تاریخ اسلام

کتاب حاضر یکی از مجموعه کتاب‌های چند جلدی با موضوع تدبر در سیرۀ اهل‌بیت است که چگونگی زندگی و امامت حضرت زهرا (ع) را شرح می‌دهد. محتوای کتاب در دو بخش گردآمده است. بخش اول به اقدامات حضرت زهرا در راستای تثبیت تمدن وحیانی نگاهی اجمالی کرده است. بخش دوم در دو فصل، سیرۀ حضرت را در حمایت از رسالت و قرآن و ولایت، به تفصیل شرح می‌دهد؛ فصل اول در عصر رسالت و فصل دوم در عصر امامت حضرت علی (ع).

«سلیم» همراه دو فرزندش در تاریکی شبِ دهم محرم، به دیدار برادرش، «زید»، می‎رود؛ چراکه او درخواست ملاقات با سلیم را کرده است. زید نیز همراه پسرش، «ابراهیم» است. «عبیدالله» به زید وعده داده است که اگر برادرش را از سپاه حسین(ع) جدا کند، نزد «یزید»، جایگاه ویژه‌ای دارد. زید و سلیم پسران یکدیگر را در آغوش می‎گیرند و برای لحظه‌ای فراموش می‎کنند که فردا در همین دشت خون یکدیگر را می‎ریزند. زید به سلیم می‎گوید که اگر از حسین دست بکشد، در امان است؛ اما سلیم چنین حیاتی را ننگ می‎داند و....

مقولۀ مهدویت از مهم‌ترین مطالب دینی و اسلامی به شمار می‌رود. کتاب حاضر دربارۀ وضعیت فکری، سیاسی و اجتماعی مردم در دورۀ عباسیان و مشکلات شیعیان و زمینه‌سازی ورود به عصر حیرت سخن گفته‌است. تاریخچه، جغرافیا ، سازمان وکالت ، تشکیلات زمینه ساز برای شیعیان در عصر حیرت، گونه شناسی مدعیان در عصر حیرت، ابعاد و آثار حیرت در عصر غیبت، و ظهور امام عصر و پایان عصر حیرت مباحثی هستند که این کتاب به آن‌ها می‌پردازد.

در هر جامعه‌ای احزاب و گروه‌هایی با گرایش‌های مختلف وجود دارند که در تحول‌ها و رخدادهای آن جامعه مؤثرند. نوشتار پیش رو چگونگی پیدایش، ویژگی‌ها و عملکرد جریان‌های مؤثر در زمان پیامبر را با استناد به منابع معتبر تاریخی بررسی می‌کند. شناسایی احزاب و جریان‌های عصر پیامبر، بسترسازی تاریخی برای تحلیل وقایع و رخدادهای پس از رحلت پیامبر، شناسایی جریان اصیل اسلامی از میان این جریان‌ها و توجه به ویژگی‌ها و عملکردهای آن‌، از اهداف نوشتار حاضرند.

این رمان که حال و هوای تاریخی دارد، به موضوع توجه‌کردن امام کاظم (ع) به یکی از یاران خود (علی بن یقطین) که در کاخ هارون الرشید عباسی نفوذ کرده و منصب وزیر اعظم را گرفته است، می پردازد. رمان در سه فصل روایت می شود. یقطین در عین پرده‌پوشی و تقیه، ارتباط بین خودش و امام و شیعیان را حفظ می‌کند تا بتواند نسبت به انجام وظایف خود در راستای حمایت از شیعیان اقدام کند.

بررسی عقاید، گرایش‌ها و روندهای نخستین که منش و ویژگی ممتازی به تشیع در اسلام دادند، لازم است. هدف از این اثر، بازسازی سیر تکوین آرمان اسلامی بر اساس شواهد و مآخذ تاریخی است. مسائل داخلی شیعیان و انشعابات آنان، و بنیاد تاریخی خالصی که زمینۀ امامت امام جعفر صادق (ع) را مهیا کرد و ارزشیابی مرحلۀ تکوین‌یافته و پیشرفتۀ مفهوم رهبری دینی نیز در این کتاب مطرح شده اند.

نویسندۀ کتاب حاضر از علاقه‌مندان امام موسی صدر است. او که از پیش از انقلاب با مطالعۀ کتاب‌های ایشان، با موسی صدر آشنا شده است، در این کتاب، شخصیت امام موسی صدر را به طور دقیق موشکافی و سبک زندگی او را مشخص کرده است. اصول مبارزه از نظر ایشان، دیدگاه او دربارۀ اقتصاد اسلامی، معرفی و بررسی آثار تفسیری او و نظر و دیدگاه او از قیام امام حسین، از جمله مباحث این کتاب هستند.

نویسندۀ این کتاب، نظام فکری امام موسی صدر را در عملکرد او، و نظام کنش و واکنش و رفتار او را در چارچوب بسترها و موقعیت‌های زندگی او تجزیه و تحلیل کرده‌است. در معرفی نظام فکری، ریشه‌های خانوادگی امام موسی صدر در شکل‌گیری شخصیت اجتماعی و سیاسی ایشان، و مبانی اندیشۀ دینی و روش‌شناسی تفسیر ایشان نمایانده شده است. چگونگی تبدیل سید موسی صدر به امام موسی صدر، تأثیر او در لبنان، تعامل با گروه‌های لبنانی، و در نهایت فکر و اندیشه، و شخصیت اخلاقی متمایز او در تحول جامعۀ لبنان مطرح شده‌است.

امام موسی صدر صاحب اندیشه و نظریه‌ای منسجم و همه‌جانبه‌بوده است که به واسطۀ این طرز تفکر بنیان‌ها و معادلات جامعۀ لبنان را متحول و بازسازی کرده‌است. در این کتاب، مقاله‌ها، سخنرانی‌ها، میزگردها و حاصل نشست‌های انجام‌گرفته با امام موسی صدر و نیز گفته‌های صاحب نظران ایرانی و غیرایرانی دربارۀ او در اختیار علاقه‌مندان قرار دارد.

نهضت امام حسین (ع) اهداف بسیاری داشته، اما همگان از آن‌ها باخبر نیستند. کتاب حاضر این قیام را از سه جنبه بررسی می‌کند. در نگاه تاریخی، به تعصبات قومی، بغض و کینۀ دشمنان و بدعت معاویه در انتخاب خلیفه توجه‌ شده‌است. در نگاه سلوک اجتماعی عرفانی، ایستادگی امام حسین در برابر ظلم، سازش نکردن او با یزید و اصلاح جایگاه اسلام مد نظر قرار گرفته است. در بعد سلوک عرفانی فردی نیز تأثیر این نهضت در بیداری و معرفت نفس، مبارزه با ظلم و جلب ولایت الهی و اهل بیت بررسی شده‌است.