مجموعه به سؤال‌های اساسی کودکان و نوجوانان درباره قرآن کریم و شگفتی‌های آن پاسخ داده شده است. قرآن کریم به چه علومی اشاره کرده است؟ در قرآن به چه چیزهایی قسم یاد شده است؟ چند آیه قرآن کریم دارای سجده است؟ فرشتگان خاص در قرآن کدام‌اند؟ قرآن کریم چگونه کتابی است؟ در قرآن کریم نام و سرگذشت چه اقوامی ذکر شده است؟ و ...

در این مجموعه به سؤال‌های اساسی کودکان و نوجوانان درباره قرآن کریم و شگفتی‌های آن پاسخ داده شده است. قرآن کریم به چه علومی اشاره کرده است؟ در قرآن به چه چیزهایی قسم یاد شده است؟ چند آیه قرآن کریم دارای سجده است؟ فرشتگان خاص در قرآن کدام‌اند؟ قرآن کریم چگونه کتابی است؟ در قرآن کریم نام و سرگذشت چه اقوامی ذکر شده است؟ و ...

آیت‌الله احمد کلباسی، نویسنده این کتاب، برخی از اشعار حافظ را با توجه به علم و دانشی که از قرآن و روایت داشته، تفسیر و بررسی کرده است. در این تصحیح، توضیحاتی در پاورقی‌ها ذکر شده‌ و اعراب‌گذاری و مأخذیابی بر روی آن‌ها انجام شده است.

در این کتاب بحث‌های متنوعی از تاریخ قرآن شامل نزول قرآن کریم، عنوان‌ها و اسامی قرآن از نگاه مفسران و دانشمندان علوم قرآنی، تعداد حروف و کلمات قرآن، جمع‌آوری و تدوین قرآن، قرائت قرآن، اصلاح شیوه نگارش قرآن کریم و... با توجه به آرای شیعه و اهل سنت بررسی می‌شود و به سخیف بودن و نادرستی برخی از آرای خاورشناسان اشاره می‌گردد.

نویسندۀ کتاب حاضر که یک پژوهشگر مسیحی است درصدد برآمده است بخشی از یافته‌های علمی و تجربی بشر را در سه کتاب‌ مقدس تورات، انجیل‌ها و قرآن مورد بررسی و مقایسه قرار دهد. موضوعاتی مانند آفرینش انسان، آسمان‌ها، زمین، ستارگان، گیاهان و جانوران و البته دو قصه طوفان نوح(ع) و خروج موسی(ع) از مصر، دستمایه مقایسه مؤلف قرار گرفته است و او ضمن نقد و تحلیل تفاوت‌های آن‌ها در این زمینه‌ها، در نهایت به این نتیجه می‌رسد که قرآن بی‌تردید از یک منشأ وحیانی برخوردار است و می‌گوید نمی‌توان در قرآن مطلبی را یافت که از نظر علوم (قطعی) عصر جدید، قابل نقد باشد.

کتاب حاضر شرحی است بر اسباب‌النزول. این کتاب علاوه بر دربرداشتن آرا و نوشته‌های سیوطی، سیستم و ترتیب ویژه‌ای دارد و علاوه برآرای اهل سنت، نظریات شیعه نیز در آن منعکس شده‌است تا نیازهای فریقین را در زمینۀ مسائل مربوط به اسباب‌النزول پاسخ دهد.