علوم تربیتی

جامعه‌شناسی آموزش‌وپرورش به بررسی عواملی همچون جنسیت، نژاد، معلولیت، طبقات اجتماعی و عوامل ساختاری می‌پردازد که به صورت پنهان و نامرئی بر ساخت دانش‌، مدرسه، دانش‌آموزان، معلمان و کل جامعه اثر می‌گذارد. این کتاب، در سیزده فصل و با رویکردی انتقادی، بینشی را فراهم می‌کند تا در پرتو آن به درک بهتری از بحث‌های کلیدی و معاصر آموزش‌وپرورش دست یابید و آنچه را که تاکنون بدیهی و پرسش‌ناپذیر تلقی می‌شد، به چالش بکشید.

کتاب« چند مصاحبه با کودکان پیش دبستانی» با انجام مصاحبه‌هایی از کودکان 3/5 الی 6 ساله به بررسی نقش الگوهای عروسکی- کارتونی، انیمیشن در تحولات روانی، فرهنگی-اجتماعی پرداخته است. نویسنده در تبیین این مصاحبه‌ها با کودکان، به الگوپذیری آنان از برنامه‌های کارتونی و پویانمایی غربی پرداخته است. الگوپذیری سبب شده که دستگاه‌های تبلیغاتی نظام سرمایه‌داری از این مسئله در جهت گسترش ارزش‌ها و تحقق اهداف خویش سود برده و تلاش کنند تا با الگوها خویش راه چگونه بودن و شدن را برای کودکان رقم بزنند.

کتاب « دلت قرص، آغوشت باز» از مجموعه کتاب‌های مربی شایسته است.هر جلد از این مجموعه داستانی درباره‌ی مربیگری کودکان مهد و پیش‌دبستان می‌پردازد. شخصیت اصلی داستان «خاله میم جیم» که بیشتر وقت‌ها ساکت است به همراه بابا آینه پیرمرد هفتاد و پنج ساله‌ی جستجوگر و به روز که عاشق سؤال ایجاد کردن است به موضوعات مشارکت، پدر و مادرهای متوقع و همکاران ناسازگار می‌پردازند. این کتاب در باره‌ امنیت عاطفی در مربیگری است. این کتاب دارای پنج فصل قصه‌ ما، امن و ناامن، مربی امن، محیط امن و امنیت در تعادل است.

کتاب« آن‌چه باید درباره‌ی کودک خود بدانیم» بر اساس سخنرانی‌های دکتر ماریا مونته‌سوری تالیف شده است. روش مونته‌سوری روش تعلیم و تربیت علمی است و مبنای آن شناخت دوران کودکی است. این روش بر مبنای قوانین رشد بدنی و ذهنی کودک پایه‌گذاری شده است. بدین گونه که کودک را دنبال می‌کنیم و اجازه می‌دهیم به پیش‌برود و کم کم با مشاهده‌ی کارهایی که انجام می‌دهد نیازهایش را کشف می‌کنیم و در برآورده ساختن آن‌ها به او کمک می‌نماییم. این کتاب دارای 21 فصل و برای مربیان، محققان و دانشجویان علوم‌تربیتی مناسب است.

کودک از بدو تولد تا شش سالگی بیش از هر زمان دیگر قدرت کسب اطلاعات از دنیای پیرامون خود را دارد. این دوره را دوره حساس تأثیر پذیری کودک می‌دانند. نویسنده در این کتاب با ارائه پیشنهادها و فعالیت‌هایی، والدین را در تربیت کودک در دوره تأثیر پذیری یاری می‌رساند. آماده سازی محیط پذیرای نوزاد، فراهم کردن ابزارها و لوازم مناسب، روش‌هایی برای تقویت استقلال کودک و راه‌های ایجاد محیط آرام و مثبت در خانه از جمله مباحث کتاب حاضر است.

