هیجان

اضطراب از آن دسته احساس‌هایی است که هنگام رویارویی با اتفاقات تهدیدکنندۀ زندگی تجربه می‌شود. در این کتاب، نویسنده در موارد بسیاری نگرانی را با ابر مقایسه و شباهت‌هایی بین آن‌ها ذکر کرده است. به این ترتیب کوشیده است با رویکردی ملایم و البته مستقیم، به مسائل هیجانی پیش روی کودکان بپردازد و زمینه‌ای فراهم کند تا کودکان احساسات و مشکلات را بهتر بشناسند و در فضای خانواده راحت‌تر آن‌ها را مطرح کنند.

هوش هیجانی مهارت فرد در شناسایی و درک و فهم هیجان‌ها و تلفیق هیجان و تفکر و مدیریت هیجان است. در فصل اول این کتاب هوش هیجانی تعریف و پیشینۀ آن بیان شده‌است. در فصل بعد، الگوهای مطرح در این حوزۀ هوشی معرفی و چند الگوی مهم شرح داده شده‌اند. سنجش و ارزیابی هوش هیجانی، ابزارهای پرکاربرد، نقش هوش هیجانی بر کارکردهای انسان در زندگی و تأثیر آن بر روابط بین فردی، آموزش هوش هیجانی، و ارتباط میان قابلیت‌های هوش هیجانی واختلالات روانی نیز در فصل‌های دیگر بررسی شده‌اند.

افزایش شهرنشینی و شرایط حاکم بر آن، انجام بازی‌های دسته‌جمعی و در نتیجه کسب مهارت‌های اجتماعی کودکان را کمتر کرده‌است. مجموعۀ «مهارت‌های زندگی» شامل 10 جلد کتاب است که هر جلد به یکی از مهارت‌های زندگی می‌پردازد. جلد چهارم این مجموعه به مهارت «کنترل هیجان» اختصاص دارد. در این کتاب، 10 بازی، 5 کاربرگ (نقاشی، کاردستی، خلاقیت، حل‌کردنی و مهارت‌های نوشتاری، دو داستان و چهار شعر برای تقویت مهارت کنترل هیجان به مخاطب کمک می‌کنند.

به نظر می آید در میان حالات روحی و هیجانی مردم، خشم ناسازگارترین آن هاست. خشم حالتی است که اکثر مردم در کنترل آن ناتوان هستند. کتاب پیش رو در زمینه خشم و تأثیر آن در روابط زوجین سعی دارد خطرات جسمی یا روانی این حالت را در زندگی مشترک بیان کند. در این اثر دید گاه های نظری پرخاشگری یا تحریک مستقیم بررسی شده است. در بخش هایی دیگر از کتاب روش های کنترل خشم و خشونت خانگی و آسیب های حاصل از پرخاشگری، مورد بررسی و نقد قرار گرفته است. اما چه مهارت‌هایی مورد نیاز است تا خشم کنترل شود؟ برای پیشگیری از تبعات ناتوانی در کنترل خشم باید نسبت به آن آگاهی پیدا کرد. هم‌چنین تًأمل در این زمینه و تصمیم به ابراز یا پنهان کردن آن نیز از دیگر مکانیسم‌های کنترل پرخاشگری و خشم است، که در این اثر به آن ها اشاره شده است. در صفحات پایانی ضمن آشنایی با هوش هیجانی، ابعاد دیگری از خشم و نقش آن در روابط خانوادگی مطرح شده است.

برای دور کردن کودکان از خشم و عصبانیت باید آن‌ها را با این حالت روحی و هیجان درونی آشنا کرد. به این ترتیب در مبارزه با خشم موفق‌تر عمل خواهند کرد. کتاب حاضر، مشتمل بر صد متن و صد تصویر تفکر برانگیز، می‌کوشد کودکان را با جلوه‌های خشم آشنا کند. محتوای کتاب به این ترتیب فهرست‌بندی شده‌است: خیلی زشت می‌شوند، همه فرار می‌کنند، حواست پرت می‌شود، الکی نترس، سه راه آرام شدن و کار شیطان است.

