روان‌شناسی یادگیری

این جلد از مجموعۀ "چاشنی های آدم بودن" دربارۀ تعهد و یادگیری است. دارایی‌ها برای زندگی مانند چاشنی‌ها برای غذاها هستند. نویسنده با عنوان این موضوع بیان می‌کند که دارایی‌ها باعث می‌شوند هر فرد توانایی‌ها و مهارت‌های شخصی و اجتماعی لازم برای رویارویی با مشکلات زندگی را کسب کند. در این جلد،5 دارایی تعهد به یادگیری از جمله انگیزۀ موفقیت، دغدغۀ یادگیری و انجام تکالیف بررسی شده است. ایده‌های مطرح شده در کتاب باید با همکاری والدین و بزرگ‌ترهای خانواده عملی شود تا کودک بتواند این توانایی‌ها را در زندگی خود به کار گیرد. در ابتدا و انتهای هر فصل داستان‌هایی آمده است که کودک می‌تواند آن‌ها را متناسب با مسائل روزمرۀ خود انتخاب و امتحان کند.

به عقیده پژوهشگران یادگیری با بهره‌گرفتن از کلمات و بازنمایی ذهنی تصاویر عمیق‌تر صورت می‌گیرد. اثر پژوهشی حاضر ضمن تشریح نظریه شناختی یادگیری چندرسانه‌ای، فرایندهای شناختی در یادگیری فعال را بررسی و پیامدهای یادگیری چندرسانه‌ای را بیان می‌کند و به تجزیه و تحلیل داده‌های این پژوهش و نتیجه حاصل از آن می‌پردازد.

فرهنگ آموزش و یادگیری متأثر از رسانه، فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطی است. با توسعه فناوری، کاربردی کردن آموزش و پرورش و اصالت‌بخشیدن به آموزش مادام‌العمر می‌تواند محقق شود. کتاب حاضر به معرفی کاربرد فناوری اطلاعات در آموزش و پرورش، رسانه و انگیزش پرداخته است. نظریه‌های انگیزش، عوامل بنیادی و شیوه‌های یادگیری را توضیح داده و نقش رسانه را در یادگیری بررسی کرده است.

سرعت و شتاب زندگی امروز نباید فرصت کودکی‌کردن را از کودک بگیرد. کتاب حاضر نقدی است بر تعلیم و تربیت دنیای مدرن که بیشتر در کشورهای پیشرفته جریان دارد. این اثر در 10 فصل، پس از شرح مستندی از گرفتاری والدین، دربارۀ یادگیری طبیعی کودکان، بازی با اعداد، زبان، خواندن و نوشتن، هوش، رشد خود‌انگاره و هوش اجتماعی به تفصیل بحث می‌کند. نویسندگان پس از آسیب‌شناسی وضع کنونی نشان می‌دهند که بازی همچنان کورۀ یادگیری است و آنچه کودکان از آن محروم شده‌اند، فرصت بازی‌کردن است. کتاب دربارۀ هر موضوع به طور علمی صحبت می‌کند و سپس با ارائۀ نمونه‌های واقعی از زندگی واقعی، آن را به چالش می‌کشد و راه‌های مفیدی پیش پای مخاطب قرار می‌دهد.

در این کتاب ضمن تأکید بر کنار گذاشتن عادت‌های مبتنی بر زور در امر تعلیم، روش جدیدی برای آموزش، آزمون و رتبه‌بندی بیان شده است. مؤلف با تکیه بر عنصر کفایت و شایستگی شیوه‌ای را آموزش می‌دهد که شکاف آموزش کنونی بین فقیر و غنی کم شده و دانش‌آموز کنترل بیشتری بر یادگیری خود داشته باشد.

معلمی‌کردن و آموزش‌دادن، یادگیری دوجانبه است و طبیعی است که در فرایند کار خود رضایت و ناخرسندی را دوبرابر افراد عادی تجربه کنند. مؤلف در این اثر تلاش دارد با معرفی آموزه‌های تئوری انتخاب به بزرگسالان نشان دهد چگونه به کودکان بیاموزیم از مدرسه و یادگیری لذت ببرند و شادی بیشتری تجربه کنند و مسئولیت‌پذیر باشند.

سنجش آغازین ابزار شناخت میزان تسلط دانش‌اندوزان بر مهارت‌ها و محتوای آموزشی است و از آن برای شناسایی دلایل ناموفق بودن دانش‌آموزان در تسلط بر بازده‌ها و نتایج یادگیری استفاده می‌شود. در این کتاب شش رویکرد مهم برای این نوع ارزشیابی معرفی گردیده و در باب کاربردها، ابزارهای کمی و کیفی هر یک بحث شده است. همچنین بحث مفصلی درباره پیش‌آموخته‌های دانش‌آموزان و نقش آنها در یادگیری‌های جدید مطرح شده است.

این کتاب نمونه‌هایی از سرگذشت شخصیت‌های مهم تاریخی را بازگو می‌کند که علی‌رغم چالش‌های زیادی که در زندگی خود داشته‌اند، به موفقیت‌ دست یافته‌اند. در بخش‌های دیگر اثر، روش گام‌به‌گام دستیابی به کامیابی (تعیین اهداف، عادت به مطالعه، سخت‌کوشی، خودباوری و...) معرفی و تشریح شده است. در هر بخش، علاوه بر نقل یک روایت واقعی و سخنی از بزرگان، جدولی از توصیه‌های کلیدی نیز ارائه گردیده است.

مغز انسان اگرچه برای تخمین زدن و شناسایی الگوهای قابل تعمیم توانمند است، اما برای رسیدن به جواب‌های دقیق خیلی خوب نیست. نگارنده در این کتاب نشان می‌دهد که چگونه می‌توان توانایی عددی هر کودک را از طریق ایجاد ارتباط ریاضی با موقعیت‌های زندگی او تقویت و آن را به یک فعالیت سرگرم‌کننده و لذت‌بخش تبدیل کرد.

کودکان و نوجوانان پیوسته دنیای پیرامون خود را زیر ذره‌بین ذهنی و فکری می‌گذارند و به بازاندیشی می‌پردازند، به نگرش‌های تازۀ خود دامن می‌زنند و به دنبال فهم و تفسیر آن پرسش می‌کنند. این کتاب تلاشی برای مقابلۀ روان‌شناسی رشد و پرورش کودکان پرسشگر در راستای توانمندی‌های تحولی و رشدی آنها است.