رشد شخصیت

امروز تولد "کاملیا" است و بنا بر گفتۀ مادر و پدرش، او قرار است یک سال بزرگ‌تر شود. اما کاملیا وقتی از خواب بیدار می‌شود و جلوی آینه می‌رود هیچ تغییری در ظاهرش نمی‌بیند. حتی کفش‌هایش هم هنوز اندازه‌اش هستند و شلوارش هم برایش کوتاه نشده است. پس مادر و پدر از چه چیزی حرف می‌زنند؟شاید آن‌ها در کاملیا تغییراتی را دیده‌اند که خودش متوجه نشده است؛ مثلا...

انسان موجودی اجتماعی است و باید بداند چطور با هم‌نوعان خود سازگاری داشته‌باشد. مهارت‌های لازم برای برقراری این روابط با دیگران را رشد اجتماعی می‌گویند. خانواده اولین کانون رشد کودک محسوب می‌شود و دومین عامل اجتماعی ‌شدن کودک مدرسه است که در کتاب حاضر به آن‌ها پرداخته شده است. سومین عامل که اثرات مثبت و منفی آن بر اجتماعی‌شدن کودک انکارناپذیر است، تلویزیون و رسانه‌های همگانی هستند. کتاب حاضر این موارد را در چهار بخش تحت عنوان چهار ستون بررسی کرده است.

این جلد از مجموعۀ "چاشنی های آدم بودن" دربارۀ قدرتمند شدن، کمک کردن و ایمن ماندن است. نویسنده با اشاره به این موضوع که دارایی ها برای زندگی، مانند چاشنی‌ها برای غذاها هستند، بیان می‌کند که این دارایی‌ها باعث می‌شوند هر فرد توانایی‌ها و مهارت‌های شخصی و اجتماعی لازم برای رویارویی با مشکلات زندگی را کسب کند. در این کتاب از دارایی‌های قدرتمند شدن، ارزشمند بودن کودکان از دید جامعه، خدمت به دیگران و امنیت آنان، به عنوان منابع اشاره شده است. کودکان با نقاشی‌ها و داستان‌های مطرح شده می‌توانند دارایی‌ها را انتخاب و امتحان کنند.

عزت نفس ایجادکردن در کسی یعنی به او کمک کنیم خودش باشد. کتاب حاضر می‌کوشد در راستای این موضوع، 14 نکتۀ مهم را به او یادآوری کند تا عزت نفسش تقویت شود. هر نکته به موضوعی تأکید می‌کند و در واقع کلیدی است برای مخاطب، تا آن را باور کند و خودش را بهتر بشناسد. اتفاق‌ها و اشتباه‌ها را نیز بپذیرد و با حل و رویارویی با آ‌ن‌ها خودرا توانمند سازد.

شخصیت کودک در دورۀ ابتدایی شکل می‌گیرد و پس از آن تغییرات پیچیده‌ای در شخصیت به وجود می‌آید. شناخت این ویژگی‌ها بر اولیا واجب است. کتاب پیش رو تغییرات رشدی از جمله تغییرات جسمانی، ذهنی، روانی، اجتماعی واخلاقی را بررسی می‌کند. تعریف شخصیت و ویژگی‌های شخصیتی دانش‌آموزان نیز در این کتاب آمده‌اند. در ضمن، ناتوانی‌های یادگیری فرزندان در دورۀ ابتدایی نیز ذکر شده است. کتاب همچنین اصول آموزش مفاهیم دینی به کودکان را آورده و دربارۀ بعضی روش‌های آموزش این مفاهیم، مثل روش قصه‌گویی یا استفاده از مثال، توضیح داده است. در نهایت نیز چند راهکار بسیار ساده برای درمان نارسانویسی کودکان پیشنهاد کرده است.

