علوم تربیتی

این کتاب نمایانگر فعالیت تعدادی از معلمان است که کوشش‌های خود را در محیط آموزشی در قالب اقدام‌پژوهی مکتوب کرده‌اند. در این مقاله‌ها مسائلی که در مسیر تکامل آموزشی دانش‌آموزان وجود دارند، شناسایی و در مورد دلایل مشکل اطلاعاتی گردآوری شده و برای رفع آنها راهکارهایی ارائه شده است.

پژوهش‌های معلمان با اتفاقات و جریان‌های داخل کلاس‌های درس ارتباط مستقیم دارند و به‌کاربستن نتایج و پیشنهادهای آنان به پیشرفت مدارس کمک می کند. کتاب حاضر مجموعه‌ای از پژوهش‌های معلمان ابتدایی را در برمی گیرد که موضوع آن‌ها عبارت‌ است از: «چگونه توانستم با استفاده از ورزش کلاسی یادگیری دانش‌آموزانم را در درس ریاضی بهبود بخشم؛ راهکارهای عملی در جهت رفع اختلالات خواندن؛ راهکارهای عملی برای تقویت نظم‌پذیری در دانش‌آموزان؛ ارائۀ راهکارهایی برای اثر بخش‌کردن یادگیری درس جغرافیا». این پژوهش‌ها می‌توانند راهگشای حل مشکلات و اختلال‌های یادگیری دانش‌آموزان باشند.

اکثر معلمان با مشکل افت کمی و کیفی یادگیری دانش‌آموزان روبه‌رو هستند. در عرصه انتقال دانش مسائلی پیش می‌آید که شناسایی و معرفی آن می‌تواند برای رفع و بهبود کیفیت آموزش مفید واقع شود. این جستار حاصل تلاش چندی از معلمان است که مسائل و مشکلات آموزش و تدریس را تجزیه و تحلیل کرده و برای حل آنها راهکارهایی به صورت مقاله‌هایی اقدام‌پژوهی ارائه کرده‌اند.

معلمان در اثر سال‌ها کار و تمرین با دانش‌آموزان، تجربه هایی به دست می آورند که اگر آن‌ها را در کلاس به کارگیرند، موفقیت‌هایشان چندبرابر خواهد شد. کتاب حاضر مجموعه‌ای از پژوهش‌های آموزگاران ابتدایی را در برمی گیرد که موضوع آن‌ها عبارت‌است از: «راهکارهای مناسب برای کاهش جویدن ناخن در دانش‌آموز؛ آموزش خودگردانی بیماری خاص به دانش‌آموز ابتدایی؛ ارائۀ راهکارهای عملی برای ترغیب و علاقمند‌کردن دانش‌آموزان به انضباط بیشتر در کلاس و مدرسه؛ راهکارهای تقویت انگیزه در دانش‌آموزان نسبت به انجام تکالیف». این پژوهش‌ها می‌توانند راهگشای حل مشکلات و اختلال‌های یادگیری دانش‌آموزان باشند.

این اثر نگاهی دارد به تاریخچه تشکیل انجمن اولیا و مربیان در جهان و ایران و اهداف شکل‌گیری آن. انجمن در سال‌های اخیر توانسته است مراحل نمادینه و ستادینه‌سازی خود را پشت سر گذارد و در حال نهادینه‌سازی در مدارس است. مؤلف ضمن بررسی عملکرد انجمن، پیشنهادهایی برای گسترش مشارکت اولیا و مربیان و افزایش کیفیت در آموزش و پرورش ارائه کرده است.

ارتباط معلم، مدرسه و دانش‌آموز با هم، در پیشرفت درسی و تربیتی دانش‌آموزان بسیار مؤثر است. کتاب حاضر در شش فصل این موضوع را تبیین می‌کند. فصل اول با موضوع رابطۀ عاطفی و معلم، به ارتباط بین خانه و مدرسه، پیامدها و راهکارهای آن، نقش والدین در مواقع وجود ناسازگاری و راه‌های برقراری پیوند عاطفی بین کودک و والدین می‌پردازد. در فصل دوم، مدرسه و سلامت روان دانش‌آموز و در فصل بعد موضوع عزت نفس دانش‌آموز مورد توجه قرار‌گرفته‌اند. در فصل‌های چهارم و پنجم مدرسه و اضطراب، و مدرسه و پیشرفت و افت تحصیلی مطرح شده‌اند. در فصل آخر نیز به موضوع سازگاری اجتماعی دانش‌آموز و مهارت‌های زندگی و طبقه‌بندی آن‌ها پرداخته شده است.

مدیریت مدرسه و کلاس درس از مهم‌ترین بخش‌های آموزش در مدرسه است. کتاب حاضر با توجه کردن به این مهم، حدود هشت مقالۀ تحقیقی را به تفصیل شرح می‌دهد و یافته‌ها و پیشنهادهای آن ها را می‌آورد. بعضی از این مقالات عبارت‌اند از: بررسی رابطۀ چندگانۀ عزت نفس، جرئت‌ورزی و خودکارآمدی دانش‌آموزان دختر با کمال‌گرایی والدین، بررسی موانع مشارکت اولیا با مدرسه، بررسی امکانات و مشکلات تحصیلی دورۀ ابتدایی، بررسی میزان شناخت معلمان دورۀ ابتدایی از اختلال‌های یادگیری، و ارتباط خوش‌نویسی با نمرات املا. نویسنده در انتهای کتاب قوانین وشرایط مؤثر در یادگیری، موانع یادگیری و نکاتی دربارۀ مدارس چندپایه و راه‌حل بعضی مشکلات آن‌ها را آورده است.

چنانچه یادگیری به سرگرمی تبدیل شود، یادگیرنده از آن لذت می‌برد و خسته نمی‌شود. کتاب حاضر در چهار بخش می‌کوشد به مخاطب کمک کند بتواند از یادگیری به عنوان سرگرمی لذت ببرد. دربخش اول، مخاطب با خودش و فرایندهای ذهنی بیشتر آشنا می شود و با شناخت هوش‌های چندگانه، نقاط ضعف و قوت خود را می‌شناسد.در بخش بعد سازگاری با دیگران را می‌آموزد که یکی از بهترین راه‌های یادگیری است. در بخش سوم با عنوان «نکاتی دررابطه با تفکر و حافظه»،مخاطب این موضوع را در قالب چندین بازی تمرین می‌کند. بخش آخر نیز به محیط یادگیری و نقش آن در تبدیل یادگیری به سرگرمی اختصاص دارد.

در این پژوهش با در نظر گرفتن سبک‌های رهبری تحول‌گرا و عملگرا و کیفیت زندگی کاری به عنوان متغیر مستقل و پیش‌بین و یادگیری سازمانی به عنوان متغیر وابسته و ملاک، چگونگی ارتقای میزان توان، انگیزش، فرهنگ‌ سازمانی ارتباط و نوآوری در وزارت آموزش و پرورش بررسی شده است تا به این سؤال پاسخ داده شود که چه رابطه‌ای بین سبک‌های رهبری تحول‌گرا و عملگرا و کیفیت زندگی کاری با یادگیری سازمانی وجود دارد؟

از ناهنجاری‌های اجتماعی است که از روی قصد برای صدمه‌زدن به دیگری یا خود صورت می‌گیرد و عوامل متعددی در بروز آن نقش دارند. در این پژوهش، تأثیر شیوه رفتار والدین بر میزان پرخاش دانش‌آموزان دختر دوره متوسطه اول بررسی شده است و آمار توصیفی و نتایج حاصل از پرسش‌نامه‌ها و آزمون‌ها آمده است.