هیجان

کتاب «چه کار کنم با نی‌نی؟ » در مورد به دنیا آمدن نوزاد تازه و برخورد بقیه اعضا خانواده به خصوص خواهر و برداران بزرگ‌تر با اوست.داستان کتاب در مورد هیجان‌های برخورد با نوزاد است. هیجان‌های تعجب، شادی، خشم، عشق، حسادت، ترس، اندوه و تنفر . این کتاب برای شناخت هیجان‌ها و توصیف آن‌ها برای کودکان است.

کتاب «من گاستون خوشحال هستم» از مجموعه کتاب‌های گاستون برای یادگیری و مدیریت احساسات است. گاستون یک اسب شاخدار کوچک است مثل همه‌ی اسب‌های دیگر؛ با این تفاوت که یال جادویی و رنگین‌کمانی او با هر احساسی رنگ عوض می‌کند. گاستون امروز خوشحال است. اودر این کتاب یاد می‌گیرد که چگونه خوشحالی‌اش را با دیگران تقسیم کند.

بهتر است به جای سرکوب کردن احساس کودک، او را دعوت کنیم احساسش را بررسی و حتی با آن گفت وگو کند. این کتاب مخاطب را تشویق می‌کند تمام احساساتش را با آرامش بپذیرد و با آن‌ها دوستی کند. نویسنده کوشیده‌است «حضورداشتن در لحظه» را با مخاطب تمرین کند و این کار را از طریق دعوت او به رفتار مهمان‌گونه با احساس، به خود راه دادن آن، آشناشدن با آن و یافتن علت حضور آن در آن لحظه انجام می‌دهد.

دانستن حد و اندازۀ کافی‌بودن، به‌ویژه در مواجهه با مفاهیم حسی که اندازه و مقیاس مشخص ندارند، ضروری است. درک مرز بین نیاز و عادت و پذیرفتن محدودیت در خواسته‌ها و داشته‌ها از ارکان سلامت روان محسوب می‌شود. در این کتاب که به مجموعه‌ای چندجلدی تعلق دارد، هر کودک نمونه‌هایی از آنچه را دوست دارد و می‌خواهد بیشتر داشته‌باشد مثال می‌زند. نویسنده در نهایت از کودک می‌خواهد به این فکر کند که حد و اندازۀ هر کدام از خواسته‌هایش چیست و پایانش کجاست.

اسباب‌کشی و رفتن به خانۀ جدید برای کودکان چندان آسان نیست. این کتاب به مخاطب کمک می‌کند هیجان و تفریحی را که در جابه‌جایی وجوددارد پیدا کند. در عین حال، با هراس از مکان‌ها و افراد جدید و اندوه خداحافظی با دوستان قبلی کنار بیاید. نویسنده، به منظور سازگاری بیشتر، راهکارهایی پیشنهاد می‌دهد؛ از جمله: ارتباط با دوستان، کمک خواستن و شناخت همسایه‌ها.

هوش هیجانی یعنی داشتن ظرفیت شناخت احساسات، هیجانات، نیروها و توانمندی‌های بالقوۀ خود و دیگران و استفاده‌ از آن‌ها. این کتاب با تمرین‌های متنوع و کارامد می‌کوشد این هوش را در گروه سنی 13 تا 15 سال تقویت کند. موضوع‌های آن عبارت‌اند از: مؤلفه‌های درون فردی؛ مؤلفه‌های بین فردی؛ سازگاری؛ مدیریت استرس؛ خلق عمومی. برای تقویت هر موضوع چندین فعالیت طراحی شده است.

اضطراب از آن دسته احساس‌هایی است که هنگام رویارویی با اتفاقات تهدیدکنندۀ زندگی تجربه می‌شود. در این کتاب، نویسنده در موارد بسیاری نگرانی را با ابر مقایسه و شباهت‌هایی بین آن‌ها ذکر کرده است. به این ترتیب کوشیده است با رویکردی ملایم و البته مستقیم، به مسائل هیجانی پیش روی کودکان بپردازد و زمینه‌ای فراهم کند تا کودکان احساسات و مشکلات را بهتر بشناسند و در فضای خانواده راحت‌تر آن‌ها را مطرح کنند.

هوش هیجانی مهارت فرد در شناسایی و درک و فهم هیجان‌ها و تلفیق هیجان و تفکر و مدیریت هیجان است. در فصل اول این کتاب هوش هیجانی تعریف و پیشینۀ آن بیان شده‌است. در فصل بعد، الگوهای مطرح در این حوزۀ هوشی معرفی و چند الگوی مهم شرح داده شده‌اند. سنجش و ارزیابی هوش هیجانی، ابزارهای پرکاربرد، نقش هوش هیجانی بر کارکردهای انسان در زندگی و تأثیر آن بر روابط بین فردی، آموزش هوش هیجانی، و ارتباط میان قابلیت‌های هوش هیجانی واختلالات روانی نیز در فصل‌های دیگر بررسی شده‌اند.

افزایش شهرنشینی و شرایط حاکم بر آن، انجام بازی‌های دسته‌جمعی و در نتیجه کسب مهارت‌های اجتماعی کودکان را کمتر کرده‌است. مجموعۀ «مهارت‌های زندگی» شامل 10 جلد کتاب است که هر جلد به یکی از مهارت‌های زندگی می‌پردازد. جلد چهارم این مجموعه به مهارت «کنترل هیجان» اختصاص دارد. در این کتاب، 10 بازی، 5 کاربرگ (نقاشی، کاردستی، خلاقیت، حل‌کردنی و مهارت‌های نوشتاری، دو داستان و چهار شعر برای تقویت مهارت کنترل هیجان به مخاطب کمک می‌کنند.

به نظر می آید در میان حالات روحی و هیجانی مردم، خشم ناسازگارترین آن هاست. خشم حالتی است که اکثر مردم در کنترل آن ناتوان هستند. کتاب پیش رو در زمینه خشم و تأثیر آن در روابط زوجین سعی دارد خطرات جسمی یا روانی این حالت را در زندگی مشترک بیان کند. در این اثر دید گاه های نظری پرخاشگری یا تحریک مستقیم بررسی شده است. در بخش هایی دیگر از کتاب روش های کنترل خشم و خشونت خانگی و آسیب های حاصل از پرخاشگری، مورد بررسی و نقد قرار گرفته است. اما چه مهارت‌هایی مورد نیاز است تا خشم کنترل شود؟ برای پیشگیری از تبعات ناتوانی در کنترل خشم باید نسبت به آن آگاهی پیدا کرد. هم‌چنین تًأمل در این زمینه و تصمیم به ابراز یا پنهان کردن آن نیز از دیگر مکانیسم‌های کنترل پرخاشگری و خشم است، که در این اثر به آن ها اشاره شده است. در صفحات پایانی ضمن آشنایی با هوش هیجانی، ابعاد دیگری از خشم و نقش آن در روابط خانوادگی مطرح شده است.