علوم تربیتی

امروزه وجود تفکر خلاق در بین اعضای جامعه یکی از عوامل پیشرفت هر کشور است. پرورش خلاقیت به سیستمی خلاق نیاز دارد. کتاب حاضر در هشت فصل می‌کوشد به معلمان کمک کند شاگردان خلاقی تربیت کنند. ابتدا نظام آموزش و پرورش ایران، موانع مسیر نوآوری‌های آموزشی و پرورش خلاقیت در مدارس ایران بررسی و راهکارهای گریز از آن‌ها اعلام شده‌اند. سپس مفهوم خلاقیت بیان شده تا دیدی مشترک ایجاد شود. در فصل سوم نویسنده دربارۀ پرورش یا ذاتی بودن خلاقیت، و چرایی اهمیت آن و در نهایت چگونگی آموزش آن سخن گفته‌ است. در فصل‌های بعد، چگونگی تقویت انگیزه‌های درونی و استفاده از انگیزاننده‌های بیرونی، روش‌ها و تکنیک‌های آموزش خلاق و مثال‌های مربوط، و ارزیابی خلاقیت و راهکارهای ارزیابی مثبت، 24 راهبرد آموزش خلاق و نمونۀ عملی از آموزش خلاقیت در کلاس درس توضیح داده شده‌ است.

کتاب حاضر به جهت آشنایی معلمان و فرهنگیان با فنون تعلیم و تدریس تهیه و تنظیم گردیده است. در این کتاب مفهوم تدریس، تربیت و روش‌های فرایند تدریس و اهمیت به‌کارگیری این الگوها ارائه شده است. کتاب در چهار فصل تدوین شده است که به روش‌های تدریس نوین، آشنایی با عوامل مؤثر در تدریس و ظرافت‌های معلمی در کلاس، انواع روش تدریس مانند بحث گروهی، بارش مغزی، مکاشفه و ... و روش تدریس علوم در دوره ابتدایی پرداخته است.

امروزه در آزمون‌های استخدامی و تحصیلی سؤالات استعدادتحلیلی ارائه می‌شود. کتاب حاضر در دو قسمت تدوین شده است؛ در قسمت اول انواع الگوهای مورد نیاز برای حل سؤالات استعداد تحلیلی گنجانده شده است. در قسمت دوم نویسنده انواع تیپ‌ها و زیرتیپ‌ها را آموزش می‌دهد. در انتهای هر الگو و تیپ، تعدادی پرسش و پاسخ در قالب "تیر آخر" ارائه شده است.

هر معلمی نکته‌هایی برای دانستن و اطلاعاتی مربوط به شغل خویش دارد. در کتاب حاضر، نویسنده تجربه‌های خویش در رابطه با کلاس‌داری و دانش‌آموز دورۀ ابتدایی را گردآورده است. دو فصل کلی کتاب عبارت‌اند از: « اخلاقی رفتاری» و «آموزشی». در فصل اول، نکاتی دربارۀ کودکانی که صبحانه نمی‌خورند یا نمی‌خواهند به مدرسه بروند، راهکارهای تقویت حافظه، توصیه‌های افزایش ضریب هوش و تمرین‌های تقویت مهارت گوش‌دادن آمده‌اند. فصل دوم نیز به آنچه معلم خوب باید بداند، هشتاد نکته در تدریس خوب و نقش وسایل کمک‌آموزشی در یادگیری می‌پردازد.

معلم در برابر شاگرد و شاگرد در برابر معلم حقوقی دارند. کتاب پیش رو در سه فصل می‌کوشد به این حقوق بپردازد. در فصل اول، مفاهیم و تعریف‌های واژه‌هایی مثل حق، معلم، مسئول، آموزگار و مسئولیت آمده‌است. در فصل دوم ویژگی‌ها و شایستگی‌های معلم بیان شده‌اند. ارزش و مقام معلم، رابطۀ شاگرد و معلم، و حقوق متعلم با توجه به احادیث و نیز در رسالۀ امام سجاد از زیر بخش‌های این فصل هستند. در فصل سوم با عنوان «مسئولیت حقوقی معلم و شاگرد» مفهوم حق، تکلیف و مسئولیت، آموزگار و شرایط او، تفاوت مسئولیت مدنی و مسئولیت ، مبنای مسئولیت آموزگار و مواردی ازاین دست مطرح شده‌اند.

