علوم تربیتی

کلاس چندپایه، کلاسی است که در آن، یک معلم، زیر یک سقف، دانش‌آموزانی را که از نظر سن، توانایی، مهارت و پایه تحصیلی متفاوت هستند، در طول یک سال تحصیلی آموزش می‌دهد. مؤلف کتاب مدعی است تمام آنچه را که معلمان باید برای آموزش در کلاس‌های چند پایه بدانند، ارائه داده است: نحوه برنامه‌ریزی خلاق در کلاس‌های چندپایه، اصول طراحی در برنامه این کلاس‌ها، تکلیف و انواع نقش آن، بازی‌های آموزشی و نمونه‌هایی از آن، هوش‌های چندگانه و تأثیر آن در اداره بهتر این کلاس‌ها و مهم‌ترین هدف‌های درس‌پژوهی، از جمله مباحثی است که در کتاب حاضر بررسی شده است.

در این دوره پر تحول، عنصر دانش به عنوان سرمایه معنوی و فکری سازمان‌ها از جمله سازمان آموزش و پرورش، کلید اصلی موفقیت مدیران است . یکی از رویکردهای مدیریتی نوین که آموزش و پرورش کنونی برای رسیدن به اهداف خود به آن نیاز دارد، مدیریت دانش است. این کتاب که آن را در دو بخش می‌خوانید، نویسنده به تشریح و بررسی مدیریت دانش و تأثیر آن در تعالی آموزش و پرورش پرداخته است. مدیریت دانش: تعاریف، دیدگاه‌ها، نقش‌ها و رهنمودها، مدیریت دانش در عصر نوین، انواع دانش، مکاتب مدیریت دانش، مستندسازی تجربیات مدیران، منابع یادگیری مدیران و مدیریت دانش در مدارس، از جمله موضوعات کتاب هستند.

«بازی»، تخیل و خلاقیت، مهارت‌های ادبی و عددی، مهارت‌های حل مسئله، مهارت‌های اجتماعی، بدنی، حرف زدن و گوش دادن، روابط و امنیت عاطفی، همدلی و توانایی پذیرش تفاوت‌ها و درک ما از خود و جایگاهمان را در جهان افزایش می‎دهد. این کتاب بیست بازی آموزشی را دربرمی‌گیرد که برای پرورش هوش موسیقایی کودکان تدوین شده است. هوش موسیقایی شامل این مؤلفه‌هاست: درک الگوهای شنیداری و غیرشنیداری، توجه به صداهای غیرکلامی، تمایز قائل شدن بین صداها، یادآوری صداها... .

ارزانی خطوط و دسترسی آسان به تلفن همراه در میان قشرهای جامعه، باعث ورود این وسیله ارتباطی به مدارس ابتدایی و راهنمایی کشور نیز شده است. عدم آگاهی و آموزش نحوه استفاده درست از گوشی همراه در میان نوجوانان از پیامدهای آسیب‌رسان این پدیده است. در این نوشتار تحقیقی، تأثیر تلفن همراه بر عملکرد تحصیلی، افت تحصیلی، مدگرایی و انضباط فردی دانش‌آموزان بررسی شده است. همچنین با استناد به دیدگاه‌های جامعه‌شناسی، تأثیرات این فناوری نوین در زندگی اجتماعی آسیب‌شناسی شده است.

آموزش کودکان در سنین ابتدایی آموزشی قانونمند و هدفدار است که در جریان آن افراد براساس خصوصیات و سطح رشدشان آموزش می‌بینند. در جریان آموزش پیشرفت جسمانی، شناختی و عاطفی کودکان در مسیر ارزش‌های فرهنگی جامعه هدایت می‌شود. کتاب در پنج بخش تنظیم شده است. در دو بخش ابتدایی به مدیریت مدارس، برنامه‌های مراقبت از کودکان و برنامه‌ریزی آموزش اشاره می‌شود. در سه بخش انتهایی پیرامون مدیریت و آموزش کارکنان مدارس، بودجه و مشارکت والدین و جامعه بحث شده است.

دقت و تمرکز مهارتی یادگرفتنی است و می‌توان با برنامه‌هایی علمی و منسجم آن را افزایش داد. کتاب حاضر شامل تمرین‌های دیداری، شنیداری و حرکتی برای افزایش دقت و تمرکز کودکان 8 تا 12 ساله است. فعالیت‌ها در 15 گام ارائه شده‌اند که با همراهی والدین یا مربیان و ارزیابی فعالیت فراگیرندگان صورت می گیرند. هر گام تمرین‌هایی از هر جنبۀ مهارتی، شنیداری و حرکتی را دربرمی گیرد.

افزایش آگاهی والدین در خصوص ارزشیابی توصیفی، هدفی است که در این کتاب دنبال می‌شود. در فصل اول کتاب بحث چرایی نظام ارزشیابی کیفی-توصیفی و حذف نمره و رقابت مطرح می‌شود. چیستی این شیوۀ ارزشیابی و جایگزینی یادگیری عمیق با یادگیری سطحی در فصل دوم بحث می‌شود و در فصل سوم از ابزارها و تنوع آن‌ها، تعریف آزمون عملکردی، انواع بازخورد، بایدها و نبایدهای والدین، پوشۀ کار و کارنامه توصیفی سخن می‌رود. مطالب در حد جمله‌هایی کوتاه و با تصویرگری‌های مرتبط عرضه شده‌اند.

کتاب پیش رو می‌کوشد به مخاطب بیاموزد چگونه طرح درس بنویسد. فصل‌های اول کتاب، کلیات مربوط به طرح درس و تدریس را ارائه داده‌است. فصل 3 به بررسی ساختار طرح درس اختصاص دارد. نحوۀ نوشتن اهداف طرح درس در فصل 4 آمده‌است. فصل پنجم کتاب به سازمان‌دهی محتوا مربوط می شود. انتخاب روش‌های تدریس متناسب با اهداف یادگیری و تولید مواد کمک آموزشی در فصل7 و سنجش آموخته‌ها در فصل 8 به بحث گذاشته‌ شده‌است. نمونه‌هایی از طرح درس‌های نوشته‌شدۀ معلمان در فصل 9 آمده و فصل آخر کتاب نیز دوسویه، غیرمکتوب و مجازی است.

شناسایی کودکان تیزهوش و مستعد به الگویی صحیح و معتبر نیاز درد. مدل افتراقی گانیه، که در این کتاب تشریح شده است، برای حل مشکل شناسایی تیزهوشان، رهیافت مناسبی تلقی می‌شود. کتاب ابتدا به شناخت تیزهوشی می‌پردازد. شناسایی دانش آموزان تیزهوش و رشد عاطفی و اجتماعی آنان در مرحلۀ بعدی قرار دارد. تشخیص کم‌آموزی در تیزهوشان، برنامۀ درسی متفاوت و گروه‌بندی متفاوت دانش‌آموزان تیزهوش نیز دیگر بخش‌های کتاب هستند.

در سنجش برای یادگیری بر مشارکت مشترک معلم و دانش‌آموز در نوشتن اهداف یادگیری، اجرای ابزارهای جمع‌آوری اطلاعات و تهیه و ارائۀ بازخورد به منظور اصلاح، بهبود یا ارتقای عملکرد تحصیلی تأکید می‌شود. کتاب حاضر کوشیده است مفروضات، اصول، باورها و مراحل تدوین تا اجرای سنجش برای یادگیری، به صورت علمی و با ارائۀ نمونه‌های عملی و کاربردی در کلاس، برای دانش‌افزایی و مهارت افزایی معلمان معرفی شوند.