مهارت‌های رفتاری

"کاملیا" می‌خواهد آشپزی کند. پدرش قول داده بود به او این کار را یاد بدهد. حالا چه چیزی قرار است درست کنند؟ مثلث! اما این که یک شکل هندسی است. کاملیا کتاب آشپزی را می‌آورد و مثلث را به پدر نشان می‌دهد. حالا هر دو مشغول درست کردن "ساندویچ مثلثی" هستند. کاملیا دوست دارد بیشتر مراحل آشپزی را خودش انجام دهد. اما او هنوز کار کردن با چاقو را بلد نیست. ممکن است دستش را ببرد و همینطور هم می‌شود. حالا باید بیشتر به حرف پدر گوش کند و کارها را با کمک او انجام دهد.

مهارت‌های اجتماعی دسته‌ای از مهارت‌های نرم یا رفتاری هستند که به طور عملی در زندگی مورد نیازند. مهارت تصمیم‌گیری، ارتباط مؤثر، مهارت‌های کلامی و آداب معاشرت از جملۀ آن‌ها هستند. این کتاب که از مجموعه کتاب‌های چندجلدی مهارت‌های اجتماعی و بخشی از بستۀ آموزشی مربوط به گروه سنی خود است، به آموزش مهارت‌های عاطفی در دانش‌آموزان دورۀ دوم متوسطه اختصاص یافته و مخصوص کار در منزل است.هر جلد از کتاب‌های این بسته شامل شانزده هفتۀ آموزشی است که هر هفته نیز بخش‌هایی مثل درست و نادرست، و سؤال‌هایی مثل جای خالی و جواب دادن به تمرین‌ها را شامل می‌شود.

مهارت‌های اجتماعی دسته‌ای از مهارت‌های نرم یا رفتاری هستند که به طور عملی در زندگی مورد نیازند. مهارت تصمیم‌گیری، ارتباط مؤثر، مهارت‌های کلامی و آداب معاشرت از جملۀ آن‌ها هستند. این کتاب که از مجموعه کتاب‌های چندجلدی مهارت‌های اجتماعی و بخشی از بستۀ آموزشی مربوط به گروه سنی خود است، به آموزش مهارت‌های عاطفی در دانش‌آموزان دورۀ دوم متوسطه اختصاص یافته و مخصوص کار درکلاس است. این بسته کتاب شامل شانزده هفتۀ آموزشی است که هر هفته نیز چند فعالیت و گفت‌و‌گوی کلاسی را شامل می‌شود. «عکس و مکس، و جالب است بدانیم» نیز از دیگر بخش‌های کتاب هستند.

فراهم کردن موقعیت‌های یادگیری برای دانش آموزان 10 سال به بالا هدف از انتشار مجموعه‌ای است با عنوان «مهارت‌های اجتماعی». کتاب حاضر راهنمای معلم این بسته است و پرورش مهارت‌های «آداب معاشرت، مهارت‌های ارتباطی و مهارت‌های یادگیری» را مد نظر دارد. این کتابچه شامل طرح درس برای مربیان و مجموعه دستورالعمل‌ها، و شیوه‌نامۀ اجرایی طرح است. شانزده هفتۀ آموزشی کتاب هر کدام اهداف رفتاری خاصی را دنبال می‌کنند و جدول‌ها شامل جزئیات عنوان فعالیت و زمان انجام آن می‌شوند.

فراهم کردن موقعیت‌های یادگیری مهارت‌های اجتماعی برای دانش آموزان 10 سال به بالا هدف از انتشار مجموعه‌ای است با عنوان «مهارت‌های اجتماعی». کتاب حاضر مخصوص کار در کلاس و آموزش آداب معاشرت به دانش‌آموزان دورۀ دوم ابتدایی است. از جمله مهارت‌هایی که در این کتاب آموزش داده می‌شوند، عبارت اند از: سلام و احوال پرسی، هدیه‌دادن و هدیه‌گرفتن، آداب غذاخوردن، و بهداشت و محیط زیست. هر مهارت در قالب یک هفتۀ آموزشی و شامل تعدادی فعالیت گروهی و گفت‌و‌گوی کلاسی است. قسمتی با عنوان «عکس و مکس» نیز برای تفکر بیشتر آمده است. در بخش «جالب است بدانیم» نیز نکات ضروری برای فهم و درک عمیق‌تر موضوع گنجانده شده‌اند.

