پژوهش‌های علمی

سوسک‌ها از کم‌شناخته‌ترین موجودات هستند؛ با وجود اینکه در منطقه‌های گوناگون از بیابان گرفته تا مرکز شهر سوسک‌ها حضور دارند، معمولاً چندان به آن‌ها دقت نمی‌کنیم و ساختمان بدن و ظاهر آن‌ها را به خوبی نمی‌شناسیم. در این کتاب دربارة گونه‌های متعدد سوسک‌ها، نام‌های سوسک‌ها به زبان لاتین، ویژگی‌های ظاهری متفاوت آن‌ها، تغذیة خاص هر کدام از گونه‌ها، خانة سوسک‌ها، افسانه‌هایی که دربارة آن‌ها وجود دارد و... توضیحاتی آمده‌اند.
اطلاعات این اثر به کودکان و نوجوانان کمک می‌کند تا سوسک‌ها و ویژگی‌های خاص آن‌ها را بشناسند.

الکترونیک یک علم عملی‌ است. کتاب حاضر کوشیده‌است به مخاطب فرصت دهد هم کار ذهنی انجام دهد و هم کار عملی. با آموزش‌های این کتاب و داشتن تجهیزاتی ساده مثل باتری، گیره، سیم، مقاومت، خازن و ترانزیستور و نیز ابزار کار فنی مثل سیم‌لخت‌کن، دم‌باریک و عینک محافظ، مخاطب می‌تواند چراغ قوۀ جیبی، چراغ تقاطع راه‌آهن، رادیوی ساده و چراغ خواب هوشمند بسازد.

یکی از راه‌های آموختن روش پژوهش‌های علمی، انجام و تکرار پژوهش‌هایی است که دیگر پژوهشگران انجام داده‌اند. کتاب حاضر شامل 40 پژوهش‌ برگزیدۀ علمی است. موضوع پژوهش‌های کتاب رشته‌های گوناگون علوم مانند ستاره‌شناسی، زمین‌شناسی، گیاه‌شناسی، کشاورزی، جانورشناسی، هواشناسی و فیزیک کاربردی است. فعالیت‌هایی مثل «چگونه ابر درست کنیم، آزمایش در یک تونل باد، و پرورش پروانه و شب‌پره از جملۀ آ‌ن‌ها هستند.

کتاب حاضر شیوه‌ها و مهارت‌های اولیۀ پژوهش‌ دربارۀ حشرات را به مخاطب نوجوان می‌آموزد. حشرات در همه‌جا یافت می‌شوند و برای مطالعۀ آن‌ها به ابزار پیچیده نیاز نیست. این کتاب نحوۀ کار و پژوهش دربارۀ حشرات را از مراحل ابتدایی آن توضیح می‌دهد و در نهایت هم روش درست‌کردن بازی‌های صفحه‌ای درباره حشرات را می‌گوید. «آیا می‌توان با حشرات صحبت کرد، دگردیسی حشرات و حواس آن‌ها» از جمله مطالب کتاب هستند.

منظومۀ ‌شمسی ما یکی از تریلیون منظومۀ دنیاست و ما در یکی از سیارات این منظومه، به نام «زمین» زندگی می‎کنیم. این سیاره از دوبخش خشکی و دریا تشکیل شده است. در کنار این‌ دو آسمان هم هست که خیلی پیچیده است، ازجمله کهکشان راه شیری که شامل میلیاردها ستاره و سیاره دیگر می‎شود. روی زمین آدم‌ها زندگی می‎کنند که شکل و اندازه و رنگ‌های مختلفی دارند. روی زمین حیوانات هم هستند. آن‌ها از آدم‌ها هم متنوع‌ترند. زمین به نظر بزرگ می‎آید؛ ولی ما هم خیلی زیاد هستیم، همه‌چیز به اندازه کافی برای همه هست، پس مهربان باش.

