تشیع

کتاب حاضر جلد دوم از مجموعهمعارف کاربردی است. در بخش نخست این کتاب به تشریح مقام انسان کامل، ولایت و نبوت و امامت، علم امام (ع)، عصمت امام (ع)، ضرورت وجود حجت الهی، و راه‌های ایمان به حجت الهی، پرداخته می‌شود. در بخش دوم با پیامبر اسلام (ص) و ویژگی‌های ایشان، آشنا می‌شوید. در پایان به برخی شبهات پیرامون دین مبین اسلام نظیر «اسلام و خشونت»، و «اسلام و حقوق زنان»، پاسخ داده می‌شود.

این کتاب به تشیّع‌شناسی (امامت خاصه) می‌پردازد و بخش زیادی از آن، برگرفته از کتاب «شیعه در اسلام»، اثر مرحوم «علامه طباطبایی» است. «تاریخ ائمه (ع)»، «تاریخ شیعه»، و «تاریخ فِرَق تشیّع و تسنن» بخش عمده مباحث کتاب را تشکیل می‌دهد. در ادامه به ادله اثبات ولایت امیرالمؤمنین (ع) و پاسخ به شبهات آن می‌پردازد و سپس مهدویت و ولایت فقیه و پاسخ به اتهامات وهابیت علیه شیعه را تحلیل می‌کند.

تفسیر از شریف‌ترین دانش‌های اسلامی است و یکی از سبک‌های تفسیری، رعایت ترتیب نزول سوره‌ها همگام با فرودآمدن آن‌ها بر پیامبر اکرم (ص) است. کتاب حاضر در پنج فصل «کلیات، مبانی، اصول، قواعد و سودمندی سبک تفسیر به ترتیب نزول» به این موضوع پرداخته است.

مذهب شیعه به شناساندن و معرفی‌شدن نیاز دارد. کتاب حاضر کوشیده است با زبان ساده و متناسب با مخاطب نوجوان، همۀ جنبه‌های مکتب شیعه را توضیح دهد. متن کتاب به‌صورت پرسش و پاسخ است و تصویرهایی نیز با آن همراه شده‌اند تا مخاطب را بیشتر جذب کنند. این دایرة المعارف ده فصل دارد : معنای شیعه، امامان شیعه، برخی سنت‌ها و باورها، احکام اختلافی شیعه و اهل سنت؛ شیعه و عزاداری برای امام‌حسین؛ شیعه و قرآن و حدیث؛ شیعه و مهدویت؛ روحانیت شیعه؛ جغرافیای تشیع؛ پرسش‌های گوناگون.

غلو به عنوان پدیده‌ای انحراف‌آمیز تاکنون منجر به شکل‌گیری جریان‌های متنوع فکری و عقیدتی شده است. در این پژوهش به شرح سیر تحول دیدگاه‌ها و مکاتب غالیان پرداخته شده است. از آن جمله فرقه حسین‌اللهی است که در مرحله جنینی با بحران‌های فزاینده روبه‌رو شده و در بین شیعیان در حال گسترش است.

بررسی عقاید، گرایش‌ها و روندهای نخستین که منش و ویژگی ممتازی به تشیع در اسلام دادند، لازم است. هدف از این اثر، بازسازی سیر تکوین آرمان اسلامی بر اساس شواهد و مآخذ تاریخی است. مسائل داخلی شیعیان و انشعابات آنان، و بنیاد تاریخی خالصی که زمینۀ امامت امام جعفر صادق (ع) را مهیا کرد و ارزشیابی مرحلۀ تکوین‌یافته و پیشرفتۀ مفهوم رهبری دینی نیز در این کتاب مطرح شده اند.

این کتاب گفتارهای تفسیری امام موسی صدر در سحرگاهان ماه رمضان در رادیو لبنان است. در واقع، عصارۀ اندیشه و فکر او در زمینه‌های مختلف و انعکاس و خلاصۀ معرفت وجودی ایشان در این کتاب مشهود است. تفسیر آیات برگزیدۀ قرآن به صورت موضوعی و نیز تفسیر برخی از سوره‌های قصار قرآن با موضوعاتی مثل انفاق، اسرا، ایمان به غیب، و نماز و روایت محتوای کتاب را شکل می‌دهند.

کتاب با نگاهی کلی به تاریخ اخباری‌گری، شخصیت‌های برجستۀ آن و واکاوی مبانی فکری آنان آغاز می‌شود و اخباریون را به سه گروه «محض، اصول گرا و اصولی اخبارگرا» تقسیم می‌کند. در پی آن، برخی موضوعات علم قرآن مثل تحریف ناپذیری قرآن، آیات محکم و متشابه، تأویل و تفسیر، و قرائات قرآن را از منظر اخباریون بازمی گوید. تحلیل و نقد مبانی تفسیری اخباریون و روش‌های تفسیر ایشان بخش اصلی و بررسی پیامدهای مثبت و منفی رویکرد اخباری گری نیز پایان بخش کتاب است.

عالمان مذهب شیعه همواره برای شناساندن تشیع به جهانیان آثاری منتشر کرده‌اند. کتاب حاضر نیز در همین باره، می‌کوشد شیعه را به شیوۀ پرسش و پاسخ به مخاطبان جوان بشناساند و ابهام‌ها را رفع کند و سؤال‌های آنان راپاسخ دهد. سؤال‌ها به این موضوعات مربوط‌اند: شناخت و معرفی کلی شیعه، تفاوت شیعه و سنی، امامان شیعه، سنت‌ها و باورها، احکام اختلافی شیعه و اهل سنت، و عزاداری امام حسین. رابطۀ شیعه با قرآن، حدیث، مهدویت و دعا، و نیز فرقه‌های شیعی، مراجع و روحانیون شیعه، و جغرافیای تشیع از دیگر مطالب کتاب هستند.

دین دو بعد اصلی دارد: عقیدتی و عملی. بخش عقاید یا جهان بینی دین را اصول و بخش احکام عملی آن را فروع می‌نامند. علم کلام نیز علم اثبات اصول دین و دفاع عقلی از حقانیت این اصول در برابر نقدهای مخالفان است. کتاب حاضر با فصل های «دین، خداشناسی و راه های آن، صفات خداوند، توحید و اقسام آن، عدل الهی، نبوت، وحی و معجزه و عصمت، ویژگی‌های مشترک پیامبران و ختم نبوت، امامت، حکومت جهانی مهدی(عج)، معاد و عالم برزخ و قیامت» ارکان دین اسلام را به مخاطب معرفی می‌کند.