تاریخ ایران

در حوزۀ پژوهش‌های ادبی و عرفانی، حافظ‌پژوهی یکی از وجوه مهم و پربحث و نظر است. ادیبان آذربایجانی، در عرصه‌های مهم تحقیقات ادبی و فرهنگی ایران نقش بارزی داشته‌اند. در کتاب حاضر، نقش ادیبان و محققان آذربایجانی در تکوین و پیشبرد حوزه‌های حافظ‌پژوهی از دو منظر بررسی شده‌است: اهمیت نقش این پژوهشگران در حفظ هویت اصیل ایرانی و کمک به فرایند هویت طلبی ملی؛ اهمیت تحقیقات آن‌ها از لحاظ زبان و ادب فارسی. مهم‌ترین یافته‌های این محققان در حوزه‌های تصحیح و شرح دیوان حافظ و اندیشه‌های او بازنمایی‌شده‌اند.

کتاب حاضر مجموعه‌ای است از سخنرانی های پراکنده، تلاش های فکری و دیدگاه‌های یکی از مسئولان کشور که در طول دورۀ خدمتش ایراد کرده‌است. ایشان به منظور ترویج همدلی و وحدت نیروهای اسلامی، کوشیده است دربارۀ این موضوعات سخن بگوید: حکومت امام علی (ع)، آزادی، توطئۀ مذهب علیه مذهب، دوام حکومت، مبارزه با ظالم، مسئولیت، تبلور نقش و ارادۀ مردم، ولایت فقیه، راز ماندگاری عاشورا، اصول گرایی و اصلاح طلبی، و حفظ وحدت کلمه.

سلسله صفویه نخستین حکومت فراگیر پس از ساسانیان محسوب می‌شود. امّا ستم پادشاهان صفوی پایه‌های این حکومت را سست کرد و در نتیجه هجوم افغان‌ها حکومت صفوی برچیده شد. اشغال ایران توسط افغان‌ها هفت سال به طول انجامید و سرانجام توسط نادر افشار پایان یافت. در زمان حکومت وی مردم و بزرگان شیعه ایران او را یاری نکردند و در نهایت در سراپرده‌اش در قوچان به قتل رسید. کتاب حاضر سرگذشت مختصر نادر، همراه با شرح اوضاع و احوال آن روزهای ایران است.

پدران ما سال‌ها پیش قنات را اختراع کردند. حفر قنات روش باستانی ایرانیان برای بهره‌برداری از آب بوده است. کتاب حاضر داستانی است دربارۀ چیستی قنات، چگونگی حفر آن، فایده‌های آن و قنات‌های منطقۀ کویری. قنات‌های ایران، مزیت‌های قنات نسبت به چاه عمیق و پرصرفه‌بودن قنات از دیگر مواردی هستند که در داستان حاضر مطرح شده‌اند.

این کتاب از مجموعه کتاب‌های «قطره و دریا» است و در قالب دو داستان کوتاه، به نام‌های «قله پر از برف» و «سردار جنگل»، زندگی «یونس‌بن میرزابزرگ»، میرزا کوچک‌خان، را شرح می‌دهد. «میرزا کوچک‌خان جنگلی» معروف به «سردار جنگل»، در سال ۱۲۵۹، در محله «استادسرای» رشت متولد شد. در روزگار او، ایران اوضاع آشفته‌ای داشت. او برای آزادی و استقلال ایران، مبارزه با روس را شروع کرد و در ادامه با انگلیسی‌ها جنگید. میرزا در سال ۱۳۰۰ در اثر سرما و خستگی در کوهستان جان باخت.

هرات یکی از سرزمین‌هایی است که در دورۀ قاجار از ایران جدا شد. این کتاب پژوهشی در ابتدا نگاهی اجمالی به اوضاع ایران در عصر قاجار دارد. سپس شرحی کامل از وضعیت تاریخی و فرهنگی شهر هرات در دوره‌های گوناگون و در نهایت جدایی آن از ایران داده‌است. مطالب با جغرافیای تاریخی هرات آغاز می‌شود. افغانستان از مرگ نادر تا آقامحمدخان، خراسان و هرات مقارن ظهور آقا محمدخان، موقعیت استعماری انگلیس در منطقه، و هرات در دوره‌های فتحعلی شاه، محمدشاه و ناصرالدین شاه از جملۀ مباحث هستند.

نیاز جوامع به احیای متون با نگرش اسلامی در رشته‌های علوم انسانی حقیقتی انکار ناپذیر است. کتاب حاضر به عنوان منبع درسی و کمک‌درسی برای دانشجویان رشته‌های تاریخ و الهیات مناسب است. در این کتاب می‌خوانیم که تاریخ تشیع در آذربایجان به دو دورۀ متمایز تقسیم می شود. قرن های اول و دوم زمان ورود اسلام به آذربایجان بوده است. در هر فصل از این کتاب حدود دو تا سه قرن از تاریخ شیعه بررسی شده‌ تا درنهایت به اوائل قرن دهم رسیده است.

این کتاب جلد اول از مجموعه کتاب‌های «سفرهای شگفت‌انگیز» است که با هدف آشنایی با بزرگان و نام‌آوران ایران نگاشته شده است. «داری» و «ناری» خواهر و برادری هستند که در هر سفر خود با یکی از این نام‌آوران آشنا می‌شوند. در این سفر، آن‌ها به دیدار «نادرشاه» می‌روند. نادر با تمام فداکاری‌ها و از خودگذشتگی‌ها، بدون چشمداشت به پادشاهی، سعی کرد حکومت صفوی را سر و سامان دهد؛ اما به دلیل اصرار مردم و بزرگان، به رهبری و پادشاهی‎اش، مردم را در دشت بزرگی جمع کرد و از آن‌ها خواست که اگر او را لایق پادشاهی می‌دانند، تاج را بر سرش بگذارند.

این کتاب جلد دوم از مجموعه کتاب‌های «سفرهای شگفت‌انگیز» است که با هدف آشنایی با نام‌آوران و بزرگان ایران نوشته شده است. «داری» و «ناری» خواهر و برادری هستند که در سفرهای خود با این بزرگان آشنا می‌شوند. در این سفر، آن‌ها به دیدار «میرزا تقی‌خان فراهانی»، معروف به «امیرکبیر» می‌روند. امیرکبیر با سعی و تلاش از طبقه پایین جامعه به درجه‌های عالی دست یافت و وزیر و داماد «ناصرالدین شاه قاجار» شد. امیرکبیر کنار نظم و سامان دادن به این سرزمین، برای رشد اقتصادی نیز تلاش بسیار کرد؛ اما کسانی که منافع خود را در خطر می‌دیدند، سرانجام موفق شدند فرمان قتل او را از شاه بگیرند.

تاریخ حضور زنان در تاریخ پرقدمت این سرزمین چندان روشن نیست. کتاب حاضر روایت تاریخ اجتماعی زنان در عهد قاجار است و نویسنده کوشیده‌است با رویکرد تاریخ نگاری اجتماعی، جنبه‌های زیست زنان را در عهد قاجار روایت کند. همچنین، تحولات زندگی تودۀ زنان در جامعه‌های شهری، روستایی و ایلاتی را در دورۀ 137 سالۀ حکومت قاجار، از تغییرات در پوشاک و مد لباس‌ها تا تحرکات اجتماعی، سیاسی و آموزشی زنان در این عهد، بررسی کرده است.