باور داشتن خود و کشف توانایی‌های درونی و فردی می‌تواند به انسان‌ها کمک کند زندگی را در مسیر درست پیش ببرند. در این مجموعه داستان‌ها، موجوداتی به نام «ومی‌کی‌ها» که در واقع نماد انسان‌های جامعه هستند، اتفاقاتی را از سر می‌گذرانند. در این داستان، آن‌ها هدیه‌هایی دریافت می‌کنند که نمی دانند از جانب کیست. از طرف دیگر، به مشکلاتی برمی‌خورند که نمی‌دانند چگونه آن‌ها را حل کنند. در نهایت به سازندۀ خود مراجعه می‌کنند و راه درست را می‌آموزند. آن‌ها می‌آموزند که هر کس می‌تواند موهبت بی‌نظیر خود را در راه کمک به دیگران به کار گیرد و در دنیای اطرافش تغییر ایجاد کند.

اعتماد به‌نفس و ساختن شخصیت کاری نیست که به راحتی بتوان از عهدۀ آن برآمد. کتاب حاضر مجموعه‌ای است شامل راهکارهایی که به فرد کمک می‌کنند بتواند به مرور و با تمرین‌های سرگرم‌کننده، شخصیت خود را با اعتماد به‌نفس و براساس درک قابلیت‌های وجودی خویش بسازد. 365 فعالیت ارائه شده همگی کوتاه و کاملاً کاربردی هستند و به راحتی می‌توان آن‌ها را انجام‌ داد. مخاطب این کتاب می‌آموزد دفتر خاطراتی داشته باشد که نکات مثبت و منفی زندگی خود، همچنین توانایی‌ها و ضعف‌های خود را در آن بنویسد، برای کارهایش برنامه‌ریزی کند، با دوستانش مشورت کند، با ترس‌هایش مقابله کند و بسیاری خصلت‌های دیگر که به ساخته‌شدن شخصیت او کمک می‌کنند.

نقاشی استعدادهای فردی را شکوفا می‌کند. کتاب حاضر در چهار فصل به تأثیر نقاشی بر رشد کودک می‌پردازد. در فصل اول با عنوان «شناخت نقاشی کودک» مخاطب با ویژگی‌های نقاشی کودک، انگیزۀ او برای نقاشی، مراحل رشد توانایی هنری کودک، انواع خط، و رنگ و احساس کودک اختصاص دارد. در فصل دوم با عنوان «نقاشی، شخصیت و رشد کودک» مواردی مثل تأثیر نقاشی بر زندگی عاطفی و ادراک کودک و نیز جنبه‌های بیانگرانۀ نقاشی آمده‌اند. در فصل سوم «نقاشی و شکوفایی خلاقیت»، از خلاقیت و هوش، مفهوم و سطوح خلاقیت، و نیز تأثیر نقاشی بر خلاقیت سخن به میان آمده ‌است. در فصل چهارم که«نقاشی درمانی» نام دارد، ارزیابی شخصیتی و روان‌سنجی با نقاشی، امید بخشی، ایجاد حس چیرگی و درمان انواع اختلال‌های روانی با نقاشی مطرح شده اند.

در کتاب حاضر، سه دسته از نظریه‌های تأثیرگذار روان‌شناسی رشد انسان معرفی شده‌اند؛ نظریه‌هایی که عوامل محیطی را در رشد انسان مهم می‌دانند، نظریه‌هایی که بر نظام‌های زیستی تأکید می‌کنند و دسته‌ای که تعامل پویای نیروهای زیستی محیطی را موجب رشد انسان می‌دانند. همچنین نقش نظریه‌ها در هدایت پژوهش‌ها، شناخت رفتار و شکل‌دهی ماهیت مداخله‌های درمانی و اهمیت آنها در پایه‌ریزی علم نشان داده شده است.

در اثر حاضر، مؤلف سعی دارد با زبانی ساده و صمیمی و نگاهی نو، مفهوم و قلمرو نیت و اراده را بیان کند. در این راستا با بهره‌گیری از مثال‌هایی از زندگی روزمره، راهکارهایی را برای تحقق‌بخشیدن به خواسته‌های واقعی پیشنهاد می‌کند و آن را به‌طور عملی برای چند نیت نشان می‌دهد.