مسئولیت‌پذیری

پسرک همیشه یک جواب در آستین دارد! چرا دفتر مشقت کثیف است؟ من نبودم که! تقصیر خودکار مکّار است! چرا خرچنگ‌قورباغه نوشته‌ای؟ چندبار بگم! زیر سرِ خودکار است! خلاصه زیر بار چیزی نمی‌رفت و همه ‌چیز را گردن دیگران می‌انداخت؛ از خودکار بگیر تا کوله‌پشتی، شانه و بالش همه مقصر بودند به‌جز خودش! یک روز صدای همه‌ وسایل درمی‌آید و تصمیم جالبی می‌گیرند... . داستان این کتاب، مسئولیت‌پذیری را به کودکان می‌آموزد، و به آن‌ها نشان می‌دهد که چرا نباید اشتباه خود را تقصیر دیگران بیندازند.

در این داستان تصویری، کودکان می‌آموزند که تمرین و انجام کارهای کوچک آن‌ها را برای موفقیت‌های بزرگ در آینده آماده می‌کند. «نودل»، شخصیت اصلی این داستان از اینکه همیشه به او می‌گویند چه کار کند و چطور آن کار را انجام بدهد، خسته شده است. او دائم از خودش می‌پرسد که چرا باید تختخوابش را مرتب کند؟ چرا باید نمره بالا بگیرد؟ چرا باید کتاب بخواند و...، اما... .

به اعتقاد پدیدآورندگان کتاب حاضر، مسئولیت گریزی بزرگ‌ترین معضل کنونی جوامع است و برای درمان آن تک‌تک افراد جامعه، به جای آن‌که منتظر اقدام دیگران باشند، باید اخلاقانه و مسئولیت‌پذیرانه ب‍پاخیزند و در حد توان خود در برابر قانون‌شکنی وستم و اجحاف واکنش نشان دهند. نویسنده در این کتاب دو محور اصلی را دنبال می کند: تبیین ارزش مسئولیت‌پذیری و شناسایی کلیدهای به‌پاخاستن و اثرگذاری بیشتر به واسطه داستان‌های الهام‌بخش انسان‌هایی که برای بهتر کردن محیط‌شان به‌پاخاستند و روابط انسانی، سازمان‌ها و اجتماع خود را تغییر دادند و بهبود بخشیدند.

در بهار که همه‌جا غرق گل و سبزه است، جوبیار به فکر رفتن به سرزمین آفتاب است تا پیام کوه بزرگ را به آن سرزمین برساند. نشانی‎اش را هم کوه بزرگ به او می‌‏دهد. آفتا‌ب‌پرست با جویبار همراه می‎شود. هرکس جویبار را می‎بیند، فکر می‌‏کند او می‏‌رود تا به دریا برسد؛ اما این‌طور نیست. جویبار در میانه راه، پیام کوه بزرگ را فراموش و راهش را گم می‌‏کند؛ اما باد به کمکش می‎آید و او را به سرزمین آفتاب می‌رساند، سرزمینی پر از بوته‌های خار! جایی که با سرما و تاریکی هوا، یخ می‎زد و با تابش آفتاب، بخار می‎شود! چه بر سر جویبار می‎آید و پیام کوه بزرگ چیست؟

کتاب حاضر بازی‌ها و فعالیت‌های سرگرم‌کننده و آموزنده‌ای دربارۀ حفظ محیط زیست دارد که باید به تنهایی یا با خانواده انجام‌پذیرند. راهنمایی‌ها و توصیه‌هایی برای هر روز سال و فعالیت‌هایی برای خانه و مدرسه در کتاب آمده‌اند. سه‌ «باز» معجزه‌آسا (باز مصرف، بازیافت و بازکاهی پسماند) در کتاب شرح‌داد‌ه‌شده‌اند تا در نهایت مخاطب به راهکارهایی عملی برای حفظ محیط زیست برسد.

تاب آوری، در بحران‌های اجتماعی نقش عمد‌ه‌ای ایفا می‌کند و شناخته‌شده‌ترین عاملی که با تاب آوری اجتماعی رابطه‌ معکوس دارد «آسیب پذیری اجتماعی» است. در کتاب پیش رو نیز، تلاش بر این است برخی از مواردی که سهم عمده‌ای در اجتماعی شدن افراد دارد، از قبیل: جامعه‌پذیری و مسئولیت پذیری، کفایت اجتماعی، درونی کردن ارزش‌ها و هنجارهای اجتماعی، تاب‌آوری هیجانی- اجتماعی، تنظیم هیجان، خود مراقبتی، مهارت‌های گفت‌وگو با رویکرد همدلی و گفت‌وگوی بین نسلی، بیان گردد.

پذیرش مسئولیت کارهای خود، رفتاری است که باید آن را آموخت. این کتاب، در داستانی کودکانه، این موضوع را به چالش می‌کشد و به کودک می‌آموزد خودش مسئول کارهایی است که انجام می‌دهد و وقتی کار اشتباهی می‌کند، نباید عذر و بهانه بیاورد. او یاد می‌گیرد چطور می‌تواند از هر اشتباه چیزی یاد بگیرد. در پایان داستان توضیحاتی نیز به خانواده‌ها داده شده‌است.

سواد خواندن یکی از مهارت‌های بنیادین در آموزش دانش‌آموزان است. در این کتاب، برای توسعۀ سواد خواندن و قرار گرفتن دانش‌آموز دوم دبستان در موقعیت یادگیری سواد خواندن، داستانی طراحی شده و سپس فعالیت‌هایی پیش‌بینی شده‌اند تا بر مهارت سواد ادبی مخاطب افزوده شود. در جریان این داستان، مهارت مسئولیت‌پذیری نیز آموخته می‌شود.

سواد خواندن یکی از مهارت‌های بنیادین در آموزش دانش‌آموزان است. در این کتاب، برای توسعۀ سواد خواندن و قرار گرفتن دانش‌آموز در موقعیت یادگیری سواد خواندن، داستانی طراحی شده و سپس فعالیت‌هایی پیش‌بینی شده‌اند تا بر مهارت سواد ادبی مخاطب افزوده شود. در انتها، پرسش‌هایی در چهار فرایند تمرکز، استنباط، تفسیر و ارزیابی در اختیار خواننده قرار گرفته‌اند تا عملکرد درک و فهم او سنجیده شود. در جریان این داستان، مهارت مسئولیت‌پذیری نیز آموخته می‌شود.

پذیرش مسئولیت نوعی رفتار قابل آموزش در کودکان است که برای رشد شخصیت آن‌ها ضروری است. لازم است رفتارهای نادرست کودکان جهت درست بگیرند تا به عادت‌های نادرست تبدیل نشوند. کتاب حاضر داستانی است درباره کودکی که خطاهای رفتاری دارد و مدام دیگران به او تذکر می‌دهند. کودک مسئولیت رفتارش را نمی‌پذیرد و باور ندارد خودش مقصر است. مخاطب این داستان حس مسئولیت‌پذیری را می‌آموزد.