محیط زیست

«سارک»، دخترخاله «پرستو»، تلفنی به او خبر می‎دهد که مرغ عشقش مرده است. پرستو در کمال ناباوری متوجه می‌شود که مرغ عشق او نیز مرده است! پدربزرگ همه ‎پرنده‌هایش را آزاد می‎کند؛ ولی این دو مرغ عشق را به سارک و پرستو می‎دهد و حالا هر دو در یک زمان مرده‌‏اند! آن‎ها می‎خواهند مرغ‎عشق‌ها را در باغچه دفن کنند؛ اما همین که هر دو را با هم در چاله می‎گذارند، مرغ‎عشق‌ها پرواز می‎کنند و می‎روند! مثل پدربزرگ که چند روز است رفته است و هیچ‎کس نمی‌داند کجا! آیا بچه‌ها می‎توانند پرنده‌هایشان را پیدا کنند؟ پدربزرگ کجا رفته است؟

دنیای تخیل داستان‌ها می‌تواند آموزنده هم باشد. کتاب حاضر داستانی تخیلی است از حیواناتی که اسیر شعبده‌باز بدجنس سیرک شده‌اند. قهرمان شجاع داستان با احساس حفاظت از حیوانات به نجات آن‌ها می‌شتابد و موفق می‌شود. این داستان ذهن خلاق کودک را به اندیشیدن دربارۀ محیط زیست و حیوانات آن تشویق می‌کند.

افزایش دانش و آگاهی‌های زیست محیطی کودکان و نوجوانان به بهبود وضعیت موجود و معرفی روش‌های ساده و پیشگیرانه در این باره کمک می‌کند. کتاب حاضر از مجموعه‌ای چندجلدی، جنگل‌های مانگرو را که از شگفت‌انگیزترین اکوسیستم‌های ایران محسوب می‌شوند معرفی کرده‌است. چیستی و دانستنی‌هایی دربارۀ مانگرو، چرایی نیاز ما به جنگل‌های مانگرو، اکوسیستم مانگرو، گیاهان زیستگاه‌های حرا، جانوران حرا، تأثیر مردم بر جنگل‌های حرا و مناطق مهم در جنگل‌های حرا از جمله مطالب کتاب هستند.

بازیافت از مهم‌ترین موضوعات در حفظ محیط زیست است. کتاب حاضر ابتدا بازیافت را تعریف می‌کند و دربارۀ چرایی و ضرورت آن توضیح می‌دهد. اثر خطرناک پسماند را می‌گوید، دربارۀ شیوه‌های بازیافت، بازیافت کاغذ، پلاستیک، باتری، مصالح ساختمانی، آزبست، پسماندهای بیمارستانی، فلز، آب خانگی و لاستیک خودرو صحبت می‌کند و نیز دربارۀ برچسب‌های زیست محیطی، اعداد روی قوطی‌های پلاستیکی و موادی که بازیافت‌پذیر هستند، توضیح می‌دهد. در تمام این موارد، بایدها و نبایدهایی را می‌گوید.

کتاب حاضر دربارۀ کربن و آزادسازی آن، و تبدیل‌ آن به یک مشکل زیست محیطی توضیحاتی داده‌است. مخاطب در ابتدای کتاب متوجه می‌شود رد پای کربن چیست. سپس مشکلات ناشی از کربن، راه‌های مقابله با آن، کاهنده‌های کربن، ایجاد تغییر، تجارت و جبران کربن، و ردپای کربن در آینده بررسی می‌شوند.

با توجه به کاهش منابع سوخت‌های فسیلی، بهره‌گیری از انرژی‌های تجدیدپذیر راهکارهای مناسبی برای مصرف انرژی به نظر می‌رسند. در این کتاب بزرگ‌ترین منبع انرژی، یعنی انرژی خورشیدی، معرفی شده‌است. محتوای کتاب به چگونگی بهره‌گیری از نور و گرمای خورشید به عنوان سوخت جایگزین در جهان امروز پرداخته‌است. تصویرهای کتاب نیز به توضیح مفاهیم سلول‌ها و سامانه‌های خورشیدی، برق خورشیدی بیرون از خانه و آیندۀ انرژی خورشیدی کمک می‌کنند.

کاهش ذخیرۀ سوخت‌های فسیلی در زمین، بهره‌گیری از انرژی‌های تجدیدپذیر را راهکاری مناسب جلوه می‌دهد. در کتاب حاضر، منابع فعلی انرژی‌های تجدیدناپذیر معرفی می‌شوند و فناوری‌های انرژی تجدیدپذیر برای پاسخ‌گویی به نیازهای رو به افزایش انرژی مانند تأمین سوخت خودروها یا گرم‌کردن ساختمان‌ها شناسانده می‌شوند.

خودروهای معمولی امروزی با نیروی بنزین حرکت می‌کنند، اما خودروهای هیبریدی که در آینده خودروهای معمولی خواهند بود، با ترکیبی از نیروی برق و بنزین کار خواهند کرد؛ البته در واقع برقی خواهند بود. این خودروها سبز نامیده می‌شوند. کتاب حاضر انواع خودروهای هیبریدی را به همراه چگونگی کارکرد آن‌ها معرفی می‌کند، دربارۀ مصرف سوخت آن‌ها و تأثیرشان بر دی‌اکسید کربن هوا می‌گوید و البته عیب‌ها و ایرادهایشان را نیز بر می‌شمارد. در نهایت آینده‌ای نویدبخش از رانندگی را به تصویر می‌کشد.

انجام هر کاری مثل گرم‌کردن، سردکردن و روشنایی، به صرف انرژی نیاز دارد. مصرف هر نوع انرژی هم بر محیط زیست تأثیر می‌گذارد. در این کتاب، مخاطب با اقدامات ساده‌ای آشنا می‌شود که با انجام آن‌ها می‌توان مصرف انرژی را کاهش داد و در عین حال هزینۀ انرژی را کم کرد. با صرفه‌جویی در مصرف انرژی می‌توان به حفظ منابع طبیعی و سالم‌سازی محیط زیست کمک کرد. عایق‌بندی، تنظیم دما، آب‌بندی کانال‌ها و استفاده از لامپ‌های کم‌مصرف از پیشنهادهای این کتاب هستند.

مصرف انرژی عامل حیات هر موجود زنده‌ای محسوب می‌شود. البته انسان با تولید و مصرف بیش از اندازه، محیط زیست را در معرض خطر قرارداده‌است. کتاب حاضر از مجموعه‌ای چندجلدی که به موضوع «تولید و مصرف انرژی‌های پاک» اختصاص دارد، مخاطب را با چیستی انرژی، مصرف آن، گذشتۀ فسیلی و محیط زیست در خطر آشنا می‌کند. سپس دربارۀ آیندۀ زغال سنگ و فناوری‌های نو سخن می‌گوید و در نهایت با طرح موضوع صرفه‌جویی در مصرف انرژی و انرژی‌های جایگزین، چگونگی ایجاد تغییر در این رویه را مطرح می‌کند.