علوم تربیتی

شاید انتخاب رشتۀ تحصیلی اولین انتخاب مهم و تأثیرگذار در زندگی باشد. کتاب حاضر می کوشد، در جریان بهبود و سرعت بخشی به این انتخاب، به دانش‌آموزان کمک کند رشته‌های دانشگاهی را به طور دقیق بشناسند تا بتوانند انتخاب دقیق تری نیز انجام دهند. نویسنده در ابتدای کتاب اهمیت انتخاب رشته و نیز توصیه‌هایی برای والدین آورده است. سپس رشته های دانشگاهی را در پنج‌گروه علوم تجربی، ریاضی، علوم انسانی، هنر و زبان معرفی کرده و زیرشاخه های مربوط به هر کدام را نام برده است. در مورد هر رشته، توانایی لازم برای تحصیل آن رشته و سپس موقعیت شغلی آن در ایران شرح داده شده است.

ارزانی خطوط و دسترسی آسان به تلفن همراه در میان قشرهای جامعه، باعث ورود این وسیله ارتباطی به مدارس ابتدایی و راهنمایی کشور نیز شده است. عدم آگاهی و آموزش نحوه استفاده درست از گوشی همراه در میان نوجوانان از پیامدهای آسیب‌رسان این پدیده است. در این نوشتار تحقیقی، تأثیر تلفن همراه بر عملکرد تحصیلی، افت تحصیلی، مدگرایی و انضباط فردی دانش‌آموزان بررسی شده است. همچنین با استناد به دیدگاه‌های جامعه‌شناسی، تأثیرات این فناوری نوین در زندگی اجتماعی آسیب‌شناسی شده است.

مطالعه آداب و قوانینی دارد که اجرای هر یک از آن‌ها در افزایش بازدهی مطالعه نقش مؤثر دارد. در این کتاب، اصول مطالعه به هفت گام تقسیم شده‌است. گام اول قواعد مطالعه، گام دوم روش‌های مطالعۀ صحیح دروس(شامل اطلاعاتی دربارۀ روش های مطالعۀ دروس عمومی و اختصاصی)، گام سوم روش های یادگیری مؤثر دروس، گام بعدی روش‌های مدیریت زمان، و بعد از آن روش‌های افزایش و تقویت تمرکز (شامل تمرین‌هایی ساده برای افزایش و تقویت تمرکز)، گام ششم مهارت‌های مورد نیاز در زمان برگزاری امتحانات در طول سال تحصیلی و در نهایت نیز مهارت‌های موردنیاز در زمان برگزاری آزمون‌های چهارگزینه‌ا‌ی (شامل روش‌هایی برای تست‌زنی موفق).

حافظه و تقویت آن از موضوعاتی است که به خصوص در دوران تحصیل اهمیتی بسیار دارد. کتاب حاضر می کوشد در سه فصل دربارۀ این موضوع صحبت کند. فصل اول «حافظه‌شناسی» است که مراحل و طبقه‌بندی‌های حافظه و راه‌های جلوگیری از آسیب شناسی آن را مطرح کرده‌است. «اصول پرورش حافظه و عوامل مؤثر بر بهبود و تقویت آن» در فصل دوم آمده‌اند و در بین‌آن ها به تغذیۀ مناسب، و سلامت جسمی و روانی اشاره شده است. در فصل سوم نیز تکنیک‌های تقویت حافظه و استفاده از یادیارها مطرح شده‌اند. درس‌هایی مثل بسط معنایی، تمرین بازیابی و پس ختام در این قسمت شرح داده شده‌اند.

درس‌خواندن روش‌ها، تکنیک‌ها و قوانین ویژه‌ای دارد که با رعایت آن‌‌ها می‌توان میزان موفقیت را بالا برد. کتاب حاضر در هفت گام این روش‌ها را خلاصه کرده است. گام نخست مدیریت خود (و شناخت صحیح خود و شیوه‌های فائق‌آمدن بر فشارهای زندگی)؛ گام بعدی مدیریت سبک زندگی (شامل نکات لازم دربارۀ تغذیه، خواب و ورزش)؛ مدیریت زمان (و برنامه‌ریزی برای آن)؛ مدیریت تمرکز (راه‌های افزایش تمرکز و شناخت موانع آن)؛ مدیریت مطالعه(اصول مطالعه و یادداشت برداری)؛ مدیریت حافظه (تکنیک‌های تقویت حافظه)؛ مدیریت امتحان(آمادگی برای امتحان و افزایش احتمال موفقیت در آن).