گاهی والدین با تمام تلاش‌هایی که برای تربیت فرزندان و سلامت خانواده انجام‌می‌دهند، نتیجۀ تربیتی دلخواه را نمی‌گیرند. کتاب حاضر مجموعه ای است از هزار نکتۀ تربیتی در این باره. نویسنده کوشیده است نکات را در قالب جمله‌ها و پیام‌های کوتاه تربیتی مطرح کند، اما هر جا لازم بوده، چند جمله نیز دربارۀ آن پیام توضیح داده است. همۀ پیام‌های کتاب خطاب به والدین است و نویسنده کوشیده است از ساده‌ترین مسائل زندگی روزمره مثال بزند.

برای داشتن یک زندگی پرنشاط و دلپذیر، برای آن‌که بتوانید سررشته امور زندگی را دست بگیرید، باید کارهایی انجام دهید و عادت‌هایی کسب کنید. در این کتاب نویسنده هفت عادت و عامل موفقیت یا شکست را برای نوجوانان مطرح کرده است و معتقد است این "هفت عادت" به آن‌ها قدرت می‌دهد که قربانی اوضاع و شرایط نشوند و بر اوضاع مسلط شوند. با این هفت عادت نوجوان می‌تواند در ارتباط با دیگر آدم‌ها مؤثر باشد و در گذر زمان از مسیر زندگی ابزاری را بشناسد و کارهایی را فرا بگیرد که به او حق انتخاب بدهد تا بتواند به خواسته‌ها، رویاها و هدف‌هایش برسد.

در این کتاب سعی شده است با استفاده از مجموعه مصوبات شورای عالی آموزش و پرورش و چند توصیه راهبردی نظر مدیران مدارس را به برخی قوانین و مقرراتی که در اداره یک واحد آموزشی مورد نیاز است جلب کند و زمینه لازم را برای آگاهی بیش از پیش درباره وظایف و مسئولیت‌هایی که تعیین شده است فراهم نماید. کتاب در چهار بخش به گزیده آیین‌نامه اجرایی مدارس، آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌ها، توصیه های راهبردی و تخلفات و تنبیهات اداری پرداخته است. در انتهای کتاب نیز قانون رسیدگی به تخلفات اداری با ذکر مصادیق و به صورت کاربردی آورده شده است و در پایان هر بخش تعدادی سوال جهت خودآزمایی در نظر گرفته شده است.

انتخاب صحیح مسیر تحصیلی و شغلی موضوعی است که تقریبا همه افراد با آن سروکار دارند و در دوره‌ای از زندگی به مهم‌ترین دغدغه آن‌ها تبدیل می‌شود. در این کتاب سعی شده است ابتدا مفاهیم تفکر هدفمند و استراتژیک در زندگی شغلی و تحصیلی توضیح داده شود و سپس نقشی که این نوع تفکر، در موقعیت افراد، می‌تواند داشته باشد تشریح شود. در این کتاب به مخاطب آموزش داده می‌شود تا به جای تصمیم‌گیری بر مبنای تخیلات و در زمان حال، ابتدا چشم‌انداز 20 سال آینده خود را تصور نماید و سپس بین آن چشم‌انداز و وضعیت فعلی خود جاده‌ای ترسیم کرده و در آن حرکت کند.

آموزش و توانمندسازی نیروی انسانی محور توسعه و پیشرفت هر سازمانی محسوب می‌شود. هدف کتاب حاضر ارتقای یادگیری و کیفیت ‌بخشی به تعلیم و تربیت، ضمن تبیین رویکرد فعال و اکتشافی است که در آن، برای نمونه، 26 روش تدریس ارائه شده است. کتاب در چهار فصل تدوین شده است که عبارت‌اند از: مفهوم و تعریف یادگیری؛ طراحی آموزشی؛ بحث‌های نظری روش‌های تدریس؛ روش تدریس فعال، اکتشافی و مشارکتی. البته فصل چهارم مهم‌ترین بخش کتاب است و خود دو بخش دارد: معرفی ساختار و روش، و اجرای نمونۀ تدریس در درس‌های گوناگون. در این فصل نمونه‌های کاربردی بسیاری آمده‌اند.