پژوهش‌های علمی

یکی از بهترین راه‌های آموختن چگونگی و چرایی کارها، انجام آزمایش است. آزمایش‌های این کتاب به نوآموزان کمک می‌کنند مفاهیم مرتبط با مغناطیس را درک کنند. آزمایش‌ها با وسایل موجود در خانه طراحی شده‌اند. آزمایش‌هایی مثل چه اجسامی توسط مغناطیس جذب می‌شوند، چطور قطب‌های آهن‌ربا را بیابیم، چطور قطب‌نما بسازیم و چگونه آهن‌ربای دائمی بسازیم، از نمونه‌های این کتاب هستند.

تعیین مقیاس هوشی، به‌خصوص در کودک، یکی از دغدغه‌های اولیای آموزش است. کتاب حاضر به تفسیر مقیاس هوشی «استنفورد-بینه»، به عنوان مقیاسی در تعیین هوش، اختصاص دارد. در نسخۀ پنجم این مقیاس (SB5) که پس از بازبینی هفت‌ساله منتشر شده‌است، آزمون گیرندگان با دو خرده آزمون مسیریابی شروع می‌کنند (آزمون غیرکلامی و آزمون واژگان یا کلامی). کتاب حاضر پس از معرفی عامل‌ها و خرده‌آزمون‌ها و ذکر استدلال‌ها، به تفسیر SB5 می‌پردازد. سپس کاربردهای بالینی این آزمون را مطرح و در نهایت گزارش‌هایی موردی ارائه می‌دهد.

"اقدام پژوهی" رویکردی سازنده برای گسترش توانایی‌های کارکنان در عرصه‌های گوناگون شغلی و حرفه‌ای است. در اثر حاضر، تجربه‌های عملی و اجرایی بعضی از معلمان دورۀ ابتدایی و دبیرستان در زمینۀ بی‌ انضباطی، دروغ‌گویی، مشکلات یادگیری دانش‌آموزان در درس املا، ارتقاء سطح نوشتاری کودکان پایۀ اول دبستان، اهمیت تشویق در موفقیت تحصیلی و نحوۀ افزایش تمرکز دانش‌آموزان دچار حواس پرتی بیان شده است. نویسنده پژوهش‌های برگزیدۀ استانی منطقۀ دماوند را از سال تحصیلی 90 تا 96 جمع‌آوری کرده و در کتاب حاضر آورده است.

کتاب حاضر در پنج بخش شیوه‌های علمی و عملی (کارگاهی)پژوهش را به مخاطب می‌آموزد. بخش اول به تدوین طرح تحقیق، یافتن موضوع، زمینۀ جست‌و‌جو و مطالعۀ مقالات و منابع ، اخلاق پژوهش، استفاده از شیوه‌نگاری علمی و آمار توصیفی پرداخته‌است. طرح‌های پژوهشی غیرآماری، همبستگی، پیمایشی و دیگر طرح‌های غیرآزمایشی، و نیز طرح‌های دوگروهی و تک آزمودنی محتوای بخش‌های دوم وسوم هستند. در بخش چهارم طراحی، گزارش پژوهش و شیوۀ نگارش و در بخش پنجم نیز پیوست‌ها، دستورالعمل نگارش مقالات و دستورالعمل اس.پی.اس.اس آمده‌اند.

در این کتاب به مسائل علمی دربارۀ بدن انسان و مراقبت از آن اشاره شده است. مسائل مربوط به بخش‌های مختلف بدن تا دوره‌های رشد، از خواب و رؤیا تا کابوس شبانه، از معاینه‌های پزشکی تا مسائل مربوط به بهداشت جسم و روان، از مباحث مطرح شده در این کتاب هستند. نویسنده در این کتاب ۵۰۰ پرسش دربارۀ جنبه‌های گوناگون بدن انسان و پاسخ‌های آن‌ها را آورده است. تصاویر واقعی و نقاشی‌های کودکانه در متن کتاب برای خوانندگان کودک و بزرگسال در نظر گرفته شده است.