این کتاب جلد چهارم از مجموعه «حال به‌هم زن‌ها» است. نویسنده در این کتاب علمی، به زبان طنز، اطلاعاتی درباره چرخه زندگی «لیسه‌ها» ارائه می‌کند. او می‌گوید لیسه‌ها همان حلزون‌های بی‌صدف هستند که استعداد ویژه‌شان در تبدیل پسماند طبیعت و ویژگی منحصربه‌فردشان، جمع شدن شاخک‌هایشان است. لیسه‌ها از سوراخی که کنار بدنشان قرار دارد، نفس می‌کشند و غذای مورد علاقه‌شان گیاه و قارچ است.

یکی از بهترین راه‌های آموختن چگونگی و چرایی کارها، انجام آزمایش است. آزمایش‌های این کتاب به نوآموزان کمک می‌کنند مفاهیم مرتبط با مغناطیس را درک کنند. آزمایش‌ها با وسایل موجود در خانه طراحی شده‌اند. آزمایش‌هایی مثل چه اجسامی توسط مغناطیس جذب می‌شوند، چطور قطب‌های آهن‌ربا را بیابیم، چطور قطب‌نما بسازیم و چگونه آهن‌ربای دائمی بسازیم، از نمونه‌های این کتاب هستند.

تعیین مقیاس هوشی، به‌خصوص در کودک، یکی از دغدغه‌های اولیای آموزش است. کتاب حاضر به تفسیر مقیاس هوشی «استنفورد-بینه»، به عنوان مقیاسی در تعیین هوش، اختصاص دارد. در نسخۀ پنجم این مقیاس (SB5) که پس از بازبینی هفت‌ساله منتشر شده‌است، آزمون گیرندگان با دو خرده آزمون مسیریابی شروع می‌کنند (آزمون غیرکلامی و آزمون واژگان یا کلامی). کتاب حاضر پس از معرفی عامل‌ها و خرده‌آزمون‌ها و ذکر استدلال‌ها، به تفسیر SB5 می‌پردازد. سپس کاربردهای بالینی این آزمون را مطرح و در نهایت گزارش‌هایی موردی ارائه می‌دهد.

"اقدام پژوهی" رویکردی سازنده برای گسترش توانایی‌های کارکنان در عرصه‌های گوناگون شغلی و حرفه‌ای است. در اثر حاضر، تجربه‌های عملی و اجرایی بعضی از معلمان دورۀ ابتدایی و دبیرستان در زمینۀ بی‌ انضباطی، دروغ‌گویی، مشکلات یادگیری دانش‌آموزان در درس املا، ارتقاء سطح نوشتاری کودکان پایۀ اول دبستان، اهمیت تشویق در موفقیت تحصیلی و نحوۀ افزایش تمرکز دانش‌آموزان دچار حواس پرتی بیان شده است. نویسنده پژوهش‌های برگزیدۀ استانی منطقۀ دماوند را از سال تحصیلی 90 تا 96 جمع‌آوری کرده و در کتاب حاضر آورده است.

کتاب حاضر در پنج بخش شیوه‌های علمی و عملی (کارگاهی)پژوهش را به مخاطب می‌آموزد. بخش اول به تدوین طرح تحقیق، یافتن موضوع، زمینۀ جست‌و‌جو و مطالعۀ مقالات و منابع ، اخلاق پژوهش، استفاده از شیوه‌نگاری علمی و آمار توصیفی پرداخته‌است. طرح‌های پژوهشی غیرآماری، همبستگی، پیمایشی و دیگر طرح‌های غیرآزمایشی، و نیز طرح‌های دوگروهی و تک آزمودنی محتوای بخش‌های دوم وسوم هستند. در بخش چهارم طراحی، گزارش پژوهش و شیوۀ نگارش و در بخش پنجم نیز پیوست‌ها، دستورالعمل نگارش مقالات و دستورالعمل اس.پی.اس.اس آمده‌اند.