مادرها و دخترانشان دربارۀ مسائل بسیاری مانند احساسات، تغییرات بدن، مقررات، حریم خصوصی و دوستانشان حرفهای زیادی دارند که می‌توانند با هم در میان بگذارند. این کتاب نحوۀ آغاز گفت‌وگو دربارۀ مطالب مختلف، از شست‌وشو گرفته تا اطلاعات اساسی دربارۀ بدن، مسائل اجتماعی و موضوعات خانوادگی را نشان می‌دهد. در هر صفحه، مطالبی با عنوان "چطور بگویم" آمده است که کودک می تواند از آن‌ها استفاده کند یا جزئیات آن‌ها را طبق شرایط خودش تغییر دهد.

هوش هیجانی یعنی داشتن ظرفیت شناخت احساسات، هیجانات، نیروها و توانمندی‌های بالقوۀ خود و دیگران و استفاده‌ از آن‌ها. این کتاب با تمرین‌های متنوع و کارامد می‌کوشد این هوش را تقویت کند. موضوع‌های آن عبارت‌اند از: مؤلفه‌های درون فردی (خودآگاهی هیجانی، ابراز وجود، عزت نفس، خود‌شکوفایی و استقلال)؛ مؤلفه‌های بین فردی (همدلی، مسئولیت ‌پذیری اجتماعی و روابط بین‌فردی)؛ سازگاری (حل مسئله، واقع‌گرایی و انعطاف‌پذیری)؛ مدیریت استرس (تحمل فشار روانی و کنترل تکانه)؛ خلق عمومی (خوش‌بینی و شادمانی). برای تقویت هر موضوع چندین فعالیت طراحی شده است.

نگرانی هم خوب است و هم بد. اگر فرد نگران باشد، می‌کوشد از خطرها فرارکند و از دردسر دور شود. اما اگر نگرانی آن‌قدر زیاد شود که در دوستی، خواب و سلامت اختلال ایجاد کند، فرد را بیمار می‌کند. کتاب حاضر از مجموعۀ «چی مثل چی» برای کودک و به زبان کودکانه، دربارۀ نگرانی توضیح می‌دهد. نویسنده نگرانی را به ابری تشبیه می‌کند که اگر مراقب آن نباشیم، بزرگ و بزرگ‌تر می‌شود و مانع از تابش خورشید خواهد شد. به این ترتیب، به زبان داستان، مخاطب را راهنمایی می‌کند چطور نگرانی را از خود دور کند.

نویسنده در این کتاب، اصول علمی را به کمک آزمایش‌هایی عجیب نشان می‌دهد. او موشک اسباب‌بازی را به کمک سوختی حاصل از بیسکوئیت کرم‌دار به هوا پرتاب می‌کند و مواردی از این قبیل. هر آزمایش در این کتاب با تصاویری دقیق ارائه شده است که مخاطب را با واکنش‌های شیمیایی جدید آشنا می‌کند. نویسنده برای تقویت این تجربه عملی، برای همه آزمایش‌ها دستور‌العملی گام‌به‌گام تدوین کرده است. این کتاب برای هرکسی که به شیمی و الکترونیک و هیجان علاقه دارد مورد استفاده است.

اگرچه در زندگی اندکی استرس طبیعی و برای پیشرفت انسان لازم است، مقادیر زیاد آن برای کودک زیان‌بار خواهد بود. روان‌شناسان در این کتاب نکته‌های کلیدی را برای کاهش استرس در زندگی کودک بیان کرده‌اند. مدیریت استرس و تکنیک‌های آرام‌سازی ارائه شده به مخاطب کمک می‌کند با افکار و احساسات تشویش‌آور بهتر روبه‌رو شود و آنها را مدیریت کند.