کاربرد روان‌شناسی در تدریس از جمله موضوعاتی است که توجه به آن نتایج مثبتی در آموزش دارد. کتاب حاضر کوشیده است واقعیت‌هایی بنیادی از روان‌شناسی تربیتی ارائه دهد تا بر استفاده از حس مشترک در کاربرد روان‌شناسی در تدریس تأکید کند و نیز لزوم رفتار با هر کودک به عنوان یک فرد را متذکر شود. در کتاب، اصطلاحات فنی و نیز اصطلاحات نا‌آشنا درشت شده‌اند و معنای آن‌ها در واژه‌نامۀ انتهای کتاب آمده‌است. مطالب در 17 بخش عرضه شده‌اند.

هوش، تفکر عاقلانه و رفتار مؤثر در محیط است و انواعی دارد. راهکارهای شناسایی کودکان با استعداد معمولا با تست‌های هوش انجام می‌شود. اما روش‌های افزایش هوش کودکان کدام است؟ در کتاب حاضر برای شناسایی کودکان با استعداد و نحوه افزایش هوش آن ها راهکارهایی در 13 فصل بیان شده است. پرورش خلاقیت، بازی های تقویت دقت و تمرکز، راهکارهای تقویت تکامل کودک و تحریک حس های نوزاد از جمله این روش هاست. دیگر روش‌های مورد نظر در این اثر تا فصل پایانی، بازی‌های تقویت حواس، راهکارهای تقویت هوش زبانی، تقویت هوش ریاضی، تقویت تفکر علمی و راهکارهای افزایش هوش دیداری و فضایی کودک است. هم‌چنین نویسنده در این اثر به هوش فیزیکی و کنترل فعالیت‌های روزانه، هوش شخصی و رشد شناخت فرد از خود، هوش اجتماعی و انجام دادن کار مشترک با دیگران و تقویت آن ها اشاره دارد.

در نظریه هوش‌های چندگانه، هوش هیجانی دربرگیرنده "هوش درون فردی" و "هوش بین فردی" است. هوش درون فردی عبارت است از توانایی فرد برای کنترل افکار، احساسات و رفتارها، هوش بین فردی عبارت است از توانایی فرد برای کنترل موقعیت‌های اجتماعی به‌طوری که بتواند بازی‌ها و گفتگوهای بازنده-بازنده را با مهارت بیش‌تر و به شکل مثبت‌تری به موقعیت‌های برنده-برنده تبدیل کند. در این کتاب که در هفت فصل تدوین شده است با مباحثی چون تفکر خودآگاه و نیمه خودآگاه، آرامش وتنفس،‌ ظاهر و باطن، بازسازی خاطرات، پیش‌بینی آینده و نمادهای احساسات آشنا می‌شوید.

کتاب حاضر یکی از کتاب‌های مجموعه "کلیدهای تربیت کودکان و نوجوانان" است که به روش‌ها و مشکلات تربیتی کودکان و نوجوانان تا سنین بلوغ می‌پردازد. این کتاب با استفاده از علم جدید روان‌شناسی کودک، ثابت می‌کند بسیاری از فرضیاتی که درمورد کودکان بدیهی است چندان قابل اعتماد نیست. فرضیات غلط منجر به اتخاذ شیوه‌های تربیتی نادرست شده است و بر نحوه تفکر ما نسبت به کودکان، تفسیر رفتار آن‌ها و نحوه تعامل با آن‌ها نیز اثری منفی داشته است.

از مسائل مهم در رشد و تربیت دختران، حفظ حرمت آن‌ها برای ایجاد عزت نفس، اعتماد به نفس و توجه به نقش آیندۀ آن‌ها در جامعه است. نقش معنوی مادر در شکل‌دهی نیازهای درونی دختر، بسیار ارزنده است. بنابراین دختران را باید به گونه‌ای تربیت کرد که فاصلۀ بین نسل‌ها از لحاظ فکری زیاد نباشد. در کتاب حاضر دربارۀ دوران کودکی و لحظۀ بلوغ دختران و نیز نقش خانواده در تربیت دختران موفق و دختران مسئولیت‌پذیر امروز مطالبی بیان شده است.