ادبیات دینی

هر شب در دل تاریکی، مردی که کیسه‎ای بر شانه دارد، به محله آن‎ها می‌‏آید، درِ تک‌تک خانه‌ها را می‏‌زند و کوله‌بارش را با اهالی خانه‎ها تقسیم می‏‌کند. مردم محل به او «صاحب انبان» می‏‌گویند. هر شب مردم بینوا چشم به راه اوهستند. او می‌‏آید و نان و خرما از کیسه‌اش بیرون می‌آورد وآن‌ها را بین نیازمندانپخش می‌کند و بعد در سکوت ناپدید می‎شود. گویی مانند فرشته‎ای به آسمان می‌رود؛ یک شب... .

آخرین‌باری که «دِعبِل‌بن علی خُزاعی» در برابر امام رضا(ع) ایستاد و یکی از شعرهایش را برای او خواند، امام یکی از لباس‎هایشان را به او هدیه داد و فرمود: «به برکت این لباس از خطر محفوظ خواهی بود». حالا او با کاروان بزرگی از مرو به مدینه بازمی‏‌گردد. در میان راه، کاروان توقف می‏‌کند تا همگی کمی استراحت کنند. دعبل در افکارش غوطه‌ور است که هیاهوی کاروانیان را می‎شنود، راهزنان حمله کرده‌اند! دعبل خسته‌تر و پیرتر از آن است که فرار کند. ناگهان یکی از راهزنان... .

قهرمان داستان همراه پدرش برای زیارت حرم حضرت معصومه(ع) به شهر «قم» می‌روند. گنبد طلای حرم، مانند خورشید می‏‌درخشد و گلدسته‌های فیروزه‏ای‌اش مثل چشمه برق می‌‏زند! از خیلی از کشورهای جهان، مردم برای زیارت حضرت معصومه(ع) به این شهر می‏‌آیند.در این کتاب مولف کوشیده آداب زیارت حرم حضرت معصومه را به زبانی ساده، برای خواننده کودک توضیح دهد.

داستان این کتاب از زبان «سکینه»، دختر کوچک امام حسین (ع) روایت می‎شود. او روز عاشورا را به تصویر می‎کشد: لحظاتی که هر یک سالی می‎گذرد، گرد و غبار میدان نبرد و نعره‌های دشمن و آفتاب داغ و سوزان، تشنگی بی‌حد و اندازه و زردی چهره‌ها. سکینه از شجاعت یاران پدرش می‏‌گوید که چطور تا نفر آخر به دست دشمن به شهادت می‏‌رسند و از شهادت برادرانش، «علی‌اکبر» و «علی‌اصغر» و استواری امام. از خم شدن کمر پدر در برابر شهادت برادرش، «عباس» و... .

داستان این کتاب درباره بخشندگی و بزرگواری امام حسن(ع) است. روزی سه مرد که پیاده به خانه خدا می‎روند، درحالی‌که از پیدا کردن آب ناامید شده‌اند، تشنه به خانه پیرزنی می‎رسند‌. پیرزن از تنها گوسفندش شیر می‎دوشد و به آن‌ها می‎دهد؛ چون می‎داند که نوشیدنِ آب در بیابان داغ نور چشم را کم می‏‌کند. پیرزن گوسفند را برای سه مرد سر می‌‏بُرد و برایشان غذا می‎پزد. هنگامی که شوهر زن به خانه می‎آید، از همسرش می‏‌خواهد که برایش شیر بیاورد؛ اما گوسفندی نیست تا شیری داشته باشد. مرد متوجه ماجرا می‌‏شود و... .

سه ماه است که «سلیمه» صاحب فرزندی شده است و در این مدت نتوانسته است به مسجد برود و نماز را به جماعت بخواند؛ چون کسی را ندارد تا کودک را نزد او بگذارد. بچه ناآرام است و اغلب گریه می‌کند. او از زندگی‎اش راضی است؛ اما دلتنگ صدای گرم پیامبر است تا اینکه روزی، هنگامی که هوا روبه تاریکی می‎رود و صدای اذان بلند می‎شود، سلیمه دیگر نمی‎تواند تحمل کند. او فرزندش را به بغل می‏‌گیرد و به طرف مسجد می‎دود؛ اما... .

حضرت «موسی» (ع)، نزد پادشاه مصر، «فرعون»، می‌رود و از او می‌خواهد تا دست از آزار و اذیت مردمش بردارد؛ اما فرعون هر روز بیشتر به قوم بنی‌اسرائیل ستم می‏‌کند. حضرت موسی به فرمان خدا تصمیم می‎گیرد همراه قومش از آن سرزمین کوچ کند و به بیت‎المقدس برود. آن‌ها شبانه حرکت می‏‌کنند؛ چراکه اگر فرعون باخبر شود، جلوی آن‌ها را می‎گیرد. قوم موسی با شتاب می‎روند تا دست فرعونیان به ایشان نرسد؛ اما بعد از کیلومترها به دریا می‎‏رسند! حالا چگونه از دریا عبور کنند، درحالی‌که هر یک از افراد بنی‎اسرائیل شکایت می‎کنند و ناله و فریاد سر داده‌اند، ناگهان... .

کتاب علی، نوشتۀ یحیی دولت‌آبادی، نخستین اثری است که شرکت طبع کتاب‌های درسی، زیر نظر انجمن معارف و به عنوان کتاب درسی مدرسه‌های ایرانی، منتشر کرده است. نخستین کتاب درسی دینی آموزش و پرورش نوین ایران نیز محسوب می‌شود. در کتاب حاضر، نویسندۀ این کتاب و مهم‌ترین آثار و خدمات وی در عرصۀ تعلیم و تربیت و خود کتاب علی به تفصیل بررسی شده‌اند.

کتاب داستان حضرت یوسف را از تولد تا زمانی که به پیامبری می‌رسد، بازگو می‌کند. داستان، حسادت برادران یوسف را روایت می‌کند و گذشتی که یوسف نسبت به برادران خود دارد. عزت نفس و ایمان یوسف در برابر زلیخا، ملکه مصر، از دیگر نکات اخلاقی مطرح شده است.

کتاب حاضر حاوی داستان‌هایی کوتاه و تصویری از سیره پیامبر و ائمه معصوم است که درست زندگی کردن و زیبا زیستن را به مخاطبان می‌آموزند. از جمله این داستان‌ها، داستان «مرد ناشناس» است. حضرت علی (ع) بدون اینکه خودشان را معرفی کنند، به زنی کمک می‌کنند که شوهرش را در جنگ از دست داده است و... .