اهمیت دوران نوجوانی بر هیچ کس پوشیده نیست. نویسنده در این کتاب که یک راهنمای تحصیلی تربیتی است در سه بخش که بخش اول به بحران بلوغ و توصیه‌های بهداشتی در این دوران اشاره دارد، می‌پردازد، در بخش دوم کتاب به عوامل موثر در انتخاب رشته و نقش والدین در کمک به فرزندان در این زمینه و همچنین معرفی آزمون‌های مشاوره‌ای می‌پردازد. در بخش آخر نیز آشنایی با هفت مهارت تحصیلی را بیان می‌کند.

بسیاری از موفقیت‌های تدریس در اثر تعامل با همکاران و دانش‌آموزان به دست می‌آید. این کتاب بر اساس نظریات پذیرفته شدۀ علمی و تجارب واقعی، در کلاس‌های درس واقعی نوشته شده و به مخاطب کمک می‌کند همیشه در حال یادگیری باشد. در این کتاب بر انتقال دیدگاه‌های متفاوت تدریس تأکید می‌شود و شکاف بین تئوری و عمل در تدریس پُر می‌شود. کتاب حاضر در هفت بخش مفهوم جدید یاددهی - یادگیری، اصول آن، برنامه ریزی برای آن، ارتباط و عناصر آن، سبک‌های مدیریتی معلمان و انضباط درونی و بیرونی را تشریح می‌کند.

آزمایش‌ها و موضوع‌های پژوهشی که در این کتاب با آن‌ها آشنا می‌شوید، همان روش‌های علمی هستند که کارآگاهان جرم‌شناس، در محل حادثه برای گردآوری مدارک و شواهد به کار می‌برند. با این تفاوت که جنایتی اتفاق نیفتاده است و مخاطب تحت فشاری که پلیس هنگام وقوع جرم قرار می‌گیرد نیست. با به‌کارگیری این روش‌ها و استفاده از ابزارهایی ساده، مخاطب می‌تواند نحوه پخش شدن خون، انگشت‌نگاری، نحوه تشخیص انواع جوهر خودکار، نحوه شکستن برخی اشیاء و بسیاری موارد دیگر را آزمایش کند.

کودکان پیش از ورود به مدرسه کشف‌های تازه می‌کنند و درپی آن سؤال طرح می‌کنند، به جست‌و جوی پاسخ می‌روند، از دیگران می‌پرسند و یافته‌هایشان را به اشتراک می‌گذارند. کتاب پیش رو می‌کوشد، برای تقویت این حس در دوران مدرسه و درآمیختن پژوهش با برنامۀ درسی رسمی آموزشی روش‌هایی عملی ارائه دهد. در بخش اول کتاب شیوۀ آماده‌سازی کلاس و دانش‌آموزان برای پژوهش مطرح می‌شود. نحوۀ نهادینه‌‌کردن علاقه به پژوهش با انجام پژوهش‌های داخل و خارج از کلاس نیز در بخش دوم توضیح داده می‌شود. بحث روش ارزشیابی و ابزار آن نیز در فصل سوم آمده است.

اقدام‌پژوهی روش تحقیق نظام‌مند است که توانمندی‌های افراد را در طرح مسئله، جمع‌آوری اطلاعات، تجزیه و تحلیل، نتیجه‌گیری و تصمیم‌گیری برای رفع یا کاهش مشکل در حوزه شغلی افزایش می‌دهد. این اثر مجموعه‌ای از مقالات و فعالیت‌های تعدادی از معلمان را در بر دارد که در قالب اقدام‌پژوهی و پیرامون مشکلات آموزشی و یادگیری مکتوب شده‌اند.