دیرآموز

نقاشی استعدادهای فردی را شکوفا می‌کند. کتاب حاضر در چهار فصل به تأثیر نقاشی بر رشد کودک می‌پردازد. در فصل اول با عنوان «شناخت نقاشی کودک» مخاطب با ویژگی‌های نقاشی کودک، انگیزۀ او برای نقاشی، مراحل رشد توانایی هنری کودک، انواع خط، و رنگ و احساس کودک اختصاص دارد. در فصل دوم با عنوان «نقاشی، شخصیت و رشد کودک» مواردی مثل تأثیر نقاشی بر زندگی عاطفی و ادراک کودک و نیز جنبه‌های بیانگرانۀ نقاشی آمده‌اند. در فصل سوم «نقاشی و شکوفایی خلاقیت»، از خلاقیت و هوش، مفهوم و سطوح خلاقیت، و نیز تأثیر نقاشی بر خلاقیت سخن به میان آمده ‌است. در فصل چهارم که«نقاشی درمانی» نام دارد، ارزیابی شخصیتی و روان‌سنجی با نقاشی، امید بخشی، ایجاد حس چیرگی و درمان انواع اختلال‌های روانی با نقاشی مطرح شده اند.

تاب‌آوری نوعی سازگاری مثبت در واکنش به شرایط ناگوار است. کتاب حاضر دربارۀ حوزه‌های تاب‌آوری و عوامل مرتبط با آن در سال‌های آغازین کودکی توضیح می‌دهد. در بخش اول این اثر احساس امنیت و کیفیت دلبستگی، روابط کودک با هم‌سالان، والدین و مراقبان، شایستگی‌های اجتماعی و هیجانی، به همراه چک‌لیست‌های سنجش امنیت، استعداد، هیجانات و شایستگی‌های اجتماعی کودکان بررسی می‌شوند. بخش دوم با عنوان «مداخلات» به ارائۀ روش‌های عملی تقویت تاب‌آوری و راهبردهای مداخله‌ای با ذکر موردپژوهی دو کودک سه و چهار ساله اختصاص یافته‌است.

بازی درمانی والدینی روشی است که والدین به درمانگرانی برای کودکان خود تبدیل شوند. کتاب حاضر که والدین و بازی‌درمانگران را هدف قرارداده‌است، در فصل اول ابتدا مبانی نظری و سابقۀ بازی درمانی، بازی درمانی کودک محور و و والدینی را توضیح می‌دهد. در فصل بعد، مدل 10 جلسه‌ای درمان مبتنی بر رابطۀ والد-فرزند، دوره‌های آموزشی مورد نیاز، اسباب‌بازی‌های منتخب و مهارت‌های لازم را شرح می‌دهد. فصل پایانی به برنامۀ 10 روزۀ چگونگی اجرای برنامۀ عملی بازی با کودک اختصاص دارد.

گروهی از کودکان دچار ناتوانی‌های خاصی هستند و به توجه ویژه نیازمندند. کتاب حاضر در پنج بخش به کمک معلمان و والدین چنین کودکانی می‌آید. در بخش نخست انواع ناتوانی‌هایی را که کودک را مشمول دریافت خدمات خاص می‌سازد، به مخاطب می‌شناساند و حد مداخله یا اقدام مربی را توضیح می‌دهد. در بخش دوم سنجش و اندازه‌گیری و انواع آن‌ها تعریف می‌شوند. در بخش بعد انواع مداخلۀ موفق و کنش‌های اجرایی، عزت نفس و احترام به خویشتن بیان شده‌اند. ارتباط و جهت‌یابی مطالب اصلی بخش چهارم هستند و در بخش آخر نیز قوانین و مقررات تعلیم و تربیت خاص و خدمات مربوط معرفی شده‌اند. در پایان کتاب چک‌لیستی برای شناخت مشکلات کودکان ناتوان آورده شده‌است.

بیش‌فعالی شایع‌ترین اختلال رفتاری دوران کودکی است که می‌تواند درازمدت باشد. همچنین، از آن‌جا که رفتار کودک بیش‌فعال همیشه یکنواخت نیست، لازم است والدین و مربیان راه‌های رفتار با چنین کودکانی را بدانند. کتاب حاضر با توضیحی دربارۀ بیش‌فعالی، راه‌های درمان و ارائۀ نمونه‌هایی از چنین رفتارهایی در کودکان، می‌کوشد به والدین آگاهی دهد چگونه رفتارهای مطلوب را در چنین کودکی افزایش دهند و از رفتارهای نامطلوب بکاهند.

