تفکر خلاق

در کلاس‌های فلسفی برای کودکان، برای شروع گفت‌وگو و کندوکاو فلسفی از محرک‌هایی استفاده می‌شود. این محرک‌ها معمولاً داستان هستند. برای اینکه داستان‌هایی که در این کلاس‌ها استفاده می‌شوند، بتوانند کندوکاو فلسفی ایجاد کنند، باید دارای ویژگی‌هایی باشند، ازجمله، داشتن موضوع چالش برانگیز، بررسی مسائل و مشکلات روزمره کودکان و دغدغه‌های آن‌ها، ایجاد همذات‌پنداری و ملموس بودن. در این کتاب از هفت داستان استفاده شده است که بازنویسی و مناسب‌سازی شده از داستان‌های مشهور با بن‌مایه‌های فلسفی و اجتماعی هستند.

به کودکان باید یاد داد که به چه مسائلی بیندیشند؛ اما باید به آن‎ها فرایندهایی را نیز که برای فکر کردن نیاز دارند، باید آموخت. به بیانی دیگر، آن‎ها نیازمندِ یادگیری سؤالاتی هستند که زمان فکر کردن به مسائل مختلف، باید از خود بپرسند. ما برای به هم پیوستن و معنایابی اطلاعاتی که دریافت می‏‌کنیم، از بیست مهارت یا فرایند اساسی تفکر کمک می‏‌گیریم. این مهارت‎ها در فهرست کتاب نوشته شده‎اند. تمرین‎های این کتاب، کودکان را قادر می‎سازد که این فرایند را با خود تمرین کنند و سؤال‎هایی از خود بپرسند که پرسیدن آن‎ها برایشان مفید است.

یک روز فکر تازه‎ای به ذهن پسر کوچولو می‎رسد. پسرک اول تعجب می‌‏کند که این فکر از کجا آمده و با آن چه کار کند. فکر عجیب و غریب است و پسرک تصمیم می‎گیرد رهایش کند؛ اما فکر، دست از سر پسرک برنمی‎دارد. پسرک نگران حرف مردم هم هست، برای همین فکر را پنهان می‌‏کند؛ ولی بودنِ فکر تازه، پسرک را خوشحال می‏‌کند. پسرک آرام‌آرام به فکر توجه می‎کند، از او مراقبت می‏‌کند، غذا‎های مقوی به او می‎دهد و با او به گردش می‌‏رود. فکر تازه هر روز بزرگ‌تر می‎شود تا اینکه یک روز... .

کتاب حاضر به منظور رشد حس کنجکاوی و کاوش در کودکان، در سه بخش "علوم زیستی"، "علوم زمین" و "علوم فیزیک" تهیه شده وشامل فعالیتهایی چون کار با قیچی و چسب، نقاشی، و انواع بازی ها و مازهاست تا تفکر خلاق و مهارتهای علمی و حرکتی کودک پرورش یابد.

تفکر طراحی، روشی برای حل خلاقانهِ مسائل است. کتاب حاضر می‌کوشد راهگشای کسب مهارت‌های لازم در حل مسئله و پرورش خلاقیت و نوآوری باشد. شیوه‌هایی همانند خودآموزی و برگزاری کارگاه‌های تفکر طراحی از امتیازات آموزشی این کتاب است که خوانندگان از آن‌ها بهره‌مند می‌شوند. کتاب ضمن پرداختن به توضیحات کلی درباره‌ی تفکر طراحی به معرفی اولیه مفاهیم و ریشه‌های آن و همچنین بر فرایند پنج گانه آن نیز می‌پردازد.

شواهد بسیاری نشان می‎دهد که یادگیری در حال تحول است و مرکز این فرایند تفکر. بنابراین، توسعه مهارت‌های تفکر در کلاس ضرورت پیدا می‎کند. این کتاب یکی از کنش‌ها برای پاسخ‌گویی به این ضرورت است که در چهار فصل تنظیم شده است. سه فصل اول شامل مفاهیم و مباحثی مقدماتی درباره مهارت‌های تفکر در برنامه‌ درسی ملی انگلستان، مدیریت تفکر در کلاس درس و برنامه‌ریزی برای مهارت‌های تفکر است. فصل چهارم شامل 46 طرح‌ عملی برای آموزش مهارت‌های تفکر در کلاس است

تفکر قابل بهبود و یادگیری است و پرورش تفکر یکی از اهداف اصلی تربیت در دنیاست. این کتاب شامل مجموعه فعالیت‌هایی است که به منظور تمرین و پرورش تفکر برای کودکان پنج تا هفت ساله تدوین شده‌اند و مربی یا والدین می‎توانند برای کودکان استفاده کنند. «فکرهای من»، «دوستی یعنی چی؟ »، «پیتزا چیه؟ »، «کدام حیوان خانگی» و «وارونه فکر کن»، ازجمله فعالیت‌هایی است که در کتاب آمده است.

بازی‌ یکی از مهم‌ترین روش‌های یادگیری و راه‌های ارتباط با کودکان است. کتاب حاضر شامل بازی‌های آموزشی برای پرورش تفکر خلاق کودکان 7 تا 12 ساله‌ می‌شود. در ابتدای هربازی، توضیحی کلی در بارۀ آن و سپس هدف از آن آمده است. پس از آن گروه سنی بازی، تعدادبازیکنان، وسایل موردنیاز ، موارد مورد توجه پیش از شروع بازی، روش بازی، چگونگی ایجاد تغییراتی دربازی و نکته‌ها شرح داده شده‌اند. بعضی بازی‌های این کتاب عبارت‌اند از: وسط کاغذ چه خبره؛ بازی با بازی؛ زندانی بطری؛ اینجاو آنجا.

آموزش و یادگیری از مباحث مهم مدرسه‌ای است. کتاب حاضر مطالبی در مورد آموزش، تدریس، یادگیری، نحوۀ ارائۀ آن، و بهبود آموزش با استفاده از نظریات بزرگانی مثل پیاژه و اینهلدر ارائه می دهد. نویسنده به درک عمیق دانش‌آموز تأکید دارد و معتقد است معلمان باید دانش‌آموز را در فرایند یادگیری مشارکت دهند تا آموزش عمیق صورت گیرد. همچنین در کتاب به راه‌های متفاوت دانش‌آموزان در یادگیری تأکید شده‌است.

یک روز صبح، در وسط جنگل، چیزی سیاه دیده می‌شود. پلنگ فکر می‌کند، یکی از خال‌هایش افتاده است. کلاغ فکر می‌کند، تکه‌ای از شهاب‌سنگ است. روباه فکر می‌کند، جواهر شاهزاده خانم باشد. جغد فکر می‌کند تخم اژدهاست و... . آن روز در جنگل همهمه‌ای به پا می‌شود و همه درباره آن چیز سیاه حرف می‌زنند و... ؛ اما هیچ‌کس نمی‌فهمد آن چیز چیست. به نظر شما چیز سیاه چه می‌تواند باشد؟