تاریخچۀ مطالعات علمی در مورد خلاقیت و عناصر تشکیل‌دهندۀ آن به بیش از یک قرن نمی‌رسد. کتاب حاضر با هدف شناخت ماهیت خلاقیت (تفاوت خلاقیت با نوآوری، ارتباط آن با هوش، ویژگی‌های شخصیتی افراد خلاق)، ایده‌پردازی، تأثیر رفتار متقابل والدین و مربیان با دانش‌آموزان و ارائۀ پیشنهادهای لازم به آنان نگاشته شده است. راه‌های اولیۀ پرورش خلاقیت، زمینه‌های شکوفایی خلاقیت، نوشتن خلاق، بارش مغزی و مطالعۀ خلاق مطالب پایانی کتاب هستند.

باستان‌شناسی یعنی مطالعه دربارۀ گذشتگان، شیوۀ زندگی آنان، شکل و قیافۀ ظاهری، ابزار و وسایل، و تمدن و فرهنگ ‌آن‌ها. آگاهی از این موارد کمک می‌کند ما از توانایی‌ها و هنرهای گذشتگان برای زندگی بهتر بهره ببریم. کتاب حاضر مخاطب را با مفهوم و هدف باستان‌شناسی و روش‌هایی آشنا می‌کند که باستان‌شناسان برای حفظ آثار باستانی و کشف رازهای گذشتگان به کار می‌برند. در ضمن، فرضیه‌سازی را نیز می‌آموزند. نویسندۀ کتاب می‌کوشد به این سؤالات پاسخ دهد که باستان‌شناسان: «از کجا می‌فهمند در کجا باید کاوش کنند، معمولاً چه چیزهایی پیدا می‌کنند، چگونه حفاری می‌کنند، با یافته‌هایشان چه‌کار می‌کنند و از کاوش‌هایشان چه می‌فهمند».

این کتاب راهنمایی است برای معلم‌ها، دانش‌آموزان و والدین آن‌ها تا بتوانند با بطری نوشابه و دیگر مواد بازیافتی موجود و در دسترس درباره محیط زیست و زیست‌بوم‌های گوناگون پژوهش کنند. پروژه‌های ارائه شده در این کتاب، از ساده به دشوار فهرست شده‌اند و می‌توان هم‌زمان و در کنار موضوعات درسی آن‌ها را اجرا کرد. در این پروژه‌ها دانش‌آموزان به‌ تدریج با ساختار و مراحل پژوهش علمی مانند فرضیه سازی، طرح پرسش و گزارش یافته‌ها آشنا می‌شوند.

کتاب حاضر مخاطب را با روش‌ها و فرایندهای صحیح باستان‌شناسی، نقش و وظایف اعضای گروه‌‌های باستان‌شناسی آشنا می‌کند. نویسنده می‌کوشد چنین اطلاعاتی به مخاطب نوجوان بدهد: «اعضای هیئت باستان شناسی، چگونگی آغاز حفاری، درک ارزش مواد فرهنگی و دیگر یافته‌های باستانی، گنجینه‌های معابد، چگونگی زندگی در کاوش، تقسیم‌بندی و طبقه‌بندی یافته‌ها، وسرانجام کار باستان‌شناسی».

شناخت زمین و چگونگی شکل‌گیری آن موضوعی جالب توجه نوجوانان و جوانان است که کتاب‌هایی هم دربارۀ آن منتشر شده‌اند. کتاب حاضر مخاطب را با زمین، چگونگی شکل‌گیری، تکامل حیات بر زمین، شکل و اندازۀ آن، ساختار و ترکیبات آن، چرخش زمین، تأثیر ماه و خورشید بر آن، گرانش زمین، سنگ‌های زمین، چرخه‌های آن و موارد جزئی‌تر دربارۀ زمین آشنا می‌کند. مطالب کاملاً با تصویر های بزرگ و دقیق همراه هستند تا مخاطب به طور ملموس‌تری موضوع را درک کند. در انتهای کتاب چند پرسش از مطالب گفته‌شده و نیز نمایه‌ الفبایی گنجانده شده است.