نوجوانان و جوانان به عنوان قشر فعال و نسل پویای جامعه همواره مسائل و مشکلاتی دارند که رسیدگی به آن‌ها لازم است. کتاب حاضر کوشیده‌است نمایی از مسائل، نیازها و مشکلات را از دیدگاه روان‌شناسی و جامعه‌شناسی به اولیای امور جوانان عرضه کند. بعضی از مباحثی که در کتاب عنوان‌شده‌اند عبارت‌اند از: موفقیت ‌طلبی، تعالی شخصیت، هدفمندی زندگی، مسئولیت‌پذیری، آرامش، آزادی، اشتغال و ازدواج.

ارزش‌های اخلاقی هر فرد مسیر زندگی و راهنمای رفتاری او را شکل می‌دهند و پایه و اساس زندگی اجتماعی او خواهند بود. جلد اول از مجموعۀ دو جلدی «مهارت‌های زندگی» در 5 فصل به آموزش مهارت‌های «شجاعت، مهربانی، صداقت، همکاری و استقلال» پرداخته‌است. کتاب سه بخش کلی دارد. ابتدا معرفی مهارت و بیان ضرورت پرورش آن در کودکان که مخاطب آن‌ها والدین هستند و توصیه‌هایی به آن‌ها شده‌است. در بخش دوم مهارت‌ها در قالب داستان برای کودکان ارائه می‌شوند و در بخش سوم نویسنده از دیدگاه‌ روان‌شناختی و با مطرح‌کردن نکات کلیدی و راهنمایی والدین در چگونگی خلق بازی‌ها و فعالیت‌های کودکانه، آن‌ها را در آموزش صحیح‌تر مهارت‌ها یاری می‌دهد.

دارایی‌ها برای زندگی مانند چاشنی برای غذا‌ها هستند. نویسندۀ کتاب حاضر معتقد است که دارایی‌ها باعث می‌شوند هر فرد توانایی و مهارت‌های فردی و اجتماعی لازم برای رویارویی با مشکلات زندگی را کسب کند. توانایی‌های اجتماعی شامل برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری، توانایی‌های بین فردی، فرهنگی، مهارت‌های مقاومت و حل صلح‌آمیز اختلافات است که در این کتاب بررسی شده است. نویسنده در ابتدا و انتهای هر فصل به داستان‌هایی از وقایع روزمرۀ زندگی اشاره کرده است. کتاب حاوی نقاشی‌های رنگی و متناسب با عنوان مطالب است.

کودکان می‌توانند مهارت‌های بسیاری کسب کنند، اگر بزرگ‌ترها فرصت آموزش این مهارت‌ها را برایشان فراهم کنند. در این کتاب، مخاطب با مهارت‌های لازمۀ زندگی اجتماعی، مثل «امانت‌داری، تشکرکردن، کنارگذاشتن تنبلی، خواهش‌کردن از دیگران، درست‌خوابیدن، رازداری، معذرت خواهی و گوش کردن» آشنا می‌شود و نکاتی را دربارۀ آن‌ها می‌آموزد. نویسنده نمونه‌هایی از شرایط زندگی واقعی را که هر مهارت در آن به کار می‌آید، به او می‌آموزد. سپس مخاطب باید در صفحۀ مقابل نمونه‌ای از تصویر مربوط به آن مهارت را رنگ‌آمیزی کند.

این کتاب به شکل پرسش‌نامه تدوین شده و برای ارزیابی مهارت-توانایی‌های کودکان در یک دورۀ مشخص است.مربیان می‌توانند با توجه به تغییرات کودک در هر مرحله از رشد او، آن را تکمیل کنند. این تغییرات در حوزه‌های جسمانی-حرکتی، اجتماعی-عاطفی، خود یاری‌گری، زبانی و شناختی قرار می‌گیرند و در قالب جدول تقسیم‌بندی شده‌اند. هر جدول برای یک دورۀ چهار ماهه است. مربیان با سنجش مهارت-توانایی کودک در این بازۀ زمانی،"بله" یا "خیر" را در مقابل فعالیت مورد نظر انتخاب می‌کنند. اگر کودکی در یک یا چند مهارت پاسخ "خیر" بگیرد مربی باید تلاش کند تا پایان آن دامنه او را به آن مهارت-توانایی برساند. پاسخ پرسش‌ها بهتر است در شرایط طبیعی و روزمره و با مشاهدۀ غیر مستقیم کودک به دست آید.