رفتارشناسی درمانی نوعی روان‌درمانی است که اثربخشی آن در درمان افسردگی و اضطراب ثابت شده‌است. نویسندۀ کتاب حاضر می‌کوشد ابزاری در اختیار مخاطب قراردهد تا به کمک آن بتواند بر ناراحتی‌های روانی غلبه کند. این کتاب شامل مجموعه‌ای تمرین است که در جلسات رفتاردرمانی شناختی به بیماران داده می‌شوند. نویسنده به منظور سهولت بخشی در انجام تمرینات ، از بذله‌گویی و شوخی نیز سود جسته است. در ضمن، ضرورتی برای خواندن همۀ بخش‌های کتاب یا ترتیب خواندن آن‌ها لحاظ نشده‌است. در بخش اول کتاب، اصول اولیه طرح شده‌اند و در بخش دوم موضوع از میان بردن مشکلات و تعیین هدف در زندگی مورد نظر است. استفادۀ عملی از رفتار در بخش سوم آمده و بخش چهارم با عنوان«پیش به سوی آینده» به مخاطب کمک می‌کند باورهای پایاتری پیداکند و در صورت بازگشت بیماری از آموخته‌ها کمک گیرد. در بخش پنجم به 10 نکته برای کارکردن با متخصصان روان‌درمانگر، بهتر خوابیدن و افزایش انگیزه برای بهترشدن اشاره شده‌است.

مخاطبان کتاب حاضر کودکان 8 تا 12 ساله‌ای هستند که بیش فعال تشخیص داده شده‌اند. نویسندگان کتاب در مقدمۀ آن تأکید کرده‌اند که مطالب آن برای کودکان دچار اختلالات توجهی تهیه شده است. به همین دلیل هم در سراسر کتاب، با توصیه‌هایی در مورد طرز رفتار در مدرسه، طرز برخورد با دیگران، طرز انجام تکالیف‌ درسی، طرز گذراندن اوقات تفریح و استراحت، تهیۀ فهرست برای انجام کارها، دوست‌یابی و یافتن راه حل برای مشکلات، و نیز با تصویرهایی برای رنگ‌آمیزی، یافتن اشیا در تصویر و یافتن کلمات در جدول حرف‌های الفبا، کوشیده‌اند توجه عمومی مخاطبان را تقویت کنند. کتاب پنج فصل دارد و در همۀ فصل‌ها یادداشت‌هایی از کودکان نقل شده است که از مشکلات خود گفته‌اند و نویسندگان کتاب به آن‌ها پاسخ داده‌اند.

"گروه‌های دانش‌آموزان با نیازهای ویژه، شامل دانش‌آموزان تیزهوش، کم‌توان ذهنی، مشکلات شنوایی، مشکلات بینایی، مشکلات تکلم، اختلالات یادگیری، اختلالات رفتاری، اختلالات حرکتی، و افراد دارای بیماری‌های صعب‌العلاج می‌شوند. در سه فصل اول کتاب، نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات در کلاس درس، انواع سخت‌افزارهای مورد نیاز در آموزش ویژه، و مزایا و نحوۀ کار با تختۀ هوشمند شرح داده شده است. فصل چهارم به معرفی گروه‌های گوناگون دانش‌آموزان دارای نیازهای ویژۀ آموزشی و منابع فناوری‌های کمکی مربوط به هر یک از گروه‌ها اختصاص دارد. فصل پنجم جنبۀ دیگری از کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات را در این زمنیه شرح می‌دهد و فصل ششم برخی منابع کمکی را معرفی کرده است. واژه نامۀ فارسی به انگلیسی و انگلیسی به فارسی و گزارش‌های چند مطالعۀ موردی درپایان کتاب آمده است.

گاهی بعضی نوآموزان، در بدو ورود به مدرسه، دیرآموز تشخیص داده می‌شوند. چنین کودکانی اگر در مدارس عادی و همراه با دیگر دانش آموزان درس بخوانند، به خاطر توجه ویژه‌ای که نیاز دارند، دچار مشکلات خاص می‌شوند. کتاب حاضر دانش‌آموزان دیرآموز را معرفی می‌کند و چالش‌های آموزش به آن‌ها را برمی‌شمارد. سپس می‌کوشد راهکارهایی آموزشی برای چنین دانش‌آموزانی ارائه دهد. در ادامه، راهکارهایی برای تسهیل آموزش خواندن و نوشتن پیشنهاد می‌کند. در نهایت نیز روش‌هایی ساده در آموزش مفاهیم پایۀ ریاضیات می‌آورد.

هدف از تأسیس «سازمان آموزش و پرورش ویژه» آموزش و پرورش گروه‌های دانش‌آموزان با نیازهای ویژه، با تاکید بر آموزش حرفه‌ای است. در این کتاب نظریه‌ها و یافته‌های مرتبط با برنامۀ درسی این دانش‌آموزان در 13 فصل ارائه شده‌است. مبانی، تاریخچۀ برنامۀ درسی و طراحی آن در سه فصل اول بررسی می‌شوند. در فصل چهارم نظریه‌ها و رویکردهای برنامۀ درسی آنان، و در فصل بعد برنامۀدرسی کارکردی ارائه شده‌اند. متناسب‌سازی برنامۀ درسی، برنامۀ درسی انفرادی، آموزش شغلی در این برنامه، رشد مهارت‌های تحصیلی کارکردی، فردی و بین‌فردی، زندگی مستقل و رشد شغلی مباحث فصل‌های بعد هستند. در فصل آخر نیز برنامۀ درسی دانش‌آموزان با نیازهای ویژه در ایران ارائه شده‌است.